maandag, december 20, 2010

Peiling La Libre Belgique: Status quo

Deze ochtend publiceerde de krant La Libre Belgique de resultaten van een nieuwe peiling. Aan Vlaamse zijde overheerst vooral het status quo, terwijl aan de andere zijde van de taalgrens de lichte vooruitgang van de PS ten koste van Ecolo opnieuw bevestigd wordt.

Aan Vlaamse zijde kan de analyse van deze peilingen eigenlijk zeer kort zijn: vergeleken met zowel de vorige peiling van La Libre Belgique als de verkiezingsuitslagen van 13 juni valt er eigenlijk voor geen enkele partij veel beweging te noteren. N-VA blijft hoge toppen scheren, nog steeds boven de dertig procent, en blijft daarmee afgetekend de eerste partij in Vlaanderen. Verderop volgen CD&V, sp.a, Open Vld en Vlaams Belang, in die volgorde, als middelgrote partijen. Daarna komt Groen!, dat nog steeds stabiel tussen de zeven en de acht procent scoort, terwijl Lijst Dedecker ver onder de kiesdrempel blijft.

Voor de aan de gang zijnde onderhandelingen betekent dit dat geen enkele van de Vlaamse partijen op dit ogenblik veel reden heeft om van strategie te veranderen. Dé hoofdvraag voor deze peiling was of de N-VA nog steeds meer dan dertig procent zou halen, en dat doet ze ook. Het probleem voor die partij is echter wel dat ze op dit ogenblik van een Schrödinger-effect profiteert: net zoals Schrödingers kat zijn de regeringsonderhandelingen zowel levend als dood, en kan de partij dus van twee walletjes blijven eten. Of in N-VA-jargon: zowel de Noord- als de Zuid-flank bedienen. Of dit ook zo blijft als de partij in een federale regering stapt, of zich terugtrekt uit de onderhandelingen, is een open vraag. Het risico dat de partij onmiddellijk zo'n vijf procent van haar kiezers verliest, welke keuze ze ook maakt, is uiterst reëel.

Aan Franstalige zijde valt er iets meer beweging te noteren, al blijven ook daar de verschuivingen uiterst beperkt. De PS gaat lichtjes vooruit vergeleken met de laatste verkiezingen, maar lichtjes achteruit vergeleken met de vorige peiling van La Libre Belgique. Die vooruitgang lijkt in de eerste plaats ten koste van Ecolo te gaan, want zowel MR als cdH blijven nagenoeg stabiel. De PP blijft opnieuw ver onder de kiesdrempel, terwijl FN een kleine opflakkering kent.

De vorige peilingen zorgden voor enige nervositeit aan Franstalige zijde, omdat zowel cdH als Ecolo het gevoel hadden opgeslokt te worden door de PS. Aan die situatie verandert weinig of niets, en daarom hoeft men aan Franstalige zijde geen nieuwe strubbelingen te verwachten. Dat neemt niet weg dat zowel bij PS als cdH de vrees zal blijven dat Ecolo opnieuw zou kunnen groeien als die partij federaal in de oppositie belandt, en dat verklaart de herhaalde Franstalige vraag om Ecolo toch maar in de regering te kunnen opnemen.

Bijlage: Overzicht van alle peilingen in Vlaanderen sedert 2004 en alle peilingen in Wallonië sedert 2006 (PDF).

vrijdag, december 17, 2010

Kerstmis als cruciaal moment voor de onderhandelingen

Wie kan nog bijhouden hoeveel «cruciale» dagen en weken we al achter de rug hebben gehad sedert de laatste verkiezingen? Het woord loopt zelfs al het gevaar er zijn oorspronkelijke betekenis bij te verliezen! Ondertussen is het duidelijk dat de enige echte cruciale datum die van Kerstmis is. Zullen de politici het immers aandurven die dag voorbij te laten gaan zonder de vorming van een noodregering?

Misschien is het niet slecht eens de etymologie van het woord «cruciaal» op te zoeken. Het woord is afgeleid van het Latijnse crux, kruis, maar de oorsprong van de huidige betekenis moeten we bij Francis Bacon zoeken. In 1620 introduceerde hij de term instantia crucis in zijn werk Novum Organum, waarbij hij refereerde naar wegwijzers aan kruispunten, vaak opgesteld in een kruis. Deze wegwijzers tonen de verschillende richtingen die een reiziger kan volgen, te vergelijken met de beslissingspunten die genomen moeten worden wanneer er een intellectuele weg afgelegd wordt. Isaac Newton en Robert Boyle gebruikten later de term experimentum crucis voor die experimenten die konden aangeven welke natuurkundige hypothese onder de vele mogelijke hypotheses de juiste is om een bepaald fenomeen te kunnen verklaren. In de loop van de eeuwen is de betekenis echter verschoven, en de moderne betekenis verwijst dan ook meer naar de belangrijkheid van de beslissing die genomen moet worden dan naar de wederzijdse uitsluiting van de verscheidene keuzemogelijkheden.

Wie de oorspronkelijke betekenis van de term «cruciaal» kent, kan zich afvragen waarom het woord zo vaak gebruikt wordt in verband met de aan de gang zijnde regeringsonderhandelingen. Was het Elio di Rupo niet, die ze omschreef als een poging om het onverzoenbare te verzoenen? Kan een federale regering met daarin zowel N-VA als PS echt iets anders worden dan een mossel-noch-vis-regering? Het laatste voorstel van Johan vande Lanotte voor de financieringswet voorziet zowel een split rate als een belastingkrediet, dat enerzijds wel moet zorgen voor meer fiscale autonomie, maar anderzijds niet mag leiden tot welke vorm dan ook van fiscale concurrentie tussen de verschillende regeringen. Een Belgisch compromis met andere woorden, dat dankzij zijn complexiteit en interne tegenspraak nu al door de journalisten en pro-Belgische politici uitgelegd wordt als een voorstel dat niet slecht genoeg is om het nog te mogen verwerpen. En dan zeker door Vlaams-nationalisten niet. (Franstalige amendementen mogen wel nog.) Over de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde, die geen splitsing zal zijn omdat de Franstaligen hun voorrechten in delen van Vlaams-Brabant willen behouden, hebben we het dan nog niet eens gehad.

Daarbovenop heeft de geschiedenis van 2007 ervoor gezorgd dat het ontbreken van een federale regering niet meer ervaren wordt als een dringende zaak. Zeker, met de regelmaat van de klok komen politici ons vertellen dat een ontslagnemende regering een handicap is in deze tijden van financiële turbulentie, maar erg overtuigend werkt dat allemaal al lang niet meer. De laatste politicus in het rijtje was voorzitter van de Europese Commissie José Manuel Barroso vandaag – overduidelijk besteld door de CD&V. Het is echter bijzonder twijfelachtig of veel mensen er vannacht hun slaap voor zullen laten. Een cynicus zou zelfs durven opwerpen dat Barrosos eigen land Portugal niet eens een ontslagnemende regering nodig heeft om in de economische problemen te raken. Maar blijft natuurlijk dat een regeringsvorming die zes maanden in beslag neemt niet meer iets is waar men zich een hoop zorgen over maakt. Zeker als Eerste Minister Yves Leterme dan nog eens goed zijn best doet om regelmatig te komen melden dat onder zijn leiding alles zoveel beter gaat en blijft gaan. Ik laat het verder aan de verbeelding van de lezer over te raden welke boodschap de CD&V op deze manier bij de bevolking tracht over te brengen.

Dit alles leidt er toe dat Kerstmis meer en meer naar voren komt als een cruciale datum voor de onderhandelingen. Kerstmis mag hierbij gerust in een Dehaeneaanse manier begrepen worden, namelijk niet als 25 december, maar 9 januari, het einde van de kerstvakantie. En er kan niet ontkend worden dat er de afgelopen zes maanden voor een groot deel afgeteld werd tot die datum, met inderdaad 2007 als referentiepunt. Nu we daadwerkelijk voor die datum staan, zonder een nieuwe federale regering, is de vraag dan: zullen de politici het aandurven om die datum, of beter de kerst- en nieuwjaarsperiode dus, zomaar voorbij te laten gaan? Of durft men toch die barrière te doorbreken, om ook in 2011 verder aan te modderen met een Belgische ontslagnemende regering in combinatie met regeringsonderhandelingen waarvan zelfs de doodsreutel vervelend dreigt te worden?

De essentiële vraag daarbij is of Bart de Wever bereid is reeds voor het einde van het jaar de zwarte piet – die hij ongetwijfeld door zowel de politici als de pers toegeschoven zal krijgen – in ontvangst te nemen. Of zal hij bij gebrek aan Stratego-groep geen weg meer weten te vinden uit het moeras dat Johan vande Lanotte de laatste weken geschapen heeft, en op korte termijn reeds door de knieën willen gaan? Een antwoord op die vragen heb ik niet, maar ik durf nog steeds te betwijfelen dat alles uiteindelijk zal uitmonden in nieuwe verkiezingen in het begin van 2011. Het échte plan B, en voor sommigen eigenlijk zelfs plan A, is nog steeds een regering met PS, cdH, Ecolo, Groen!, sp.a en ACW, moedwillig aangevuld met de rest van de CD&V. Het enige waar de N-VA mee over zal mogen beslissen, is of ze zal willen meestappen in zulke regering.

zondag, november 28, 2010

Festina Lente — Divide et Impera

We zijn alweer tien dagen verder sedert mijn laatste artikel, en de federale onderhandelingen blijven zich in een tergend langzame slow motion verderslepen. Volledig volgens plan overigens, zoals het hier een tijdje geleden ook voorspeld werd, lang voor ook de «kwaliteitspers» het inzag of durfde te schrijven. Mijn conclusies heb ik ondertussen nog niet moeten herzien.

Festina Lente

De enige gebeurtenis van betekenis van de laatste tien dagen – de VRT-uitzending over Plan B bevatte veel oud nieuws en leek vooral een ego-trip voor journalist Ivan de Vadder – was dat Johan vande Lanotte na veel getreuzel dan toch ook met een eigen compromisvoorstel op de proppen kwam. Zoals het in een democratie past werd dat voorstel niet bekend gemaakt aan het brede publiek, maar de bemiddelaar was wel zo vriendelijk het, alweer in slow motion, mee te delen aan de zeven onderhandelingspartners. Iets wat op zich eigenlijk niet meer dan enkele uurtjes behoeft, werd op die manier weer gerokken tot een schouwspel dat dagenlang mocht aanslepen.

