Partijdotaties

Al een paar dagen doet men in de media druk rond de 57.265 handtekeningen die Blokwatch op het internet verzameld heeft om de partijdotatie van extreem-rechtse partijen (lees: het Vlaams Belang) af te nemen. Enkele bedenkingen die in een kwaliteitskrant uiteraard niet te vinden zullen zijn.

Ik ga hier niet zaniken over de vraag hoe vaak Donald Duck de petitie ondertekend heeft, maar ik stel me toch de vraag hoeveel handtekeningen men zou kunnen verzamelen om de partijdotatie af te nemen van, ik noem maar wat, de SP.A. Zou het kunnen dat men voor zo'n campagne ook vlotjes meer dan 50.000 handtekeningen zou kunnen verzamelen? Ik heb in ieder geval zo een vermoeden dat men tijdens de hoogdagen van paars-groen met een petitie tegen Groen! zonder probleem boven de 100.000 zou geraakt zijn.

Marc Spruyt heeft uitgerekend hoeveel het Vlaams Belang ontvangt, namelijk 5.583.075,20€. Per uitgebrachte stem krijgt een partij direct lineair 3,99€, dat wil zeggen zonder rekening te houden met basisbedragen en toelages op basis van het aantal mandatarissen. Deelt men de totale dotatie door het aantal stemmen (van 2004, dus niet helemaal correct maar een onderschatting), komt men op een globaal lineair bedrag van ongeveer 5,68€ per stem. Concreet betekent dit dat als een kiezer voor partij ABC stemt, er 3,99€ (of 5,68€ dus) van zijn belastingsgeld naar die partij gaat als die partij in alle parlementen verkozen is. Welnu, indien men de partijdotatie van extreem-rechtse partijen wil afnemen, zouden dan de leden van die extreem-rechtse partijen, waarvan men kan vermoeden dat ze ook voor die partijen stemmen, 3,99€/5,68€ korting kunnen krijgen op hun belastingen als ze een kopietje van hun lidkaart bijvoegen? En ach wat, leden van partijtjes die aan geen verkozenen raken, zoals PvdA of BUB, zouden voor mijn part van dezelfde maatregel mogen genieten. Indien men niet wil dat de staat extreem-rechts financiert, is het dan wél redelijk dat de kiezers van extreem-rechts nu de andere partijen beginnen te financieren (en ik schrijf «beginnen», omdat ze tot nu toe enkel hun eigen partij financierden, zoals kiezers van SP.A, CD&V og VLD ook alleen maar hun eigen partij financieren).

Nog iets anders is het communautaire effect van de hele zaak. Beschouwt men enkel Kamer en Senaat, dan krijgt het Vlaams Belang 4.425.183,80€. Stel dat Vlaanderen nu 60% van alle partijdotaties betaalt en ontvangt, dan betekent het afnemen van de partijdotatie dat er plots een scheeftrekking komt ten belope van 40% van het bedrag dat geschrapt wordt, of 1.770.073,5€ dus. Hoeft het te verbazen dat vooral de PS en eigenlijk heel Franstalig België wat meer vaart wil zetten achter het schrappen van de partijdotatie voor «extreem-rechts»? Meteen een puntje dat men zal kunnen toevoegen aan de al zo lang lijst van www.belgiantransfers.org. Overigens kan opgemerkt worden dat er nu reeds een scheeftrekking is, omdat een Franstalige stem een groter gewicht heeft dan een Vlaamse, en de Franstalige partijen dus meer mandatarissen per stem hebben dan de Vlaamse partijen. En dus ook meer dotaties ontvangen.

Maar als men dan toch aan het systeem van de partijfinanciering wil werken, hier een voorstel. Indien men de dotatie van een partij niet alleen zou laten afhangen van het laatst behaalde aantal stemmen, maar ook van het verschil tegenover de verkiezingen daarvoor, en verlies negatief in rekening zou brengen zonder winst verder te belonen, zou dat geen goed idee zijn? Met andere woorden, indien een partij van 1.000.000 stemmen naar 1.200.000 stemmen gaat, krijgt de partij een toelage die overeenkomt met 1.200.000 stemmen, terwijl een partij die van 1.000.000 stemmen naar 800.000 stemmen gaat, een toelage voor slechts 600.000 stemmen krijgt. De achterliggende gedachte is dat een partij op die manier gestraft wordt voor het verlies van kiezers, bijvoorbeeld omdat een partij tijdens de deelname van de macht haar beloften niet is nagekomen, en zo haar kiezers bedrogen heeft. Er zou dan wel een ondergrens van 0€ ingebouwd moeten worden, want anders zou Groen! in 2003 op een negatieve dotatie uitgekomen zijn, en dat is misschien toch wat van het goede teveel. De strijd tegen de financiering van extreem-rechts is dan nog meer dan vroeger een strijd om de aanhang van de extreem-rechtse partijen te doen slinken, want een halvering komt overeen met het verdwijnen van de dotatie voor de duur van een legislatuur.