België voor of tegen EU-Grondwet?

Thierry Giet, fractieleider van de PS in de Kamer, noemt een volksraadpleging over de Grondwet van de Europese Unie een «slecht» idee. Het is niet de eerste keer dat de PS zich tegen een volksraadpleging uitspreekt, en de reden waarom de PS tegen is, is gekend. Ondertussen is het de vraag hoe de uitslag van zo een volksraadpleging er zou kunnen uitzien indien er daadwerkelijk één georganizeerd zou worden.

Kompas startte verleden maand een opiniepeiling over hoe men zou stemmen indien er een volksraadpleging gehouden zou worden, en het resultaat ervan is dat een grote meerderheid van de deelnemers tegen zou stemmen. Die uitslag is evenwel in tegenspraak met de halfjaarlijkse opiniepeiling die de Europese Commissie organizeert, want in die opiniepeiling verklaarde 81 procent van de Belgen voor een Europese grondwet te zijn. De twee vragen zijn echter niet helemaal dezelfde: Kompas peilt immers naar de stemgedrag in het geval van een volksraadpleging over de Europese Grondwet, terwijl de Europese Commissie vroeg of men vond dat de Europese Unie een Grondwet moest aannemen. Het zou interessant zijn als hierover meerdere opiniepeilingen gevoerd zouden worden.

Maar als het subtiele verschil in vraagstelling in de twee opiniepeilingen de oorzaak van het verschil in uitslag is, is het meteen ook begrijpelijk waarom Guy Verhofstadt afkerig is van een volksraadpleging. Lang vervlogen is reeds de tijd dat Verhofstadt de grootste pleitbezorger in België was van de burgerdemocratie, waarbij de burger betrokken zou worden bij het bestuur onder meer door veelvuldige referenda. Als een volksraadpleging in België zou uitdraaien op een meerderheid van Nee-stemmers, is er in principe niets aan de hand omdat volksraadplegingen niet bindend zijn. Maar men kan zich voorstellen dat het gezichtsverlies voor de Eerste Minister van het land dat pretendeert gastland te zijn voor de hoofdstad van Europa enorm zou zijn. Zou de angst van Verhofstadt ingegeven zijn door zijn wantrouwen tegenover de resultaten van de halfjaarlijkse opiniepeilingen van de Europese Commissie, of zou hij in dit dossier de gevangene van de PS zijn, zoals ook al het geval was voor het migrantenstemrecht? Of is het een combinatie van beide?