zaterdag, mei 30, 2009

Federale verkiezingen in de herfst?

Didier Reynders en Elio di RupoAls gevolg van de open ruzie tussen PS en MR in Wallonië namen de laatste week de speculaties over vervroegde federale verkiezingen in de herfst zo toe, dat het wel leek of het ondertussen al een vaststaand feit was geworden. Niets is echter minder waar, en ik durf zelfs sterk te betwijfelen dat het na 7 juni zover zal komen.

Tijdens deze verkiezingscampagne vielen er in het Zuiden van het land een reeks zware woorden tussen de socialistische PS en de liberale MR. Didier Reynders liet zich het woord «infréquentable» ontvallen over de PS op een verkiezingsmeeting van de MR, waarop federaal minister Laurette Onkelinx dreigde uit de federale regering te stappen indien Didier Reynders zijn woorden niet terugnam. Didier Reynders weigerde, de PS bleef –voorlopig– in de federale regering, maar Eerste Minister Herman van Rompuy zag zich wel genoodzaakt in de Kamer toe te geven dat alles misschien toch niet meer koek en ei was tussen de federale coalitiepartners nadat hij een week eerder nog staalhard had staan liegen dat het nodige respect er nog steeds was. (Waar is de tijd dat die man zich nog opwierp als ethicus maximus? O ja, dat was toen de CD&V nog in de oppositie zat…) Menig journalist heeft ondertussen al de vaststelling gemaakt dat MR en PS niet meer samen door de deur zouden kunnen, zoals dat dan heet, en dat het ernaar uitziet dat de federale regering wel eens in de problemen zou kunnen raken wanneer na de verkiezingen een nieuwe coalitie gevormd moet worden in de Franstalige gedeelten van het land.

Beginnen de journalisten onzin uit te slaan, kan je er donder op zeggen dat ook Karel de Gucht zich nog eens in de kijker moet werken. De man verstaat als geen ander de kunst om self-destructing prophecies (zelfvernietigende voorspellingen) te maken, zoals toen hij in al zijn wijsheid en arrogantie voorspelde dat de N-VA onder de lat door zou moeten in verband met Brussel-Halle-Vilvoorde. Ondertussen heeft hij al zoveel coalitiewissels voorspeld, zowel op regionaal als federaal niveau, dat het afgaande op zijn track record zo goed als vast staat dat noch op het ene nog op het andere niveau ook maar iets zal veranderen.

Bekijken we eens de verschillende opties vanuit de posities van de verschillende federale regeringspartners, om te beginnen aan Vlaamse zijde. Voor de CD&V zouden nieuwe federale verkiezingen op dit ogenblik zeer ongelegen komen. Het heeft de partij veel moeite gekost om primo in de federale regering te raken, secundo de post van de Eerste Minister vast te krijgen –herinner de regering-Verhofstadt III–, en tertio die post te behouden. Herman van Rompuy is bovendien niet bepaald een boegbeeld om mee uit te pakken in een federale verkiezingscampagne, al was het maar omdat de man op dit ogenblik precies het omgekeerde doet van het partijprogramma waarmee de CD&V in 2007 naar de kiezer trok. Kan de partij vandaag trouwens voorwenden dat ze nog niet afgerekend mag worden op de volledig negatieve balans van de federale regering omdat het regionale en Europese verkiezingen zijn, en de kiezer in de eerste plaats Kris Peeters en zijn Vlaamse ministers zou moeten belonen (ja toch?), dan zal ze diezelfde smoes niet meer kunnen gebruiken in een federale kiescampagne. Daar komt nog bij dat Brussel-Halle-Vilvoorde –«onverwijld», «vijf minuten politieke moed»– nog steeds niet gesplitst is, en nog wel met de schuldige actieve medewerking van de CD&V. De partij dreigt daarop zwaar afgerekend te worden als die kieskring nog steeds niet gesplitst zal zijn bij vervroegde verkiezingen. Vervroegde federale verkiezingen vermijden is de CD&V dus best wel een prijs waard, en zij zal zich dan ook hard inspannen om een voortijdig einde van de regering-Van Rompuy I af te kunnen wenden.