De inhoud van het compromisvoorstel was niet zo verrassend. Ook al vonden de Franstalige partijen het voorstel «te Vlaams», erg «Vlaams» kon het echt niet genoemd worden. We hebben eerder al eens getwijfeld aan de geestelijke gezondheid van Bart de Wever, maar de vraagtekens daarrond kunnen voorlopig nog niet weggenomen worden. Immers: alweer is de N-VA bereid verder te blijven onderhandelen, ook al duikt het voorstel ver onder wat ooit het absolute minimum minimorum was, de nota-De Wever. Als we dan nog eens rekenen dat het verkiezingsprogramma maar de helft meer was van het partijprogramma van de N-VA, de eisen ná de verkiezingen de helft van dat verkiezingsprogramma, de nota-De Wever daar nog eens de helft van, en het compromisvoorstel er uiteindelijk nog eens de helft afdoet, ja, dan dekt dat compromisvoorstel rond gerekend nog slechts zo'n zes procent van het partijprogramma van de N-VA. De verklaringen van de Franstaligen de afgelopen dagen laten er bovendien weinig twijfel over bestaan dat daar nog eens de helft af zal moeten – drie procent dus – vóór zij in een federale regering willen stappen. De lezer mag dan drie keer raden, één keer voor elke procent dus, in welke richting Johan vande Lanotte zijn voorstel de komende weken zal willen laten evolueren, maar een tekening zal ik er waarschijnlijk niet bij hoeven te maken. Men moet het mij ondertussen bij de N-VA niet euvel duiden dat ik voorlopig niet bepaald onder de indruk ben van de onderhandelingscapaciteiten van die partij.

Voor de lezers die een beetje trager van begrip zijn wil ik wel verklappen dat als de laatste dagen mij één ding opgevallen is, dan wel dat Elio di Rupo, Joëlle Milquet en Johan vande Lanotte in ieder geval op één lijn zaten qua het geplande tijdsverbruik. Volgens Elio di Rupo was er immers nog veel tijd nodig, Joëlle Milquet vond dat de nodige tijd uitgetrokken moest worden voor discussies (en om veel amendementen in te dienen – let op de milquetisering), en de plannen van Johan vande Lanotte lopen niet bepaald over van ambitie om snel tot een akkoord te komen. Het motto is dus nog steeds hetzelfde: de Franstalige agenda volgen door tijd te winnen, tijd te winnen, en vervolgens de zaak nog een beetje uit te stellen.

Divide et Impera

Over de slaagkansen – voor zover hij nog niet met glans geslaagd zou zijn – was Johan vande Lanotte zelf eerder pessimistisch: zo'n dertig procent. Voor zover dat alleen maar betrekking heeft op het afronden van zijn opdracht met een akkoord of een pre-akkoord, ben ik geneigd hem gelijk te geven. Dankzij het opdoeken van de Stratego-groep is de kans dat de N-VA uiteindelijk zal plooien inderdaad zo ongeveer één op drie. De vraag is dan: wat is het alternatief? Ook hier kan Johan vande Lanotte vermoedelijk alleen maar slagen in zijn opzet, want de enige andere mogelijke uitkomst van zijn bemiddelingsopdracht die ik zie is er een waarin de N-VA uiteindelijk aan de kant geschoven kan worden.

Op dat vlak kregen we deze week reeds een voorsmaakje van wat de N-VA te wachten staat. Het gerucht deed immers de ronde dat Johan vande Lanotte dacht aan «opgeven», omdat de N-VA volgens hem geen akkoord zou willen. Die opgave kwam er uiteindelijk niet nadat de vier Vlaamse partij in een persmededeling een eed van trouw aan de opdracht van Johan vande Lanotte gezworen hadden. Mag ik hier toch enkele bedenkingen rond ventileren?

Ten eerste: ik wil niet beweren dat dit een bewuste strategie van de kant van Johan vande Lanotte was, maar zou het werkelijk toeval zijn dat uitgerekend de Vlaamse partijen een eed van trouw moesten zweren, terwijl het eerste compromisvoorstel uit Franstalige hoek nog lang niet in zicht is? Ten tweede denk ik niet dat Johan vande Lanotte er nog maar aan zou moeten denken een gelijkaardige oefening met de Franstalige partijen over te doen, want het zou het onmiddellijk het einde van zijn bemiddelingsopdracht inluiden. Men kan zich trouwens al de theatrale persconferentie voorstellen die Elio di Rupo na zo'n poging zou opvoeren. En ten derde is het toch wel merkwaardig dat Johan vande Lanotte prompt aan opgeven denkt van zodra er bij hem een vermoeden ontstaat dat de N-VA niet bereid zou zijn tot een akkoord, terwijl de Franstaligen ongegeneerd Non mochten zeggen op zijn compromisvoorstel. Als Johan vande Lanotte in een later stadium de handdoek in de ring zal gooien, zal het dus wel degelijk zijn «omdat de N-VA niet mee wil», niet omdat één van de andere partijen niet mee zou willen. Ook in Oostende wil de wens wel eens de vader van de gedachte zijn, en de bemiddelaar liet zich hier dus lelijk in zijn kaarten kijken.

Indien de bemiddelingsopdracht van Johan vande Lanotte uiteindelijk zal uitdraaien op een breuk met de N-VA, zal de Wetstraat 16 echter toebehoren aan de man die ervoor kan zorgen dat de CD&V in een zogenaamde «Regering van Nationale Eenheid» zal kunnen stappen. Ik denk niet dat Johan vande Lanotte als sp.a'er daar de juiste man voor zal zijn. Ook Elio di Rupo is daar de juiste man niet voor, en beseft het waarschijnlijk ondertussen zelf ook wel. Ik blijf er daarom bij dat als Johan vande Lanotte er niet in slaagt een regering–Di Rupo I in de steigers te zetten, de volgende stap de vorming van een regering–Leterme III zal zijn.

Wat dat betreft kwam het beruchte artikel in The Guardian als besteld door het ACW. The Guardian is voor Vlaams links dé Britse referentiekrant, en als iets in die krant gestaan heeft, is het per definitie waar. Met het artikel werd in ieder geval de druk op sp.a en vooral CD&V om hoe dan ook en zo snel mogelijk in een federale regering te stappen nog maar eens opgevoerd. Bovendien greep Yves Leterme alweer en met beide handen zijn kans om zich nog eens te profileren als een eerste minister die de hele wereld ons benijdt. En dan zeker Griekenland, Ierland en Portugal. Hadden ze in die drie landen ook maar zo'n premier die maar liefst drie keer per dag een reeks cijfertjes (met analyse!) toegeschoven kreeg door een medewerker, de «speculanten» zouden wel andere slachtoffers uitgezocht hebben.

Het past vervolgens nog te vermelden dat de ACW-vleugel binnen de CD&V lichtjes versterkt uit deze week is gekomen. Kandidaat-voorzitter Wouter Beke mag dan nog tussen neus en lippen verklaard hebben dat Vlaams minister-president Kris Peeters eigenlijk wel gelijk heeft over die twee miljard euro, de perceptie blijft wel hangen dat het de laatste is die ervoor gezorgd heeft dat de CD&V deze week enkele uren lang in het bezit was van die beruchte zwarte piet. Gevolg van die flater zou wel eens kunnen zijn dat hij zich de komende weken wat gedeisd zal moeten houden, waardoor de Vlaamse lijn van de CD&V gebroken kan worden. Misschien wel lang genoeg om een regering–Leterme III te kunnen opstarten?

donderdag, november 18, 2010

Nieuwe verkiezingen volledig van de baan

Nogal wat wetstratologen lijken ervan overtuigd dat als de Johan vande Lanotte in zijn bemiddelingsopdracht mislukt, we regelrecht naar nieuwe verkiezingen zullen gaan. Ik denk echter dat «België» het niet zo ver zal laten komen, en Steven Vanackere zette als spreekbuis van het ACW deze morgen die stelling op de radio kracht bij.

We hebben reeds uitvoerig betoogd dat de échte opdracht van Johan vande Lanotte – tijd winnen – eigenlijk niet kon mislukken. Morgen zal de bemiddelaar zijn oorspronkelijk doel al met een week overschreden hebben, en wanneer we het tijdsschema dat hij dinsdag uit de doeken deed overlopen, blijkt duidelijk dat hij zichzelf zonder veel problemen nog tot minstens begin december aan de slag zal kunnen houden. De opdracht ís dus reeds geslaagd, en de vraag die rest is enkel nog hoezeer hij zijn oorspronkelijk doel zal weten te overtreffen.

De kansen om er het absoluut maximale uit te halen zijn overigens de laatste dagen fel gestegen. Niemand schijnt het opgemerkt te hebben, of zwijgt er zedig over, maar de N-VA doet er alvast openlijk niet moeilijk meer over dat Johan vande Lanotte zich van week tot week telkens weer wat extra tijd toemeet. Het was ooit anders, al resulteerde het toen in een enorm gezichtsverlies in de Kamer toen de partij haar eigen splitsingsvoorstel over Brussel-Halle-Vilvoorde moest laten vallen. Alleen Siegfried Bracke flaterde verleden week een beetje, maar werd daarvoor door zijn ex-collega's opvallend mild behandeld in het zondagse praatprogramma De Zevende Dag. Ondertussen zal hij het misschien dan toch afgeleerd hebben op voorhand straffe uitspraken te doen over cruciale data in de toekomst.

Belangrijker is echter de afschaffing van de beruchte Stratego-groep. Partijvoorzitter Bart de Wever riep die in een vorige leven in het leven om op tijd en stond te kunnen «terugkoppelen» van de onderhandelingen, zoals dat dan heet. Hier zit een opvallende parallel met de reflectiegroep van de CD&V, die in november 2007 opgeheven werd. Het tijdsaspect is één parallel, de geruchten over interne tegenstellingen een andere, en de officiële reden voor de afschaffing, de lekken naar de pers, nog een andere. Het échte probleem van zo'n Stratego- of reflectiegroep is natuurlijk dat zij precies dat doet waarvoor ze in het leven geroepen werd: voorstellen aftoetsen aan het partij- en verkiezingsprogramma. Voor een partijvoorzitter die zich in de onderhandelingen mee gegeven heeft voor een compromis is dat natuurlijk telkens weer een koude dweil in de nek. En met hangende pootjes terugkeren naar de onderhandelingen, weer vertrekken vanaf nul, het uitgangspunt: het verkiezingsprogramma dus.

