Stemmingmakerij

Naar aanleiding van de dubbele moord in Antwerpen zijn blijkbaar op meerdere plaatsen de stoppen volledig doorgeslagen. Radio 1 riep rond zes uur net niet op om nog snel te gaan betogen in Brugge, terwijl TMF elk uur een minuut stilte houdt. Wat zou de familie van Glenn Wijnants daar van denken?

Nog voor er een eerste verhoor van de dader had kunnen plaatsvinden, was het motief van de misdaad al klaar voor de media: racicme. Zo kopte De Standaard «Racistische moord», terwijl het in de intro «wellicht uit racistische motieven» luidt. Na de talloze mea culpa's van de laatste weken naar aanleiding van het signalement van de moordenaars van Joe zou je misschien verwachten dat onze kwaliteitsjournalisten zich geen twee keer aan dezelfde steen zouden willen stoten, maar het zou natuurlijk ook kunnen dat sommige journalisten op de eerste de beste gelegenheid zaten te wachten om zich opzettelijk aan een steen te stoten om wat te compenseren. Voor de goede zaak, niet waar. Geen haar op mijn hoofd twijfelt er echter aan dat als achteraf gebleken zou zijn dat racisme dan toch niets met de zaak te maken had, er opnieuw een collectieve schuldbelijdenis zou gevolgd zijn.

Maar waar het een paar weken geleden nogal wat voeten in de aarde had eer er een demonstratie op poten gezet was, bleek gisteren dat voor een «racistische» dubbelmoord in de loop van amper een paar uren zelfs meerdere betogingen tegelijkertijd georganiseerd kunnen worden. Zonder voorafgaande debatten of zo'n betoging wel kies is. Zonder lange debatten waarvoor of waartegen men zal betogen. Voor Antwerpen aan 't Woord ging het allemaal zelfs niet snel genoeg: minder dan tien uur na de moord, om 21:34, werd al een persberichtverspreid met concrete plaats, datum en uur. De oproep werd twee uur later al ingetrokken ten voordele van een andere betoging, wat op zich al genoeg zegt over het ongeduld van de organisatie, want er was zelfs geen tijd om een klein beetje aan coördinatie te doen met gelijkgezinde organisaties. Zo snel moest het dus gaan. Ik neem echter aan dat de vergunningen voor de betogingen geleverd werden vóór de persmededelingen de deur werden uitgestuurd, of ging men ervan uit dat dat hoe dan ook wel geen probleem zou geweest zijn? Voor een herdenkingswake voor Glenn Wijnants was er een internetcampagne nodig om zelfs nog maar toelating te krijgen.

Verder staat de moordenaar reeds de dag na de moord met naam en toenaam in de kranten, inclusief allerlei persoonlijke details zoals het internaat waar hij school liep, de gebeurtenissen van de laatste dagen, verhalen over zijn jeugd, zijn familiesituatie, de connectie met Frieda van Themsche, zijn tante, jazelfs een stamboom met aantekeningen, en meerdere foto's, tot zijn surfgewoontes op het internet toe. Er zijn ondertussen al wat jaren verlopen sedert de moord op Pim Fortuyn, maar de dader wordt nog steeds vaak omschreven als Volkert van der G., kwestie van vooral zijn privacy niet te schenden. Wat zijn grootvader uitgespookt heeft aan het begin van de vorige eeuw heeft niemand om mij onbekende redenen ooit uit de doeken gedaan.

Wat echter tussen al die details ontbreekt, is wat er precies gebeurd is op die Antwerpse school waar hij problemen zou gehad hebben met allochtone leerlingen. Gepest? Als ik de ijver bekijk waarmee allerlei details over Hans van Themsche naar boven gehaald worden, kan het toch niet moeilijk zijn om de betrokken allochtone leerlingen op te snorren en hen aan een diepte-interview te onderwerpen. Opdat de bevolking haar recht op informatie ten volle zou kunnen uitoefenen, want dat is toch de bedoeling, neem ik aan. Of zou trop dan toch teveel kunnen zijn, en gaat de grens precies daar?

Wat dat laatste betreft, na het nieuws van 18:00 werd op Radio 1 zo goed als opgeroepen om nog snel in Brugge te gaan betogen. De reporter ter plaatse verklaarde dat er op dat ogenblik zo'n 100 à 150 mensen ter plekke waren, maar aangezien de demonstratie pas een kwartiertje later zou beginnen, kon dat nog oplopen, want «er kunnen immers nog altijd snel een pak mensen opduiken voor de betoging». Alleen hopeloos achterlijke en Nederlandsonkundige Bruggelingen zouden de hint niet kunnen gesnapt hebben. De media proberen ondertussen mekaar te overtroeven met initiatieven om toch maar te onderstrepen hoe «geëngageerd» zij wel zijn. TMF bijvoorbeeld houdt elk uur een minuut stilte. Wat zou er tijdens die minuut in de hoofden van de familie van Patrick Mombaerts omgaan? En zouden zij naar de speciale programma's van VTM en op Canvas kijken?

En ook de politici laten zich niet onbetuigd, en vooral Spirit schijnt zich in deze zaak te willen profileren. Of dit enig verband heeft men hun opdracht om als loopjongetjes van de Franstalige partijen de dotatie van het Vlaams Belang af te nemen laat ik in het midden. In een persmededeling stellen zij in ieder geval dat «de hele reeks racistische incidenten van de jongste weken en jaren […] het steeds moeilijker maken om ze af te doen als geïsoleerde incidenten.» Voor wie wil weten wat dan wel geïsoleerde incidenten zijn: de talrijke aanslagen op lokalen van het Vlaams Belang en de auto van Filip Dewinter in Leuven, of de auto's die verleden herfst in de loop van enkele nachten in brand werden gestoken. Dat spreekt voor zich.

Bart Somers moest natuurlijk ook zijn kiezeltje bijdragen in het programma Terzake: «Als je jaar in jaar uit de allochtone gemeenschap stigmatiseert en tot zondebok maakt, dan creëer je een klimaat van haat in de samenleving waardoor een wij-zij-gevoel ontstaat en racisme wordt aangewakkerd.» Hij wil ook dat er een beleid wordt gevoerd dat het «groepsdenken» doorbreekt. «We moeten proberen te evolueren naar een samenleving die bestaat uit individuen. Anders blijven we naast elkaar leven.» Als je echter jaar in jaar uit de kiezers van het Vlaams Blok/Belang stigmatiseert («mestkevers» etc…) en tot zondebok maakt (zoals nu), dan creëer je echter niet een klimaat van haat in de samenleving waardoor een wij-zij-gevoel ontstaat, en doe je zeker niet aan groepsdenken. Neen, dan graaf je als niet-socialistische partij gewoon mee je eigen gaf, maar dat zal Bart Somers wel nooit snappen.