Ook de Open Vld heeft geen enkel belang bij vervroegde federale verkiezingen. Eén zaak zijn de praktische gevolgen die een nieuwe federale regeringsvorming wel eens zou kunnen hebben voor de verdeling van de postjes op federaal niveau – een argument dat trouwens ook voor de CD&V geldt en dus nog eens toegevoegd mag worden aan de vele argumenten van hierboven. De huidige federale regering heeft immers aan Vlaamse zijde geen meerderheid, en dat betekent dat Open Vld en CD&V op dit ogenblik boven hun stand leven. Dat na nieuwe federale verkiezingen een nieuwe federale regering van start zou kunnen gaan zonder een meerderheid aan Vlaamse zijde lijkt onwaarschijnlijk, enerzijds omdat zoiets ondanks alles toch nog altijd moeilijk ligt, maar vooral ook omdat de meerderheid aan Franstalige zijde niet zo groot meer zal zijn dat een Vlaamse minderheid gecompenseerd zal kunnen worden. Immers, valt ofwel MR ofwel PS op federaal niveau uit de boot, verdwijnen meteen ruim een kwart van de Franstalige zetels, en komt bovendien Groen! via Ecolo hoe dan ook vrijwel automatisch mee in de federale regering. Karel de Gucht moet het allemaal maar eens heel precies uitrekenen na 7 juni, maar ik vermoed dat eens dit besef ook bij hem zal doorgedrongen zijn, zijn zin in federale verkiezingen of zelfs nog maar een federale herschikking snel zal verdwenen zijn. Nieuwe federale verkiezingen kunnen de Open Vld alleen maar netto verlies opleveren, zelfs al zou ze er in de stembussen lichtjes op vooruit gaan.

Heeft één van de Franstalige partijen belang bij een federale herschikking of nieuwe verkiezingen? Wie van de twee ook als winnaar uit de bus zou komen op 7 juni, noch MR noch PS kunnen het risico nemen nieuwe federale verkiezingen uit te lokken om de tegenstander ook federaal uit de regering te jagen, omdat de uitlokkers van nieuwe verkiezingen daar gewoonlijk in de stembus een prijs voor moeten betalen. Bovendien riskeert men geconfronteerd te worden met een Ecolo dat zo groot zal zijn, dat de partij effectief incontournable wordt en daarom haar eisen zal kunnen stellen om toe te treden tot de federale regering. En daar bovendien zoveel gewicht in de schaal zal kunnen werpen bij de verdeling van de postjes, dat ook daar weinig of geen voordeel te rapen zal vallen. Dan is men bij de MR nog beter af met een gehavende PS, en bij de PS met een MR dat zichzelf wat vastgereden heeft, en alletwee netjes nog steeds meezittend aan de federale vetpotten. Het zou trouwens de eerste keer niet zijn dat twee partijen waarvan het wel lijkt dat de kopstukken letterlijk mekaars strot zouden willen doorbijten, na de verkiezingen toch nog een modus vivendi weten te vinden, al was het maar omdat de schrik voor de kiezer nog groter is en hen nog harder bindt dan de wederzijdse afkeer hen kan scheiden. Als bovendien de CD&V bereid is te zorgen voor wat smeermiddel in de vorm van, ik zeg maar wat, vers federaal geld op de juiste ministeries, dan zou het kunnen dat de toon zelfs heel snel teruggevonden zal kunnen worden tussen de huidige aartsvijanden.

Blijft natuurlijk nog cdH over. Bij die partij vreest men er op dit ogenblik voor terug te zakken naar de vierde plaats in het Franstalige politieke landschap. De laatste peilingen sluiten zelfs niet uit dat rivaal Ecolo uiteindelijk zowel PS als MR nog voorbij zou kunnen steken. Opnieuw rijst dus de vraag wat voor cdH het nut zou kunnen zijn van nieuwe federale verkiezingen, wanneer er voor haar eigenlijk alleen maar verlies in zit, zowel in de vorm van aanhang als van zetels en uiteindelijk ook postjes in de regering. Kon de partij in 2007 nog haar macht tonen door de regeringsvorming maandenlang volledig te blokkeren, zal ze nu al blij mogen zijn als ze er nog bij mag zijn. Federale verkiezingen uitlokken lijkt daarbij niet bepaald de beste tactiek om daarvoor te zorgen.