Het gevaar dat de N-VA nu loopt, is dat van de sluipende besluitvorming. Het is die sluipende besluitvorming die de CD&V aan het einde van 2007 door de knieën deed gaan om toch maar in een regering–Verhofstadt III te stappen, en uiteindelijk ook Leterme I, ook al stonden de regeerakkoorden mijlenver af van wat de partij aan de kiezer beloofd had. Het is die sluipende besluitvorming die over enkele weken wel eens Bart de Wever en de N-VA de das zou kunnen omdoen om in een regering–Di Rupo I te stappen met een regeringsakkoord dat mijlenver verwijderd staat van het partij- (separatisme!) of verkiezingsprogramma (confederalisme) van de N-VA. Wanneer de N-VA dan sust dat partijvoorzitter nog wel zal terugkoppelen, maar dan meer ad hoc, is het duidelijk dat het gevaar op zo'n proces van sluipende besluitvorming zeer reëel is.

Zo'n ad hoc-terugkoppeling verwordt immers snel tot een overtuigingsoefening om medestanders te verwerven in de partijraad en later op een eventueel partijcongres. Bovendien wordt het aantal betrokkenen al snel beperkt tot een kleinere kring rond de partijvoorzitter, meteen ook de ministeriabelen in de partij. Wie van hen zal willen klaarstaan om herhaaldelijk én moederziel alleen telkens weer een koude dweil in de nek van de partijvoorzitter te leggen? Zeker als er enige ambitie is om uiteindelijk ook minister te mogen worden. En hoe vaak gaat die partijvoorzitter voorstellen waar hij zelf nog zo hard aan gezwoegd heeft in de onderhandelingen terugkoppelen met iemand die ze toch maar zal afwijzen? Het antwoord laat zich dan ook gemakkelijk raden. Een bewust proces om een regeringsdeelname mogelijk te maken wil ik de afschaffing van de Stratego-groep niet noemen, maar als geschiedkundige zou Bart de Wever toch iets meer historisch besef aan de dag mogen leggen.

Bovendien is er nog de vraag waarom die Stratego-groep zo vaak lekte. Was het omdat die groep volzat met figuren die zichzelf interessant en populair wilden maken bij enkele journalisten? Of was het omdat enkelen in die groep de gang van zaken gewoonweg niet meer konden aanzien? De afschaffing van de Stratego-groep was dan toch wel een heel gemakkelijke oplossing voor een lastig probleem. Het zegt trouwens ook iets over de geestesgesteldheid van de partijvoorzitter wanneer hij blijkbaar meer tijd veil heeft voor de federale regeringsonderhandelingen dan het behoud van de interne gezondheid binnen zijn eigen partij.

Mijn conclusie is daarom dat de kans sterk gestegen is dat de N-VA uiteindelijk toch zal toehappen wanneer Johan vande Lanotte zijn «meccano-voorstel» zal presenteren. Er kan echter weinig twijfel over bestaan dat dat voorstel een stuk onder de nota van Bart de Wever zal duiken om aanvaardbaar te kunnen zijn voor PS, cdH en Ecolo. Sp.a en Groen!, die zich meer en meer gedragen als Vlaamse bijhuizen voor hun Franstalige meesters, zullen het voorstel ook aanvaarden, om de eenvoudige reden dat ze eender wat zouden aanvaarden als ze maar mee in de federale regering mogen. Vraag is dus of de N-VA-onderhandelaars tegen de tijd dat Johan vande Lanotte zijn voorstel zal doen nog tot een afwijzing in staat zullen zijn. Hoe langer Johan vande Lanotte zijn voorstel kan uitstellen, hoe groter zijn kansen dat de N-VA zal aanvaarden. En indien de N-VA toch haar akkoord zou weigeren, is de volgende vraag natuurlijk wat de houding van de CD&V zal zijn.

Zoals reeds geschreven heeft Steven Vanackere wat dat betreft deze ochtend reeds een tipje van de sluier opgelicht: het ACW stapt hoe dan ook in de volgende federale regering. Aan Wouter Beke, die tegen de tijd dat de ultieme beslissing genomen zal moeten worden misschien al volwaardig partijvoorzitter zal zijn, zal dan de keuze gelaten worden of ook de CD&V volgt, dan wel of ACW alleen in die regering zal stappen. Merk daarbij op dat de niet-ACW'ers in de Kamer- en Senaatsfractie van de CD&V met een vergrootglas gezocht moeten worden. Merk verder ook op dat Yves Leterme eigenlijk geen rekening houdt met een scenario waarbij hij binnenkort niet opnieuw minister zou worden. Het monkellachje dat het antwoord op de ietwat domme vraag van Ivan de Vadder in De Zevende Dag over het gouverneurschap van West-Vlaanderen begeleidde sprak wat dat betreft boekdelen. Men kan natuurlijk niet uitsluiten dat Inge Vervotte zich hevig zou verzetten tegen een regeringsdeelname en liever in de oppositie zou stappen. Ik schat echter de kans dat Michel Daerden deze avond nog geheelonthouder zou worden een pak hoger in.

Kan men zich trouwens een betere partijvoorzitter dan Wouter Beke – mét Vlaams profiel! – voorstellen om een Belgische regering van Nationale Eenheid door te drukken op een CD&V-partijcongres? Als ik een euro zou krijgen voor elk binnenpretje dat dat zou opleveren bij Yves Leterme, dan zou ik de rest van dit en volgend jaar het huis niet meer uit hoeven om de kost te gaan verdienen, en kon ik voltijds artikelen schrijven zoals deze. Binnenpretjes ook over het afvoeren van de staatshervorming en de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde, en vooral, die regeringsminderheid aan Vlaamse zijde. Op dat punt ben ik het alvast helemaal niet eens met professor Herman Matthijs: de regeringen–Van Rompuy I en Leterme II zijn immers het perfecte smeermiddel geweest om opnieuw te regeren tegen een Vlaamse meerderheid in. Waarom een regering van Nationale Eenheid een tweederde meerderheid nodig zou hebben ontgaat me trouwens volledig, want als er iets is dat hét bindmiddel van zo'n regering zou zijn, dan wel het verzet tegen een staatshervorming. Of moeten we nu echt denken dat ACW, PS en het koningshuis vragende partij zouden zijn voor meer fiscale autonomie?

Neen, nieuwe federale verkiezingen, daar geloof ik dus niet in. In vervroegde verkiezingen, vóór 2014, door de val van een nieuwe federale regering trouwens ook niet. Aan Vlaamse zijde zou die immers alleen maar bestaan uit partijen die alleen maar kunnen verliezen, en aan Franstalige zijde uit partijen die in die regering precies hun zin zouden kunnen doen. Het zou al raar moeten lopen als één van de zes partijen er dan vroegtijdig zou willen uittrekken. Bijproduct zou wel eens een volstrekte V-meerderheid in het Vlaams Parlement kunnen zijn, maar dat is natuurlijk een «zorg» voor later.

vrijdag, november 12, 2010

Soep zonder balletjes

Hoe solfer je iemand soep zonder balletjes op? Laat hem eerst heel snel soep met enkele balletjes maken, en stel vervolgens een Vlaamse socialist aan om ze te mengen met je eigen soep zonder balletjes. Laat het brouwsel daarna nog enkele weekjes sudderen om die socialist de resterende balletjes er één voor één uit te laten vissen, of te vervangen met enkele gestoofde peren. Zes experts mogen ondertussen tot vijf cijfers na de komma narekenen wat het precieze kookpunt van die soep is – uiteraard met de nodige transparantie.


Dat Johan vande Lanotte een tovenaar met getallen is, wisten we al uit de tijd dat hij eigenhandig de Belgische pensioenen redde door de oprichting van het Zilverfonds. Maar de wonderbaarlijke optelling der dagen die we de laatste weken hebben mogen meemaken blijft verbazing wekken. Eerst heette het dat hij zijn eindrapport op 12 november bij de koning zou afleveren, maar toen na enkele weken bleek dat 12 november dit jaar uitzonderlijk vlak na 11 november viel, werd om uitstel gevraagd tot 15 november. Nu goed, tot 16 november. Ach, waarom niet 22 november, nu hij zo goed bezig is? Bij zijn aanstelling vond de N-VA het trouwens nog oneerlijk dat Johan vande Lanotte in tegenstelling tot de eigen partijvoorzitter Bart de Wever een zee van tijd had gekregen van koning Albert II, maar de laatste dagen bleef het oorverdovend stil over de nieuwe, voorlopige einddatum van Vande Lanottes bemiddelingsopdracht.

Wat de échte opdracht van Johan vande Lanotte was – tijd winnen dus – deden we trouwens een tijdje geleden al uit de doeken. Vandaag kunnen we alleen maar vaststellen dat de man zijn rol met glans vervult. Meer zelfs, de «eerste akkoordjes» waarover de in Noord-België verschijnende Nederlandstalige krant De Standaard deze morgen met veel vreugde berichtte, doen vermoeden dat hij veel meer succes schijnt te kennen dan de koning en Elio di Rupo ooit hadden durven dromen. Net zoals de N-VA qua tijd langzaamaan gekookt wordt als een kikker, worden ook inhoudelijk beetje bij beetje de Vlaamse eisen in de vuilbak gekieperd. Niet moeilijk dus dat zowel Elio di Rupo als Joëlle Milquet uiterst tevreden zijn met het werk van Johan vande Lanotte. Ze hadden niemand beters kunnen vinden om voor hen het vuile werkje op te knappen.