De conclusie blijft dus, ondanks de soms beschamend platte ruzie tussen MR en PS en de onzakelijke opmerkingen van Karel de Gucht, dat geen van de vijf federale regeringspartijen op dit ogenblik er enig belang bij heeft nieuwe federale verkiezingen uit te lokken, of zelfs nog maar een herschikking van de coalitie te eisen. Voor elk van de vijf partners lijkt dit immers alleen maar op een netto negatief resultaat uit te kunnen draaien. Minstens één van hen, de CD&V, heeft er bovendien een zo enorm groot belang bij federale verkiezingen zo lang mogelijk uit te stellen, dat zij er veel energie voor over zal hebben om als verzoenende partner op te treden en zelfs een prijs zal willen betalen voor het behoud van de regering. Dat neemt niet weg dat een val niet volledig uitgesloten kan worden –dat kan nooit–, maar die val zal dan niet het gevolg van een uitgekiende strategie zijn, maar niet meer of minder dan een accident de parcours. En als Eerste Minister Herman van Rompuy als ex-ethicus opnieuw een paar leugentjes zal moeten verkopen in de Kamer of de media om een regeringscrisis te verdoezelen of vermijden, zal hij dat trouwens zeker niet laten.

maandag, mei 18, 2009

De «Jamaica»-coalitie van Bart Somers

De haat tegenover Jean-Marie Dedecker en zijn lijst moet wel heel diep zitten, als Open Vld-partijvoorzitter Bart Somers bij de eerste de beste opflakkering van Groen! in de peilingen al een «Jamaica-coalitie» in de steigers wil zetten. Alleen, wat bedoelt hij nu precies met een Jamaica-coalitie, en is zo'n coalitie wiskundig wel haalbaar?

Dat er na de affaire-Vijnck niet een haar maar een hele pruik in de boter zit tussen Bart Somers en Jean-Marie Dedecker zal wel niemand verbazen. Dat de haat echter al zo diep zit dat Bart Somers na de verkiezingen nog liever met Groen! dan LDD in bed wil duiken als de sp.a het zou laten afweten, doet toch even de wenkbrauwen fronsen. Laten we het immers eens over de inhoud en niet de poppetjes hebben –zoals de Open Vld al zo dikwijls gevraagd heeft in deze verkiezingscampagne– dan is het eigenlijk al behoorlijk merkwaardig dat Open Vld nog allerliefst de coalitie met sp.a en CD&V zou willen voortzetten in plaats van de socialistische sp.a in te wisselen voor de rechts-liberale LDD. Nog merkwaardiger is het dan dat als de sp.a zelf niet meer mee zou willen, Bart Somers' voorkeur in de eerste plaats uitgaat naar de fundamentalistische anti-kapitalisten van Groen!. Ik kan daar niets anders uit besluiten dan dat het voor de Open Vld eigenlijk niet veel uitmaakt wie er mee in de regering zit, als zij er maar in zitten, en het Vlaams Belang en Jean-Marie Dedecker niet. Maar goed, bij de Open Vld gaat het dus uitdrukkelijk niet om de poppetjes.

Laten we het overigens eens hebben over dat beeld van een «Jamaica»-coalitie. De term kwam overgewaaid uit Duitsland, waar ze verwees naar een coalitie van CDU/CSU, FDP en Die Grünen. De kleuren van die vier partijen komen inderdaad overeen met de kleuren van de Jamaicaanse vlag (met zwart voor de CDU/CSU en geel voor de FDP), maar in Vlaanderen gaat dat beeld helemaal niet op. Of zou Bart Somers als zwart schaap van de maand persoonlijk de zwarte kleur op zijn schouders willen nemen? De Gabonese vlag komt met de kleuren blauw, geel en groen al een stuk dichter in de buurt, maar dekt nog steeds de lading niet. Allerbest past de Indische, met oranje, wit, blauw en groen, maar misschien wil Bart Somers wel vermijden dat de link met de heilige koeien, waarvan er in zo'n totaal tegennatuurlijke coalitie veel zullen moeten geslacht worden, gelegd zou worden? Je zou toch iets meer fantasie mogen verwachten de voorzitter partij die prat gaat op zoveel jaren goed bestuur dan krakkemikkig leentje-buur bij grote broer Duitsland spelen met een term waar alleen speciaal geïnteresseerden iets kunnen van maken.