Vuil werkje? Lees even mee wat de krant meent te weten over het voorstel tot akkoord dat Johan vande Lanotte onder de partijvoorzitters verdeeld zou hebben, in het bijzonder over de «modernisering» van het parlementair stelsel:
De bedoeling is dat vanaf 2014 de federale en regionale verkiezingen zouden samenvallen, luidt Vande Lanottes voorstel. Die passages staan nog tussen haakjes, wat betekent dat er nog verzet is.
Dit is immers straffe kost, en het is merkwaardig dat die passages «nog tussen haakjes» staan in plaats van dubbel doorstreept. Hoe men zoiets trouwens een «modernisering» van het parlementair stelsel durft te noemen in een zelfverklaarde kwaliteitskrant, terwijl het toch overduidelijk over een reductie gaat, is ook een raadsel, doch dit terzijde. De essentie is dat de N-VA die passages blijkbaar tolereert, en blijft tolereren, in plaats van ze krachtdadig van tafel te vegen.

Over samenvallende verkiezingen gesproken, van het kroonargument dat niet-samenvallende verkiezingen tot te veel verkiezingen zouden leiden, en dus de regeringsvorming ook bemoeilijken, hebben we de laatste maanden niet veel meer vernomen. Misschien heeft het er iets mee te maken dat vandaag overduidelijk aangetoond wordt dat dat dan toch het probleem niet was in 2007? Let overigens ook op wat niet vermeld wordt in het krantenbericht, namelijk de precieze implementatie van die samenvallende verkiezingen. Niet de regionale verkiezingen zullen gekoppeld worden aan de federale, wel de federale aan de Europese. En dat betekent dat de Kamer omgevormd zal worden tot een legislatuurparlement met verkiezingen om de vijf jaar, net zoals de regionale parlementen. Gedaan dus niet alleen met regionale regeringen onafhankelijk van de federale, maar ook met vervroegde verkiezingen. Tenzij de zelfmoordneigingen van de N-VA de komende weken zouden afnemen, staat het nu al in de sterren geschreven dat alleen een niet nader genoemde «niet-democratische» partij tegen deze onaanvaardbare «modernisatie» zal protesteren.

En er staan nog meer merkwaardige zaken in het voorstel van Johan vande Lanotte. Zo bijvoorbeeld over de werkgelegenheid, waarvan het normatieve kader federaal zou blijven, terwijl de gewesten de sancties zouden mogen uitvoeren. Of niet uitvoeren natuurlijk. Het blijft voorlopig echter een open vraag wie de rekening zal moeten oppikken als een gewest ervoor kiest geen of nagenoeg geen sancties uit te voeren, want de discussie over de financieringswet wordt nog steeds «geobjectiveerd». Ik loof echter geen premie uit voor de eerste lezer die kan raden welk gewest ik ervan verdenk het misschien niet zo nauw te zullen willen nemen met de sancties, en wie daar dan zal moeten voor betalen, maar voor wie het echt niet kan raden, wil ik wel even de sleutelbegrippen «solidariteit» en «geen verarming» in herinnering brengen.

Een vergiftigd soepballetje dat Johan vande Lanotte wel in de N-VA-soep laat drijven, is de splitsing van de kinderbijslag. Die wordt volgens de gemeenschappen gesplitst, behalve in Brussel, waar een «Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie» opgericht zou worden. De N-VA lijkt wel een vegetariër te willen zijn, behalve daar waar het erop aankomt: namelijk aan tafel. Het is immers niet omdat het woord «gemeenschap» in de naam van die commissie twee keer voorkomt, dat het in de feiten niet om een splitsing volgens de gewesten zou gaan. Alleen in Brussel kan men merken of iets volgens de gemeenschappen of de gewesten is gesplitst, en daar wordt de kinderbijslag duidelijk volgens het gewest gesplitst. De dubbele bevestiging lijkt daarom wel een ontkenning te moeten verhullen. Denkt men bij de N-VA trouwens werkelijk dat in die Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie de Vlamingen evenveel te zeggen zullen mogen hebben als de Franstaligen? Daar zal veel volk komen naar kijken, waarschijnlijk zelfs precies evenveel als vandaag elke dag komt kijken naar de correcte naleving van de taalwetten in Brussel, zeker als het over benoemingen gaat. Overigens, met de financiering van die «gesplitste» kinderbijslag zit het niet helemaal snor, want die zou in het voorstel van Johan vande Lanotte… federaal blijven.

En dan was er nog de financiering van Brussel. Volgens een nieuwe studie, nota bene besteld door de Brusselse Open Vld-minister van Financiën en Begroting Jean-Luc Vanraes, zou Brussel recht hebben op maar liefst 720 miljoen extra. Dat die studie besteld werd bij de Franstalige universitaire instelling Facultés Universitaires Saint-Louis kan alleen maar de absolute objectiviteit van die cijfers bevestigen en garanderen. Of wat dacht u? Ik kan me nu al voorstellen dat iemand als die Jean-Luc Vanraes met plezier in die Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie zal willen zetelen, en daar enkel en alleen de Vlaamse belangen in Brussel zal verdedigen. Wie daar iets anders over zou durven denken, kan alleen maar van kwade wil zijn.

Het is daarmee duidelijk dat de lofprijzingen – niet alleen van vriend maar ook van vijand! – van De Standaard van vandaag aan het adres van Johan vande Lanotte en zijn vakmanschap meer dan op hun plaats zijn. Hij voert immers zijn opdracht tot in de puntjes uit, ja overtreft ze zelfs een beetje. Er wordt immers veel tijd gewonnen, wat alleen maar in het voordeel van België en de Franstaligen speelt, terwijl hij beetje bij beetje de eisen van de N-VA weet af te breken. En als er uiteindelijk veel tijd gewonnen zal zijn en de N-VA toch een akkoord afwijst, zal Johan vande Lanotte er absoluut de man niet naar zijn om de zwarte piet niet naar de N-VA door te schuiven om het de CD&V wat gemakkelijker te maken toch toe te happen om in een regering van Nationale Eenheid te stappen. Je hoeft trouwens de krant van vandaag niet gelezen te hebben om te weten dat de media hem daarbij graag nog een handje zullen willen helpen. Dat ze bij de N-VA echter niet afkomen dat ze niet gewaarschuwd waren.

dinsdag, november 09, 2010

Bloedbad in Iraakse katholieke kerk: waar is de verontwaardiging?

58 Mensen kwamen om bij een gijzeling met bloedige afloop in de Sayidat al-Nejat-kathedraal (Onze-Lieve-Vrouw van Verlossing) op zondag 31 oktober. Over het relaas van wat zich tijdens die gijzeling in de kathedraal precies afspeelde is het opvallend stil in onze media, en van veel publieke verontwaardiging is er weinig sprake. Het ging dan ook niet over een dominee met minder aanhangers dan je op een gemiddelde zondag aantreft in een doorsnee parochiekerk in het geseculariseerde Vlaanderen die ermee dreigde enkele korans te verbranden…


De Zweedse christelijke krant Dagen (De Dag) nam verleden week contact op met de Syrisch-katholieke priester Adris Hanna in Södertälje, die de verhalen bracht van enkele getuigen van de gijzeling. Hun verhaal is huiveringwekkend, en veelzeggend voor het gebrek aan respect dat de gijzelnemers voor hun slachtoffers hadden. Hieronder volgt een vertaling van enkele passages uit het interview met als titel «Het leek wel of het voor hen een spelletje was mensen dood te schieten»:
Vijf gewapende personen kwamen de kerk binnengestormd, terwijl anderen buiten de wacht optrokken. Toen ze binnenkwamen, losten ze enkele schoten naar de achterste rijen, waardoor de mensen in paniek raakten. Eén van de priesters, pater Wassim, vroeg hen om ermee op te houden. Eén van de mannen stapte daarop op hem af, en schoot hem in de hals, waarop hij neerviel in een plas bloed. De andere priester, pater Tahir, probeerde te helpen, maar werd ter plekke neergeschoten. Toen zijn broer naar voor liep om te helpen, werd ook hij neergeschoten. Toen hun moeder begon te huilen en de terroristen wilde doen stoppen, werd ook zij getroffen en ernstig gewond.

[…]

Eén van de mannen nam een vier maanden oude baby uit de armen van een moeder, wierp het in de lucht, en probeerde het neer te schieten voor het weer de grond trof

[…]

Toen een man neergeschoten werd, begon zijn zoontje te huilen. Hij was vijf jaar oud, en zijn moeder probeerde hem te doen zwijgen, maar hij bleef huilen. Toen zei één van de mannen: «We zullen hem wel doen zwijgen!», en schoot hem in het hoofd.

[…]

Enkelen probeerden zich te verschuilen in de sacristie. De terroristen vonden hen, en maakten hen allemaal af.

[…]

Toen de Amerikaanse en Irakese veiligheidstroepen probeerden de controle over de kerk weer over te nemen, zetten de mannen zich in het midden van het volk. Vervolgens lieten ze zich opblazen om zoveel mogelijk mensen mee te nemen in de dood.
Het interview sluit af met een bittere opmerking over de hypocrisie in de Westerse media:
Wanneer één persoon in de VS ermee dreigt enkele korans te verbranden, berichten alle media over de hele wereld erover en eisen een reactie van alle christenen. Maar wanneer terroristen een kerk binnenvallen en mensen vermoorden, zijn de reacties uiterst zwak. Waarom?
Het is inderdaad opvallend dat de reacties in de Westerse media opvallend zwak waren. Het relaas van wat er precies in de kerk gebeurde wordt nauwelijks verteld, en een krant als De Standaard doet zelfs uitschijnen dat ze een beetje per ongeluk en bij gebrek aan beters de kerk binnenvielen. Het is nochtans duidelijk dat de terroristen goed wisten wat ze deden (onder meer als wraak op de verbranding van de korans, die overigens nooit plaatsvond), en dat de kerk dus wel degelijk het doel van hun actie was.

Nu is het begrijpelijk dat in ieder geval de Vlaamse media weinig plaats kunnen inruimen voor deze afschuwelijke gijzeling. Er moet immers al uitvoerig bericht worden over veel grotere onrechten in deze wereld, zoals onder meer de voorstellen van aartsbisschop André-Jozef Léonard om af en toe ook eens wat Latijn te gebruiken in de eucharistieviering, wat terug te schroeven op het gebruik van de bloemetjes-vlindertjes-zonnetje-teksten waar geen mens ooit een touw heeft aan kunnen vastknopen, en recht te blijven staan tot aan de eerste lezing, zoals in de rest van de wereld. Daar wegen inderdaad geen 58 dode christenhonden in Bagdad tegenop.

Ook het vermelden – en dus veel krantenruimte – waard is het laatste initiatief van minister van Werk en Gelijke Kansen Joëlle Milquet, verpakt als «tips voor een bang land». Het schijnt inderdaad dat er hier en daar nog scholen bestaan waar af en toe nog een haram-maaltijd opgediend wordt, en dat sommige werkgevers nog steeds hardnekkig de meest competente kandidaten willen aanwerven in plaats van diegene met de juiste huidskleur. Vreselijk! Misschien nog het meest opvallende voorstel is dat over de feestdagen. Er zou een te groot overwicht van christelijke feestdagen zijn. En we citeren uit De Standaard: «Iedereen mag twee “vlottende feestdagen” vrij kiezen, volgens zijn of haar cultuur of religie.» Benieuwd of ook 11 juli daarmee toegelaten zal worden. Of zou dat niet echt de bedoeling geweest zijn?

Ondertussen lopen er in Irak wel een hele hoop mensen rond die al blij zijn als ze ook dit jaar Kerstmis heelhuids zullen kunnen doorkomen. Enkele dagen geleden werd er trouwens een akkoord bereikt over een nieuwe regering. Misschien kan Joëlle Milquet haar initiatief ook eens doorspelen aan haar ambtgenoot in Bagdad?

woensdag, november 03, 2010

De échte opdracht van Johan vande Lanotte

Over de ware opdracht van «koninklijk bemiddelaar» Johan vande Lanotte kan eigenlijk weinig twijfel bestaan: tijd winnen, en liefst zoveel mogelijk. Ten eerste kunnen daarmee nieuwe verkiezingen nog tijdens het Belgische voorzitterschap van de Europese Unie vermeden worden, en ten tweede weet je maar nooit dat CD&V – en misschien zelfs N-VA – uiteindelijk toch nog overstag zouden gaan.

Ik hoop werkelijk uit de grond van mijn hart dat de verklaringen van de N-VA de laatste weken een stukje theater zijn geweest. Het zou immers straf zijn als men in die partij nog steeds zo naïef wil zijn te denken dat het Paleis en de PS níet onder één hoedje zouden spelen. De hantering van het wetsvoorstel over de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde doet mij echter het ergste vrezen. Ook de manier waarop de partij meestapt in het rondje tijdswinst – en dus niet tijdsverlies – onder leiding van Johan vande Lanotte, boezemt weinig vertrouwen in. Of denkt men werkelijk veel bijval te kunnen oogsten voor meer fiscale autonomie voor Vlaanderen bij het Federaal Planbureau of de Nationale Bank van België? Over die zes «experts», waarvan er vijf links of links-liberaal zijn, en de zesde als «van oudsher CD&V» omgeschreven wordt, willen we het dan nog niet hebben. Het laat zich nu al raden welke modellen een tien op tien zullen krijgen omwille van hun haalbaarheid en duurzaamheid, en niet in het minst hun wenselijkheid, en welke een buis toebedeeld zullen krijgen. Desnoods zal men wel tot het achtste cijfer na de komma rekenen om aan te tonen wat aangetoond moet worden.

De échte opdracht die Johan vande Lanotte via koning Albert II meekreeg van Elio di Rupo, is natuurlijk zoveel mogelijk tijd te winnen. Reken het maar uit: pas tegen 8 november verwacht de bemiddelaar het eindrapport van het Federaal Planbureau en de Nationale Bank van België. Als daar al niet een paar dagen vertraging op zullen zitten… Voeg daar nog een paar dagen tijd aan toe voor de zes «experts», die volgens schema ten vroegste op 12 november klaar zouden moeten zijn met hun rapport. Zou het kunnen dat er alsnog enkele onduidelijkheden opduiken zodat er nog enkele dagen extra rekenwerk nodig zal zijn? Doe er dan nog een paar dagen bij voor de bemiddelaar zelf om zijn eindrapport op te stellen, en we schrijven al snel eind november of misschien zelfs begin december vóór Johan vande Lanotte zijn opdracht terug kan geven aan de koning.

Zelfs áls het besluit dan zou luiden dat er best zo snel mogelijk nieuwe verkiezingen zouden moeten komen, dan zullen die er alvast niet hoeven te komen voor einde januari of begin februari. En dus ver genoeg ná het Belgische voorzitterschap van de Europese Unie. Voor de gewone burger lijkt het misschien maar een frivoliteit, maar in kringen waar schijn zoveel belangrijker is dan werkelijkheid – zoals in Laken en de Brusselse salons dus – is zoiets essentieel. (En reken trouwens daarom maar dat Alexander de Croo nog hard zal moeten werken om zich ooit weer salonfähig te maken, want de schande die hij over hen heeft uitgestort door verkiezingen uit te lokken vlak vóór het voorzitterschap zal in Laken en de Brusselse salons nog lang herinnerd worden.)

Sommigen schijnen overigens te denken dat als Johan vande Lanotte zou mislukken, we onmiddellijk naar nieuwe verkiezingen zouden gaan. Om te beginnen kán Johan vande Lanotte natuurlijk niet mislukken, aangezien de tijdswinst op zich al een succes zal zijn. Maar belangrijker: het is zijn taak niet om uitspraken te doen over nieuwe verkiezingen of niet, wel of het kadaver van de regeringsonderhandelingen met zeven begin december aan Vlaamse zijde al in staat van ontbinding zal zijn of niet. Ik acht het immers vrijwel uitgesloten dat de PS en het Paleis al onmiddellijk naar nieuwe, bijzonder communautair getinte verkiezingen zouden willen gaan zonder eerst nog een poging te wagen een zogenaamde Regering van Nationale Eenheid op de been te brengen. Zo'n regering zou in het huidige parlement ook aan Vlaamse zijde nog over een meerderheid beschikken, terwijl het helemaal niet zeker is dat dat na nieuwe verkiezingen nog steeds het geval zal zijn. De peilingen geven voorlopig immers aan dat de N-VA helemaal niet op verlies afstevent. Waarom zou iemand die in juni nog zijn stem aan de N-VA gaf, dat begin volgend jaar trouwens niet opnieuw doen? Omdat de partij niet voldoende kiezersbedrog pleegde door slechts een eind, maar niet ver genoeg mee te gaan in de Franstalige eisen? De stelling van Louis Tobback dat de bevolking de N-VA op den duur wel beu zal worden, is daarom een hoogst twijfelachtige. Bij de PS en in Laken zal men ze wel graag willen geloven, maar of men er daar ook durft op te rekenen, dat is een andere vraag.

Wat trouwens alweer een slecht teken is voor het politieke inschattingsvermogen van de N-VA-top, is de uitlating van Siegfried Bracke dat hij «nieuwe verkiezingen niet uitsluit». Alsof de N-VA daarover iets te zeggen zou hebben. (En je zou van iemand die jarenlang Wetstraatjournalist is geweest trouwens toch een beetje meer politiek inzicht mogen verwachten.) De eerste voorwaarde voor nieuwe verkiezingen is natuurlijk dat de N-VA finaal de stekker uit de regeringsonderhandelingen zou trekken, iets wat ze tot nu toe nog niet heeft willen of durven doen. Maar de sleutel ligt uiteindelijk niet bij haar, maar wel bij de CD&V. De dag dat de CD&V bereid gevonden wordt om toch maar in een federale regering te stappen, zonder N-VA, zonder staatshervorming en zonder een splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde die naam waardig, zijn nieuwe verkiezingen van de baan. De tijd werkt daarbij ontegensprekelijk in het nadeel van de N-VA. Bovendien moeten we vaststellen dat de CD&V-fracties in de Kamer en de Senaat volgepakt zitten met ACW'ers. Zullen die op het moment van de waarheid werkelijk een eed van trouw en loyauteit aan de N-VA zweren, of toch maar liever in een federale regering stappen die het misschien wel vier jaar kan uithouden? Met sp.a en Groen! mee in de coalitie, en zonder de onbetrouwbare Bart de Wever en Alexander de Croo, is dat laatste heus niet uitgesloten.

Dat zo'n regering zonder N-VA politieke zelfmoord zou zijn voor de CD&V? Dat was het in de herfst van 2008, toen de N-VA eruit trok, ook al, maar het hield die partij niet tegen om toch maar in de federale regering te blijven zitten. De partij was zelfs zo vermetel dat kiezersbedrog uit te spelen als een kwaliteit tijdens de laatste kiescampagne, of hoe moet de slogan «Nooit opgeven» anders geïnterpreteerd worden? Bovendien, aan Yves Leterme, die zichzelf al heel flink vindt omdat zijn partij in zijn eigen kieskring slechts vijf procent achteruit ging, zal de koning het geen twee keren moeten vragen. Hij zal met veel plezier zelfs het bewijs leveren wat voor een groot staatsman hij is, ook al lacht men de nuttige idioot zowel in Wallonië als in Laken achter zijn rug vierkant uit.

Het enige wat de CD&V nodig heeft om in zo'n federale regering te stappen, is een goed voorwendsel, en dat heeft ze voorlopig nog niet. Maar hoe meer berichten er komen over ambtenaren die op hun promotie moeten wachten, een begroting die moeilijk loopt omdat er met twaalfden moet gewerkt worden, een sociaal akkoord dat er maar niet komt omdat de federale regering niet voor het glijmiddel kan zorgen, hoe groter de druk op de partij wordt om toch maar door de knieën te gaan. Misschien kan er zelfs een nieuwe misselijkmakende show opgezet worden rond de asielzoekers? Alle beetjes helpen.

Ook in 2007 werden er trouwens nog dure eden gezworen, tot begin december, dat men niet in een federale regering zou stappen zonder een voorafgaande splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde, en zonder een grote staatshervorming. Geruchten over een interim-regering waren maar gazettenpraat, tot de aanstelling van Guy Verhofstadt als formateur op 17 december. Amper vier dagen later kon de regering–Verhofstadt III al de eed afleggen. Om maar te zeggen dat het snel kan gaan als het moet, en als de CD&V maar mee wil.