Is zo'n «Indische» coalitie trouwens wiskundig wel haalbaar? Een simulatie op basis van de peiling van De StandaardVRT van dit week-end geeft zo'n coalitie een meerderheid van 65 zetels, maar de simulaties voor de andere peilingen van eerder dit jaar plaatsen de coalitie tussen de 59 en de 66 zetels. Of zo'n coalitie over een meerderheid zal beschikken na 7 juni is dus een dubbeltje op z'n kant. Of het ook een coalitie is waar de Vlaamse kiezer op zit te wachten –en dan heb ik het dus zowel over de rechtse als de linkse kiezer– is ook maar de vraag. Ik kan me voorstellen dat linkse kiezers die er nog niet helemaal uit zijn of ze straks voor sp.a dan wel Groen! of SLP moeten stemmen bij het vooruitzicht van een oranje-blauw-groene coalitie toch maar het bolletje voor de sp.a rood zullen maken. Niet dat ik daarin een bewuste strategie van Bart Somers achter zijn uitspraken zou willen zien, maar helemaal ongenegen zal dat effect hem wel niet zijn. En misschien was de boodschap nog wel allermeest richting sp.a-top gericht, om hen bij de les te houden en aan te porren om toch tenminste te proberen een spetterende nederlaag af te wenden.

zondag, mei 17, 2009

Achteruitgang of correctie voor N-VA?

Alle Vlaamse peilingen sedert 2004Deze avond publiceerden De Standaard en de VRT de resultaten van een nieuwe peiling. Vergeleken met de vorige peiling is alleen de achteruitgang van N-VA statistisch significant – of gaat het eigenlijk alleen maar om een correctie van de De Slimste Mens-piek die deze peiler verleden keer de Vlaams-nationalistische partij toedichtte?

«CD&V en Groen! profiteren van affaire-Vijnck» kopt De Standaard. Dat CD&V zou kunnen profiteren van de affaire-Vijnck wil ik absoluut niet uitsluiten, maar of Groen! daar direct of indirect stemmen mee zou kunnen winnen lijkt mij toch wel bijzonder twijfelachtig. Post hos ergo propter hoc lijkt het motto van de dag te zijn bij de redactie in Groot-Bijgaarden, en de laatste twee maanden viel er op politiek vlak in Vlaanderen dus echt niets anders te noteren dan de vaudeville rond de figuur van Dirk Vijnck. Dat de vooruitgang van Groen! bovendien niet echt de foutenmarge overstijgt is een detail waar men zich ook al niet aan wil storen, kwestie de bladzijden morgen toch maar gevuld te krijgen. Dan is de titel bij de VRT misschien toch iets realistischer te noemen. «Zaak-Vijnck kost LDD en Open Vld stemmen» luidt het daar, en het is inderdaad een stelling waar je in kan komen, want noch LDD noch Open Vld kwamen echt goed weg uit de hele affaire.

Alle Vlaamse peilingen sedert 2007 (12-26%)CD&V haalt ook deze keer een score boven de twintig procent: historisch een laagterecord als de resultaten van de peilingen binnen enkele weken bevestigd worden in de verkiezingen, maar bij de partijtop is men waarschijnlijk al lang blij dat men niet veel slechter scoort. Bovendien blijft de partij de grootste in Vlaanderen, met opnieuw een wat grotere voorsprong op achtervolger Open Vld. Het verschil tussen de twee partijen bedraagt in deze peiling meer dan vier procent, een pak meer dan de foutenmarge dus.

De Open Vld doet het niet goed. De partij blijft de tweede in Vlaanderen, maar het Vlaams Belang zit haar opnieuw op de hielen. Niet dat die laatste erg tevreden kan zijn met haar uitslag, want het betekent nog steeds een ferme achteruitgang tegenover de vorige Vlaamse parlementsverkiezingen, maar op basis van deze peiling valt niet uit te sluiten dat de partij in Vlaanderen toch nog op de tweede plaats zou kunnen eindigen. Anderzijds is de afstand tot de vierde partij, sp.a, nu ook weer niet zo groot, en in de middenmoot kan het op 7 juni dus nog alle kanten uit.

Alle Vlaamse peilingen sedert 2007 (0-12%)Een partij die in de peilingen wat op haar retour lijkt te zijn is Lijst Dedecker. Veel eensgezindheid over de aanhang van de partij lijkt er onder de peilers echter niet te zijn, want het verschil in resultaten bij de verschillende peilers bedraagt meer dan zes procent. Verderop spelen N-VA en Groen! haasje-over met mekaar. De piek die N-VA verleden keer liet optekenen bij De Standaard en VRT, toen geduid als een effect van het optreden van partijvoorzitter Bart de Wever bij de show De Slimste Mens, is daarmee opnieuw verdwenen. Groen! zet dan weer haar beste resultaat neer sedert 2004, en breekt door de grens van de negen procent. SLP tot slot blijft ver onder kiesdrempel, met ook in deze peiling weer een resultaat rond de twee procent.

Prognose voor de zetelverdeling voor het Vlaams ParlementWerpen we nog even een blik op een simulatie voor de zetelverdeling, dan blijkt de huidige coalitie nog steeds stand te houden met een meerderheid van meer dan zeventig zetels. Ook de coalities CD&V–Open Vld–LDD of CD&V–sp.a–LDD blijven mogelijk, voor zover die politiek mogelijk zouden zijn.Paars-groen of een olijfboomcoalitie van CD&V, sp.a en Groen! maken dan weer weinig of geen kans om een meerderheid te halen op 7 juni.

Bijlage: alle Vlaamse peilingen sedert 2004 (PDF).

zondag, mei 10, 2009

Winst voor N-VA, minder winst voor LDD

Alle Vlaamse peilingen sedert 2004Zaterdag publiceerde Het Laatste Nieuws de resultaten van een nieuwe peiling. Veel nieuws bevatte die peiling niet: alleen de stijging van de N-VA en de achteruitgang van Lijst Dedecker zijn statistisch significant in deze peiling, waaraan 2000 Vlamingen deelnamen. Opvallend: het aantal mensen dat weigerde mee te werken lag veertig procent hoger dan anders.

Deze peiling verrast positief: niet alleen werd ze afgenomen onder een voldoende groot aantal Vlamingen, bovendien bevat ze ook een simulatie voor een zetelverdeling, zodat Luc van der Kelen zijn flater van januari niet hoefde te herhalen. Als ze voortaan ook wat vaker een peiling zouden kunnen organizeren dan eens om de vier maanden, hebben we in Vlaanderen eindelijk ook een krant die een beetje volwassen met peilingen om weet te gaan.

Alle Vlaamse peilingen sedert 2007 (12-26%)Wat valt er over de resultaten zelf te zeggen? CD&V stijgt lichtjes tegenover de vorige keer, maar vooral: vergroot haar voorsprong ten opzichte van de Open Vld die lichtjes achteruit gaat. Dirk van Mechelen mag dan wel naar eigen zeggen «beschikbaar» zijn voor de post van Minister-President, of de Open Vld die post ook zal kunnen opeisen op basis van de verkiezingsresultaten is nog maar zeer de vraag.

Ook de drie achtervolgers van de Open Vld gaan achteruit tegenover de vorige peiling. Vlaams Belang zit al lang in een neerwaartse spiraal, en die trend wordt ook deze keer bevestigd. Het resultaat is echter zo slecht niet als wat het expertenpanel van Knack eerder deze week nog voorspelde voor die partij. Bovendien was er het reeds vermelde fenomeen dat een veel groter aantal mensen dan gewoonlijk weigerde mee te werken aan de peiling. Een onderzoek van studenten van de Katholieke Hogeschool van de Kempen in opdracht van de Gazet van Antwerpen bracht deze week nog aan het licht dat vooral kiezers van het Vlaams Belang niet voor hun politieke mening durven of willen uitkomen. Wie vandaag dus al op het graf van het Vlaams Belang wil dansen, zou wel eens een zware kater tegemoet kunnen gaan.

Op virtueel gelijke hoogte met het Vlaams Belang staat Lijst Dedecker. Vergeleken met de vorige peiling van Het Laatste Nieuws gaat LDD er duidelijk op achteruit, vermoedelijk een effect van de affaire rond de privé-detective van Jean-Marie Dedecker. Het is onduidelijk of de peiling afgenomen werd voor of na het losbarsten van de affaire-Dirk Vijnck, en het zou dus kunnen dat de aanhang van LDD ondertussen nog verder geslonken is. Tegenover de vorige verkiezingen gaat de lijst er natuurlijk wel fors op vooruit.