Wat dan met de verklaringen van Elio di Rupo dat de N-VA in de federale regering móet, en dat hij nog geen ogenblik geijverd zou hebben voor een regering zonder hen? Tja, wat had hij anders kunnen zeggen – dat hij de N-VA liever kwijt dan rijk was? Eerlijker zou het ongetwijfeld wel geweest zijn, maar tactisch niet bepaald een meesterzet om op termijn zijn intrek te kunnen nemen in de Wetstraat 16. Het is wel ergerlijk dat geen enkele journalist in Vlaanderen dat doorzichtige ballonnetje wou doorprikken. Idem dito trouwens voor Groen! en sp.a, die maar meezongen wat Elio di Rupo hen voorzong. Soms vraag je je werkelijk toch af of de in het Nederlands verschijnende Noord-Belgische media werkelijk hun lezers, kijkers en luisteraars voor volslagen idioten houden, dan wel geen enkel zelfrespect meer hebben.

Maar hiermee is uiteindelijk wel duidelijk dat de klaagzang van N-VA dat Johan vande Lanotte zoveel tijd toegemeten kreeg getuigt van ofwel (en vooral: hopelijk) een stukje ferm theater, ofwel stuitende naïviteit. De enige echte opdracht van Johan vande Lanotte is immers zoveel mogelijk tijd te winnen, tot de CD&V door de knieën gaat. Of, als de druk ondertussen groot genoeg wordt, wil misschien zelfs ook de N-VA door de knieën gaan, kwestie van hun «historische kans» niet te verspelen. Je weet immers maar nooit: verleden week voerde de N-VA zélf de hoogdringendheid van de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde af. Het was trouwens niet de eerste keer, maar al de tweede op minder dan een maand tijd. Er is dus nog hoop voor België, want beweerde partijvoorzitter Bart de Wever nog niet zo lang geleden niet dat niemand in Vlaanderen het einde ervan nastreeft?

donderdag, oktober 21, 2010

De regering-Filip I, een familiekabinet

Op dit ogenblik circuleren er in de media enkele verhalen over een hervorming van de monarchie in België. In het bijzonder zou er een wens bestaan om te evolueren naar een meer protocollaire monarchie, om te verhinderen dat prins Filip, wanneer hij koning zal zijn, zich ooit politiek in de nesten zou werken. Die wens wordt bovendien gekoppeld aan een wens van huidig koning Albert II om op relatief korte termijn te kunnen aftreden. Uit doorgaans slecht ingelichte bronnen werd echter vernomen dat er in Laken aan een heel ander plan gewerkt wordt om het land uit de huidige politieke impasse te krijgen: een plan F met de F van familie en Filip.

Wie zijn eigenlijk de politici dat ze van prins Filip durven te stellen dat hij het niet zou kunnen? Ze leveren immers zelf elke dag het bewijs dat zij het in ieder geval niet kunnen. De politieke toestand van het land is vandaag zelfs zo ernstig, dat de koning de laatste vier maanden niet één keer de kans heeft gezien meer dan een week door te brengen op zijn buitenverblijf. De koning en zijn entourage zijn daarom tot het besluit gekomen dat het stilaan tijd wordt om het over een andere boeg te gooien. Het plan zou inhouden dat prins Filip over enkele weken al aan de macht zou kunnen komen, maar niet, zoals menigeen vermoedt, door het aftreden van koning Albert II.

Concreet zou het plan, in de omgang gewoonlijk omschreven als «plan F», eruit bestaan dat de politici nog tot 15 november, de dag van de dynastie, zouden krijgen om een oplossing voor de politieke impasse te vinden. Is er tegen dan geen oplossing, dan zou koning Albert II van zijn jaarlijkse toespraak gebruik maken om een familiekabinet aan te kondigen, met aan het hoofd ervan prins Filip. Hij zou de post van eerste minister waarnemen, en als straaljagerpiloot en ervaren helicopterbestuurder ook het departement Defensie voor zijn rekening kunnen nemen. Van geschut heeft hij wel niet zoveel verstand, maar kamervoorzitter André Flahaut zou al toegezegd hebben om hem met raad bij te staan wanneer er nog eens munitie aangekocht moet worden. Prinses Mathilde neemt Sociale Zaken en Volksgezondheid over, en toonde ook grote interesse voor Ontwikkelingssamenwerking. Tot deze morgen was zij nog in het door AIDS geteisterde Liberia, en een beter bewijs van haar engagement voor deze verantwoordelijkheden is nauwelijks denkbaar.

Het departement van Justitie zou naar prinses Astrid gaan. Als jarenlange voorzitster van het Rode Kruis heeft zij een groot gevoel voor rechtvaardigheid ontwikkeld, en is zij dus de geknipte vrouw voor de baan. Aangezien zij getrouwd is met een buitenlander, zou zij ook Buitenlandse Zaken overnemen. Dat zij naast Frans ook een paar woorden Duits en zelfs wat Engels spreekt versterkt alleen maar haar kandidatuur. Financiën zou overigens naar haar man, prins Lorenz, gaan. Zelfs Didier Reynders was het met de koning eens dat het eindelijk tijd werd voor een competent persoon op die post. De prins heeft zich ook bereid verklaard de portefeuille van Werk en Gelijke Kansen over te nemen. Hij is immers de enige in de familie die ooit nog echt gewerkt heeft, en als buitenlander is hij ervaringsdeskundige wat Gelijke Kansen betreft. Ook Migratie- en Asielbeleid zullen daarom onder zijn bevoegdheid vallen.

Het spreekt voor zich dat prins Laurent minister van Klimaat en Energie wordt. Ook Binnenlandse Zaken is voor hem, want met zijn moto kan hij zich snel en behendig in het binnenland bewegen. Als rebel van de familie is ook de post van KMO, Zelfstandigen, Landbouw en Wetenschapsbeleid een kolfje naar zijn hand. Zijn vrouw prinses Claire zou Ambtenarenzaken en Overheidsbedrijven overnemen – als Inge Vervotte dat kan, dan kan zij dat zeker. Dé verrassing is de post Ondernemen en Vereenvoudigen: prins Amadeo zou hiermee zijn kans krijgen te laten zien wat hij kan, en met zijn jeugdig enthousiasme is hij de geknipte man om te ondernemen, en de dingen te vereenvoudigen.

Zoals reeds geschreven is het de bedoeling dit familiekabinet aan te kondigen tijdens de traditionele toespraak aan de vooravond van de dag van de dynastie. Nadien zou de regering dan in de besloten huiskring de eed kunnen afleggen.

Uiteraard is dit plan F omstreden, en in het bijzonder Bart de Wever zou het helemaal niet genegen zijn. Kwatongen beweren dat hij precies omwille van dit plan en de deadline zijn nota geschreven heeft, in de hoop het nog te kunnen afwenden. De andere politieke partijen kijken veel positiever tegen het plan aan. De PS bijvoorbeeld had dan wel haar zinnen gezet op de post van eerste minister, maar nog belangrijker is het voor haar dat er een oplossing voor de huidige crisis komt, België één blijft, een staatshervorming voor minstens vier jaar in de koelkast wordt gestopt, en ondertussen de geldstromen van Noord naar Zuid intact blijven. Om diezelfde redenen sloten ook Ecolo en cdH zich aan bij het voorstel van koning Albert II, en zelfs MR was te vinden voor het voorstel.

Aan Vlaamse kant was er vooral bij Groen! enthousiasme voor het «plan F» van de koning. Toen partijvoorzitter Wouter van Besien het voorstelde op de partijraad, werd zelfs spontaan de Brabançonne gezongen. Bij de sp.a kwam veel kritiek uit de hoek van Frank Vandenbroucke, en de geruchten willen dat hij zou werken aan een scriptie die de nefasten effecten van een familiekabinet op de Sociale Zekerheid zou uitdiepen. In sommige formules zouden zelfs Griekse symbolen voorkomen! Open Vld zou het familiekabinet steunen omdat via prins Laurent ook de vrijzinnigheid vertegenwoordigd zou zijn in de regering. Bovendien heeft men het aan de top van de Open Vld moeilijk om erfopvolging principieel af te wijzen.

Bij CD&V was men eerder sceptisch omdat men vermoedde dat N-VA tegen zou zijn, en bovendien zelf geen ministers zou kunnen leveren. Een vurig pleidooi uit de hoek van Mark Eyskens zou echter de laatste twijfelaars er toch van overtuigd hebben toe te stemmen. Het besef dat de regering hoe dan ook al een parlementaire meerderheid – om over de populaire meerderheid nog maar te zwijgen! – achter zich zou hebben, speelde daarbij ook een rol.

vrijdag, oktober 15, 2010

Republika Blgska

Zowel Elio di Rupo als Philippe Moureaux schetsten de afgelopen dagen een scenario waarin een romp-België zich zou kunnen afscheiden van Vlaanderen. Dat romp-België zou in de eerste plaats moeten bestaan uit Wallonië en Brussel, maar via referenda zou de PS de bevolking in de zes faciliteitengemeenten de mogelijkheid willen geven om aan te sluiten. Hoewel het nergens in de Vlaamse media te lezen viel, is het plan totaal gespeend van elke vorm van realisme. En dat het doorgepraat zou zijn met Parijs kan in ieder geval uitgesloten worden.

Het scenario waarmee Elio di Rupo uitpakte en dat Philippe Moureaux nader probeerde te verklaren werd in de Vlaamse media op verbazing onthaald. De hevigheid waarmee de PS dit plan naar voren bracht kan misschien verwonderen, maar voor wie de Franstalige media in België al langer dan de laatste weken volgt, kan de inhoud zeker niet verrassen. De wens tot aanhechting van de zes faciliteitengemeenten is immers volledig consistent met het verzet tegen de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde – anders zou het verzet tegen de splitsing van die kieskring behoorlijk absurd geweest zijn – en de in het verleden reeds uitdrukkelijk geformuleerde wens voor een corridor tussen Wallonië en Brussel. Voor de laatste der Belgicanen en de paar fellow travellers die zij nog hebben, moet het een onprettig ontwaken geweest zijn, al kan dit media-offensief van de PS voor hen ook nuttig zijn om te waarschuwen tegen het verderfelijk nationalisme van… de N-VA.