Sp.a blijft het slecht doen, en zet in deze peiling haar slechtste resultaat in een peiling sedert 2004 neer. Het probleem van de partij is dat ze ondanks de financiële crisis in de media maar niet aan de bak kan komen om te wegen op de verkiezingscampagne. De schermutselingen ter rechterzijde tussen Open Vld en Lijst Dedecker zijn daar hoogstwaarschijnlijk de grote oorzaak van, maar anderzijds is het toch ook verbazingwekkend dat de partij ook uit die schermutselingen haar voordeel niet weet te halen. Vermoedelijk behaalt de socialistische partij straks een historisch slechte score als ze voor het eerst sedert de Tweede Wereldoorlog onder de vijftien procent duikt.

Alle Vlaamse peilingen sedert 2007 (0-12%)Bij de kleinere partijtjes boekt de N-VA winst, en neemt afstand van de kiesdrempel van vijf procent. Met deze uitslag mag de partij weer hopen dat ze in alle kieskringen (behalve Brussel) zetels zal kunnen halen. Groen! blijft stabiel, deze keer weliswaar met een uitslag die dichter bij de acht dan de zes procent zit, maar de partij heeft duidelijk nog een lang weg af te leggen tot haar eigen doel van tien procent. SLP ten slotte blijft ver onder de kiesdrempel, en het is maar de vraag of die partij de verkiezingen zal kunnen overleven.

Werpen we tot slot nog een blik op de zetelverdeling die Het Laatste Nieuws liet uitwerken. Mijn eigen simulatie gaf een vrijwel identieke zetelverdeling weer, met één uitzondering: de zetelverdeling tussen CD&V en N-VA. Aangezien mijn simulatie echter aan N-VA minder zetels gaf dan aan Groen! ondanks een hoger stemmenaantal, vermoed ik dat de zetelverdeling van Het Laatste Nieuws correcter is. De zetelverdeling toont ondertussen aan dat, als we met het cordon sanitaire rekening houden, alleen de coalities CD&V–Open Vld–LDD en CD&V–Open Vld–sp.a nog een meerderheid met drie partijen opleveren. Een coalitie CD&VLDD–sp.a, voor zover die al politiek mogelijk zou zijn, strandt op precies de helft van de zetels. Aangezien het weinig waarschijnlijk is dat Open Vld en LDD samen in een coalitie zullen willen zitten –hoewel je natuurlijk nooit weet eens de verkiezingen voorbij zijn– en CD&V al aangegeven heeft niet bepaald veel zin te hebben in een regering met twee liberale partijen, lijkt het dus nu reeds vast te staan dat Vlaanderen ook na 7 juni geregeerd zal worden door CD&V, Open Vld en sp.a samen. Dat is opmerkelijk, want Open Vld zal vermoedelijk een licht verlies boeken, en zowel CD&V als sp.a zullen de slechtste uitslag ooit sedert de Tweede Wereldoorlog behalen! Het stemt in ieder geval tot nadenken.

Bijlage: alle Vlaamse peilingen sedert 2004 (PDF).

vrijdag, mei 08, 2009

Goedeles stunt is vooral zielig

Goedele Liekens kwam deze week in het oog van een kleine mediastorm terecht naar aanleiding van het laatste nummer van haar maandblad Goedele. Op de cover had ze zich laten afbeelden als een «sexy nonnetje», wat voor enige opschudding zorgde bij enkele vertegenwoordigers van de katholieke Kerk. Een spijtige zaak, want Goedele Liekens is al die opschudding eigenlijk niet waard.

Aanvankelijk reageerde de katholieke Kerk eerder met een schouderophalen op de cover van het laatste nummer van Goedele, maar het liet zich raden dat die gepaste niet lang zou blijven duren. Aangepord door de journalisten om toch maar boos te reageren –je moest al stekeblind zijn om in de berichtgeving hierover de suggesties in die zin niet tussen de lijnen door op te merken– viel er uiteindelijk dan toch een brief van de Belgische bisschoppen in de bus bij de hoofdredactie van het maandblad om de puntjes op de katholieke i te zetten. Alhoewel, een echte boze reactie kan je het niet noemen. En dat de cover niet bepaald van veel goede smaak of fijngevoeligheid getuigde, was ook al geen nieuws meer. Of Goedele Liekens ooit veel goede smaak of fijngevoeligheid gehad heeft, is trouwens een open vraag.

Erger is de reactie van René Stockman, generaal overste van de Broeders van Liefde. Het is duidelijk dat de brief in emotie geschreven werd, en dan wil de rationaliteit het al eens laten afweten. Dat de cover een schending van de godsdienstvrijheid zou zijn is fel overdreven. Als Goedele Liekens het echt nodig vindt zichzelf op de cover van haar maandblad af te laten beelden als een «sexy nonnetje», en er ook nog een paar nephosties aan toe wil voegen, dan moet zij dat vooral maar doen, en ook het recht hebben om dat te doen. Anderzijds, als René Stockman zich daardoor gekrenkt voelt en zich daarover wil opwinden, is dat natuurlijk óók zijn recht. En als anderen zich daar dan weer over opwinden, is dat ook hun goed recht. Zo lang de vrijheid van mening maar gerespecteerd wordt en er geen fysieke bedreigingen (of erger) geuit worden, is er eigenlijk geen probleem.

Blijft natuurlijk de vraag wat we moeten denken over Goedele Liekens en haar cover. Een «joke»? Een commerciële stunt? Gewoon slechte smaak? Of ronduit pathetisch? Persoonlijk hou ik het bij het laatste. Want de verdediging van Goedele Liekens is natuurlijk flinterdun. Het nummer gaat deze maand over hemel en hel, en dús moest er iets religieus op de cover. En religieus, dat kan bij Goedele Liekens niets anders zijn dan een non in combinatie met seks. Een sexy nonnetje dus, maar als het dat niet was geweest, tongzoenende nonnen. Veel verder reikt de fantasie van Goedele Liekens blijkbaar niet.

Het ligt ongetwijfeld aan mij en mijn onverbeterlijke bekrompenheid, maar ik heb toch enige problemen om het verband tussen hemel en hel enerzijds en seks en nonnen anderzijds te zien. En tussen seks en nonnen tout court trouwens ook. Maar met de opgave om eens iets pittigs te doen over hemel en hel zou ik waarschijnlijk eerder uitgekomen zijn bij iets met een engeltje en een duiveltje. Goedele Liekens half een braaf engeltje, half een ondeugend duiveltje, ik zeg maar iets. Of Goedele Liekens op een wolkje met alleen maar een paar vleugeltjes. Of Goedele Liekens die er in de hel eens goed de zweep op legt bij Beëlzebub. Geen mens trouwens die er aanstoot aan zou genomen hebben – geen bisschop of geen broeder van liefde. Of welke andere katholiek dan ook. Maar dat zou dan misschien ook precies het probleem ermee geweest zijn…

Wat die nephosties betreft: ook daar ontgaat de band met hemel en hel me lichtjes. Maar waarschijnlijk moest er deze maand nu eenmaal iets met het nummer meegegeven worden, en viel een bord rijstpap met gouden lepeltje wat te duur uit, en een pakje gloeiende kolen te heet. Terloops: de «analyse» die Rik Torfs daarover afscheidde in De Morgen raakt kant noch wal. (Zou het lezerspubliek van De Morgen trouwens veel snappen van al die moeilijke katholieke woorden die hij daar uit zijn klavier heeft geperst?) Maar alsof Goedele Liekens dus zou weten dat er een verschil bestaat tussen hosties en geconsacreerde hosties. Alsof ze, als ze het zou geweten hebben, de moeite zou gedaan hebben om haar hosties te laten consacreren. Alsof ze, als ze het zou geweten hebben en de moeite had willen nemen, ook een priester zou gevonden hebben om ze te consacreren. Niet dat de «analyse» van Rik Torfs niet interessant zou zijn of geen analyse – het onderwerp van de «analyse» is echter niet Goedele, maar Rik Torfs zelf, die zelfs wanneer hij eens gevraagd wordt over iets anders te schrijven, de helft van zijn column toch vooral over zichzelf laat gaan. Ieder vogeltje zingt zoals ie gebekt is, en Rik Torfs is nu eenmaal gebekt zoals hij gebekt is. Je blijft je wel afvragen hoe het toch komt dat die man nooit tot rector verkozen raakte!

Maar terug naar Goedele. Hoe je het ook draait of keert: de stunt van Goedele Liekens blijft pathetisch. Ofwel was het haar wel degelijk te doen om eens te shockeren in de hoop nog eens in de andere media te komen –met succes dus– om zo eens een paar nummertjes extra te verkopen, en dan is het zielig dat zij zo'n stunts nodig heeft om financieel niet kopje-onder te raken. Ofwel vertelt Goedele Liekens wel degelijk de waarheid wanneer ze zich verdedigt en zegt dat het werkelijk haar bedoeling niet was om iemand te shockeren. Dan reikt haar fantasie rond het thema hemel en hel dus echt niet verder dan seks en nonnen. Uiterste zielig, en pijnlijk… voor haar.

donderdag, mei 07, 2009

Varkensgriep nog niet onder controle?