Het is echter duidelijk dat het plan van Elio di Rupo en Philippe Moureaux nog met haken en ogen aan mekaar hangt. Als het klopt dat de PS het einde van België reeds jarenlang voorbereidt, kan het resultaat niet anders dan bedroevend genoemd worden. In zijn ijver om als een ware generaal romp-België op de kaart af te bakenen, vergat Philippe Moureaux bijvoorbeeld ook Moeskroen mee te nemen. Het is dan ook niet helemaal zeker dat hij het ook echt zo bedoelde toen hij Voeren dan weer wel bij romp-België indeelde. Maar hoe dan ook, je zou toch een iets grotere zin voor detail mogen verwachten wanneer de PS-top de kaart van België wil hertekenen, in plaats van het dan maar met de Franse slag te doen. En dat zou men a fortiori mogen verwachten na hun wekenlange gejammer en geklaag over die «Toshiba boys» van Jean-Luc Dehaene die hen zo gerold zouden hebben bij de opstelling van de financieringswet in de jaren negentig.

Over de Franse slag gesproken, van een aanhechting bij Frankrijk schijnt voorlopig nog geen sprake te zijn. Het is voorlopig zowat het enige punt van realisme dat in het plan B van de PS terug te vinden is, ook al kan ik me niet van de indruk ontdoen dat een aanhechting bij Frankrijk uiteindelijk wel het ultieme doel is van de PS. Want wil Elio di Rupo enerzijds wel het merk België opeisen voor zijn rompstaat, over de federale schuld die daaraan vast zou zitten had hij het niet. Nochtans zou hij zichzelf in een wel heel zwakke onderhandelingspositie plaatsen om het leeuwendeel van die schuld in Vlaamse schoenen te steken, als hij werkelijk de naam België zou opeisen. Een ander detail waarover hij het niet had, was de staatsvorm van romp-België. Als hij het meent met het behoud van België, behoudt hij natuurlijk ook de monarchie waaraan hij zo gehecht schijnt te zijn. Maar het zou ook kunnen dat zulke zaken slechts details zijn die er eigenlijk niet toe doen. Wat maakt bijvoorbeeld de concrete verdeling van de federale schuld uit als de rekening uiteindelijk toch naar Frankrijk doorgeschoven zal worden?

Trouwens, op vijf minuten tijd kan men natuurlijk moeilijk alle details van die nieuwe – of oude – staat uit de doeken doen, maar hopelijk maakt men zich in de PS-bastions toch maar niet te veel illusies over een aansluiting bij Frankrijk. Natuurlijk voelt men zich in Parijs bijzonder geflatteerd door het aanbod, en gebiedsuitbreiding is iets wat geen enkele staat zomaar zal versmaden. Anderzijds zit men daar ook niet te wachten op enkele nieuwe armlastige departementen in het Noorden. Maar belangrijker: kan een regionale grootmacht die in het diepst van haar gedachten nog steeds een wereldmacht is, het zich veroorloven een precedent te schapen dat internationaal alleen maar voor problemen kan zorgen? Het is misschien een punt waar men bij de PS nog niet stil bij gestaan heeft, maar wel één met grote gevolgen.

Omwille van haar eigen minderheden heeft Frankrijk immers altijd huiverachtig gestaan tegen elke vorm van separatisme waar dan ook ter wereld. Zelfs in Québec of Wallonië wil Frankrijk gewoonlijk liefst niet betrapt worden op al te openlijke sympathieën voor de lokale Franstalige zaak. Als gevolg daarvan heeft Frankrijk ook altijd weigerachtig gereageerd op het hertekenen van staatsgrenzen, zoals onder meer bleek bij de onafhankelijkheid van de Baltische staten of het uiteenvallen van Joegoslavië. Nog sceptischer staat men tegenover Kosovaarse scenario's, waar een gebied zich afscheurt van de ene staat in de hoop zich ooit te kunnen aansluiten bij een andere. Het aantal demonen dat zulke scenario's telkens weer oproepen alleen in Europa al, valt amper te overzien, en het verklaart waarom de Kosovaarse onafhankelijkheid international zoveel voeten in de aarde had, en nog steeds omstreden is. Moldavië, met een vlag quasi identiek aan de Roemeense, is een ander geval dat illustreert hoeveel moeilijker het is voor een gebied om aan te sluiten bij een buurland dan af te scheiden van het oorspronkelijke moederland. Over de hete aardappel Transnistrië willen we het dan nog niet eens hebben.

Het plan B van Elio di Rupo en Philippe Moureaux verliest echter alle contact met de werkelijkheid waar het gaat over de zes faciliteitengemeenten in de Vlaamse Rand rond Brussel. Als er immers één ding is waar men internationaal als de dood voor is, dan wel referenda van gemeente tot gemeente om de lokale bevolking te vragen aan welke zijde van de grens zij zouden willen wonen. Als Frankrijk zoiets niet alleen zou toelaten, maar zelfs zou ondersteunen in de Zes, hoe zal het dan de organisatie van gelijkaardige referenda kunnen weigeren aan, bijvoorbeeld, de Republika Srpska of de Krajina, om over de Servische enclaves in Kosovo nog maar te zwijgen? Was het trouwens Nicolas Sarkozy zelf niet die in de zomer van 2008 nog ging bemiddelen tussen Rusland en Georgië over Zuid-Ossetië en Abchazië? Na de aanhechting van de zes faciliteitengemeenten bij Frankrijk via gemeentelijke referenda zullen ze hem in het Kremlin graag nog een tweede keer zien langskomen om één en ander door te praten. Of hij in de Georgische hoofdstad Tbilisi nog even welkom zou zijn, is een andere vraag.

En zelfs als men in Parijs in eerste instantie de principes, die men anders met zoveel vuur verdedigd heeft, even overboord zou willen gooien omdat het hemd nu eenmaal nader is dan de rok, dan zijn er nog altijd Berlijn, Londen en Washington DC om de Franse politici bij de les te houden. En, laten we dat niet vergeten, Brussel zelf ook, als hoofdstad van de EU. Inderdaad, men kan van de Europese Unie zeggen wat men wil, maar ik kan me moeilijk voorstellen dat men er daar erg geïnteresseerd zou zijn om in de eigen achtertuin precedenten te scheppen die in een mum van tijd een heleboel internationale en diplomatieke problemen zouden kunnen creëren. Zelfs binnen de eigen grenzen van de Unie, met onder meer Hongaarse minderheden in zowat elk buurland van Hongarije, of de Noord-Ierse kwestie. Gaat men daar bijvoorbeeld ook per graafschap een referendum organiseren over aansluiting bij de Ierse republiek? Als ik Elio di Rupo en Philippe Moureaux één ding zou willen aanraden voor een geslaagde afscheuring van de Republika Blgska van Vlaanderen, dan wel dat ze alvast de plannetjes voor gemeentelijke referenda in de Zes onmiddellijk zouden opbergen. Nog maar een poging zo'n referendum te organiseren zou er immers onmiddellijk en definitief voor zorgen dat de internationale gemeenschap voor de opdeling van België niets anders meer zou aanvaarden dan de interne grenzen.

Welke conclusie levert dit alles op? Ten eerste dat het met de concrete invulling van plan B aan Franstalige zijde nog niet helemaal snor zit. En ten tweede, dat men binnen de PS de trappers even goed kwijt is. En misschien nog altijd is. Dit media-offensief is geen nauwkeurig uitgekiende mediastunt om Vlaanderen de stuipen op het lijf te jagen (zoals bijvoorbeeld Alexander de Croo schijnt te denken). In dat geval zou Elio di Rupo immers niet met het scenario uitgepakt hebben bij L'indiscret, een programma op de RTBf waar in Vlaanderen alleen de hardere nationalisten naar kijken. Charles Bricman schijnt dan weer de mening toegedaan te zijn dat het niet gaat om een electorale positionering van de PS, maar een bewuste strategie om de onvrede in de Franstalige publieke opinie te kanaliseren. Ik vrees echter dat het plan B daarvoor te veel met haken en ogen aan mekaar hangt, en dat de presentatie ervan te slecht uitgewerkt was om de PS van zoveel bewuste handeling te verdenken. Waarschijnlijker lijkt het mij dat de PS op dit ogenblik gewoon deel uitmaakt van die ontevreden Franstalige publieke opinie, en dat de hele vertoning een ongecontroleerde communautaire steekvlam was.

Dit betekent echter niet dat men in Vlaanderen zomaar op z'n twee oren kan slapen wat referenda in de zes faciliteitengemeenten betreft. Die gemeenten kennen immers anti-Vlaamse gemeenteraden, wat onder meer tot uiting komt in de resoluties tot aansluiting bij het Brusselse Gewest, zoals die daar met de regelmaat van de klok aangenomen worden. Het is dus best mogelijk dat enkele of zelfs alle burgemeesters tenminste pogingen zullen ondernemen tot het organiseren van referenda, of in de gemeenteraden resoluties zullen willen aannemen om zich aan te sluiten bij romp-België. De Vlaamse politici moeten er dan ook voor zorgen dat ze hun argumenten klaar zullen hebben wanneer het zover is, en het kan daarbij geen kwaad als men ook binnen de Vlaamse Beweging eens goed nadenkt over die zaken. Liefst van al zonder al te veel taboes, en als het even kan ook met een beetje zelfvertrouwen.

dinsdag, oktober 12, 2010

En of Bart de Wever een psychologisch geval is

Het valt niet vaak voor dat ik het gloeiend eens ben met de overgrote meerderheid van de Franstalige pers in België, maar dat Bart de Wever een psychologisch geval is, dat staat na amper enkele dagen «verduidelijking» als een paal boven water. Hoe anders valt te verklaren dat de N-VA-voorzitter zich nog steeds binnen het Belgische referentiekader blijft bewegen, daar waar PS-voorzitter Elio di Rupo zonder blikken of blozen met de Anschluss van de zes faciliteitengemeenten in de Vlaamse Rand dreigt?

Het is misschien goed de Vlaamse eisen die de N-VA tot nu toe op tafel gelegd heeft even te overlopen, om de uitspraken van de Franstalige politici van de laatste uren en dagen in het juiste kader te plaatsen. De N-VA wil een splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde, maar uit allerlei lekken blijkt dat de N-VA deze zomer bereid was tot verregaande toegevingen aan de Franstaligen, met onder meer – dus niet alleen – een inschrijvingsrecht in de zes faciliteitengemeenten waardoor de splitsing deels weer ongedaan zou gemaakt worden. Verder eiste de partij minstens vijftig procent fiscale autonomie in de personenbelasting, en een splitsing van de kinderbijslag volgens de gemeenschappen, niet de gewesten. Daarmee zijn we nog ver verwijderd van volledige fiscale autonomie in álle beleidsdomeinen, terwijl van een splitsing van de Sociale Zekerheid al lang geen sprake meer is. Wie eens even terugblikt naar het verkiezingsprogramma van de N-VA kan niet anders dan vaststellen dat Bart de Wever aan de onderhandelingstafel al bijzonder veel water in zijn wijn heeft laten doen.

Is de N-VA dus bereid zwaar te betalen voor niets meer dan een toepassing van de Grondwet in Vlaams-Brabant, en eist ze alleen nog maar een homeopathische herinnering aan het einde van de enorme transfers van Noord naar Zuid, dan lijkt het aan de overzijde van de taalgrens wel of Bart de Wever niet minder dan één of andere Endlösung van het Franstalige probleem voorgesteld heeft. Elio di Rupo eist bijvoorbeeld meer respect voor de Franstaligen. Of correcter: respect voor de Waalse coalitie van PS, cdH en Ecolo, want hij verbiedt Bart de Wever nog contact op te nemen met Didier Reynders van de MR. Van hoeveel respect getuigt dit eigenlijk? Ziedaar bewijsstuk #1 dat het met de bovenkamer van Bart de Wever tegenwoordig niet zo goed gesteld is, want voor zover ik weet is hij nog steeds bereid de «16» op een dienblaadje aan te bieden aan iemand die hem afblaft met wie hij wel en niet contacten mag onderhouden.

Over respect gesproken, veel respect voor de taal-, gewest- en gemeenschapsgrenzen heeft Elio di Rupo ook al niet. In een hysterische bui – theatrale psychopaat? – liet hij zich ontvallen dat als Bart de Wever niet beter naar zijn pijpen danst, hij de merknaam België zal opeisen om Wallonië, Brussel en de zes faciliteitengemeenten in de Vlaamse Rand er onder te verenigen. Een beetje België dat zich dan afscheurt van Vlaanderen, of hoe moet je dat eigenlijk precies omschrijven? Of hij samen met de merknaam België ook de volledige federale schuld wil opeisen, daar was hij niet zo duidelijk over, maar mij lijkt dat niet meer dan de logica zelve. (Terloops: Philippe Moureaux schijnt ook Voeren bij België te willen voegen, maar liet Moeskroen in Menapië, pardon, Vlaanderen liggen.) De vraag stelt zich hoe dan ook meer en meer of de S in PS eigenlijk voor séparatiste staat. Maar opnieuw, en dit is bewijsstuk #2, wat bezielt Bart de Wever nog te willen onderhandelen met iemand die het essentiële verschil tussen het mijne en het dijne niet schijnt te kunnen snappen?

Nog iemand die zich gisteren liet opmerken, was Joëlle Milquet. Eigenlijk moet je zo al goed gek zijn om met haar 120 dagen aan de onderhandelingstafel te willen zitten (bewijsstuk #3). Maar gisteren presteerde ze het om voor de camera vast te stellen dat als Bart de Wever een akkoord wil, dat toch snel kan gebeuren, want «alles ligt al op tafel». Met andere woorden: zij snapt niet waarom Bart de Wever toch zo moeilijk doet, want als hij nu eens het aangeboden akkoord, inclusief de twaalf «c'est reporté» principes voor de financieringswet zou aanvaarden, dan zijn de problemen toch van de baan? Je vraagt je af of ze alle zes miljoen Vlamingen soms voor volslagen idioten zou houden. Dankzij haar uitmattingsproces van zowel 2007 als 2010 liggen de tijden ondertussen al lang achter ons dat niet iedere Vlaming bij het aanhoren van die onzin spontaan zelf opwerpt dat de problemen toch ook van de baan zouden zijn als de Franstaligen niet zouden dwarsliggen in Halle-Vilvoorde, en verder de Vlaamse eisen om meer financiële autonomie zouden slikken zonder morren.

De vraag waar ik vandaag dan ook mee zit, is: waar ziet Bart de Wever eigenlijk nog enige onduidelijkheid die uitgeklaard zou moeten worden? Als het de bedoeling is dat hij volgende maandag ook een opstelletje aflevert aan koning Albert II, hoeft hij eigenlijk niet meer te doen dan wat knippen en plakken uit de politieke bladzijden van de kranten van vandaag, want aan duidelijkheid laten die eigenlijk niet te wensen over. Wat bezielde Bart de Wever trouwens om deze opdracht te aanvaarden? Ja, wat bezielde hem om als republikein op een vrijdagavond nog snel naar Laken te rijden voor zoveel onzin, in plaats van gewoon gezellig thuis te blijven bij vrouw en kinderen om er eens een leuke familieavond van te maken? Een andere verklaring dan dat er in het beste geval maar één, in het ergste geval zelfs meerdere vijzen bij hem los zitten, heb ik niet.

En in zijn plaats zou ik in ieder geval die lessen valschermspringen toch nog even uitstellen…

zaterdag, oktober 09, 2010

Peiling De Standaard/VRT: Marktleiderschap N-VA bevestigd

De resultaten van de peiling die De Standaard en de VRT gisterenavond publiceerden bevestigen de resultaten van de laatste verkiezingen en de twee peilingen van concurrent La Libre Belgique eerder deze herfst: de N-VA blijft de onbetwiste marktleider in partijpolitiek Vlaanderen. Tegelijkertijd zijn er enkele opvallende verschillen met de peilingen van de concurrent. In het bijzonder over de evolutie van Vlaams Belang en de sp.a zijn de twee peilers het duidelijk niet eens.

Deze peiling werd afgenomen in een politiek zeer instabiele periode, en moet dus met het nodige voorbehoud benaderd worden. Zo trok de N-VA de stekker uit de preformatie toen ongeveer een derde van de peiling nog uitgevoerd moest worden, en van zulke gebeurtenis mag toch verwacht worden dat ze haar sporen nalaat bij de kiesintenties. Volgens het peilingsbureau TNS Dimarso was er echter geen verschil te zien in de kiesintenties van de Vlamingen voor en na, maar ik zou daar toch tegenover willen plaatsen dat daarvoor misschien enkele dagen bezinningstijd nodig zouden geweest zijn. Koning Albert II trok per slot van rekening toch ook enkele dagen uit, en heeft uiteindelijk zelfs een «verduidelijker» moeten aanstellen omdat hij kop noch staart aan de situatie kan krijgen.

Dat neemt niet weg dat de resultaten van deze peiling eigenlijk voor niet veel verrassingen zorgen, ook al doet men bij de twee media die de peiling betaalden hard zijn best om het tegendeel te bewijzen. Dat N-VA afgetekend aan de kop staat in partijpolitiek Vlaanderen, en er zelfs nog een beetje winst bijdoet sedert de verkiezingen van 13 juni wisten we reeds uit de twee peilingen van La Libre Belgique. CD&V blijft min of meer status quo, al betekende dat bij La Libre Belgique eerder licht verlies dan lichte winst. Het verschil bij de twee peilers zorgt er echter voor dat in een simulatie voor de zetelverdeling in het Vlaams Parlement het oude kartel van N-VA en CD&V nu een comfortabele meerderheid van 67 zetels zou halen. Zelfs in procenten halen de twee partijen samen nu een meerderheid, met 51,7% van de stemmen. Ander opmerkelijk feit: de N-VA scoort vandaag bijna een procent hoger dan het maximum dat het kartel CD&VN-VA ooit behaalde (32,7% op 25 november 2006 in een peiling van De Standaard en de VRT). Wie had het toen kunnen vermoeden?

Kijken we naar de andere partijen, dan blijkt dat De Standaard en VRT enerzijds en La Libre Belgique het eens zijn over de evoluties voor Open Vld (licht verlies), Groen! (status quo) en Lijst Dedecker (status quo ver onder de kiesdrempel), maar niet voor sp.a en Vlaams Belang. La Libre Belgique peilde voor sp.a eerst een behoorlijk verlies, vervolgens een licht verlies, terwijl De Standaard en de VRT de partij op een lichte winst zetten. Het verschil tussen de twee resultaten bedraagt ongeveer een foutenmarge. Voor het Vlaams Belang bedraagt het verschil een ruime foutenmarge: La Libre Belgique ziet voor de partij een status quo, terwijl De Standaard en de VRT een significant verlies meten. Wat moeten we daar als kijker/lezer van denken?

Ik denk dat voor beide partijen – en eigenlijk geldt de volgende conclusie al evenzeer voor CD&V en Open Vld – de resultaten van de peilingen bevestigen dat ze het op dit ogenblik absoluut niet goed doen, en dat er voor hen nog veel werk aan de winkel is. Partijvoorzitter Bruno Valkeniers van het Vlaams Belang bijvoorbeeld mag in zijn commentaar dan nog zeggen dat een kiescampagne al snel een paar procenten verschil zou kunnen maken, een zekerheid is dat absoluut niet. Andere partijvoorzitters troosten zich ongetwijfeld met dezelfde gedachte. Maar fundamenteler: het is duidelijk dat de N-VA er tijdens deze regeringsonderhandelingen goed in geslaagd is alle media-aandacht naar zich toe te trekken, en daarvoor ook beloond wordt in de peilingen. Een affaire zoals die rond Kim Geybels doet de partij trouwens geen averij oplopen. Voorlopig spelen de andere partijen alleen maar een bijrol in het hele verhaal, en zolang dat blijft duren en de N-VA geen grote flaters maakt, denk ik dat daar weinig verandering in zal komen.

Bovendien: het initiatief, dat in Vlaanderen al bij de N-VA lag, wordt nog eens nadrukkelijker bij die partij gelegd. Want kan en moet men zelfs de resultaten van deze peiling relativeren, het belang van de publicatie ervan mag niet onderschat worden, niet in het minst op de regeringsonderhandelingen. Er gaat immers een wereld van verschil tussen de publicatie van een peiling die de N-VA een derde van de stemmen geeft, en een andere die zegt dat de partij zelfs geen kwart meer zou halen. Wat dat betreft is het toch wel een bijzonder gelukkig toeval dat voor haar de resultaten in deze peiling gelijklopend zijn met die van La Libre Belgique. Het is daarmee alvast één zaak waarrond de koninklijke verduidelijker Bart de Wever voorlopig geen verdere duidelijkheid hoeft te scheppen.

Bijlage: Overzicht van alle peilingen in Vlaanderen sedert 2004 (PDF).