Alle gevallen van Mexicaans griep (Influenza A (H1N1))De nieuwste cijfers van de WHO lijken te suggereren dat de Mexicaanse griep nog steeds niet helemaal onder controle is. Het aantal nieuwe gerapporteerde gevallen in Mexico stijgt de laatste dagen duidelijk langzamer, maar in de Verenigde Staten komen er elke dag tot 50% nieuwe gevallen bij.

Mortaliteit van Mexicaans griep (Influenza A (H1N1)) Als de trend van de laatste dagen zich voortzet, steken de Verenigde Staten deze week nog Mexico voorbij als land met het grootst aantal bevestigde gevallen van Mexicaanse griep. Misschien wordt het dan wel tijd om de ziekte om te dopen tot Amerikaanse griep? Opmerkelijk is wel dat wat het aantal doden betreft, tot nog toe alleen Mexico een hoge prijs heeft moeten betalen. De globale mortaliteit is trouwens al gedaald tot onder de 2%.

maandag, mei 04, 2009

Varkensgriep en de moderne pest: het racisme

Alle gevallen van Mexicaans griep (Influenza A (H1N1))Uit de laatste cijfers van de WHO blijkt duidelijk dat de verspreiding van de Mexicaanse griep de laatste dagen trager verloopt dan in het begin, zeker wanneer men ook rekening houdt met het feit dat laatste cijfers vanuit Mexico vooral betrekking hebben op oude gevallen waarvoor de analyses nu pas klaar zijn. Maar wat moeten we ondertussen denken van de behandeling die enkele Mexicanen en andere buitenlanders in China krijgen?

Dat er in Mexico nauwelijks nieuwe gevallen van de ziekte gemeld worden is hoopgevend, maar misschien wordt het tijd om stilaan het zoeklicht op landen als de Verenigde Staten, Canada en Spanje te richten. In Canada werd immers net de kaap van de honderd gevallen overschreden, terwijl Spanje ondertussen al meer dan vijftig gevallen telt.

Een politiek interessantere zaak is wat ondertussen op een heel ander continent gebeurt. China heeft namelijk een aantal Mexicanen in quarantaine geplaatst, volgens Mexicaanse diplomaten in sommige gevallen louter en alleen omdat de betrokkenen een Mexicaans paspoort hadden. Nog merkwaardiger is dat de Chinese autoriteiten niet eens de moeite doen om deze wel heel arbitraire maatregel te ontkennen of weerleggen: woordvoerder Ma van het Chinese Ministerie van Buitenlandse Zaken verklaarde dat de Chinese regering weliswaar begrip heeft voor de Mexicaanse bekommeringen over een gebrek aan respect voor de mensenrechten, maar vroeg tegelijk dat de Mexicaanse regering «kalm en objectief» bleef, want het ging tenslotte toch ook om de volksgezondheid. En je kan inderdaad moeilijk verwachten dat een regime dat niet eens respect heeft voor de mensenrechten van de eigen Chinese medemens de mensenrechten van enkele buitenlanders, in casu Mexicanen dus, hoger zou inschatten dan de Chinese volksgezondheid. En niet in het minst: gevaar voor onrust onder de Chinese bevolking, met alle mogelijke gevolgen dat zou kunnen hebben voor het communistische regime in Beijing. Ik neem aan dat de lezer daar verder geen tekening bij hoeft…

Waar ik wel paf van sta –nou ja, eigenlijk helemaal niet– is hoe de Westerse media alle sereniteit rond deze Chinees-Mexicaanse rel weten te bewaren. Stel je voor dat de EU op het hoogtepunt van de SARS- of vogelgrieppaniek van de ene dag op de andere zou beslist hebben alle Chinezen op haar grondgebied in quarantaine te plaatsen, de reeks analyses en commentaren om het ingebakken primair racisme bij de bange blanke Europeanen aan de kaak te stellen zou niet te overzien geweest zijn. Nu echter geen piep over enige vorm van racisme – Chinezen zijn immers niet blank, en waarschijnlijk daarom alleen al per definitie vrij van enige smet van de ultieme vorm van de moderne pest: racisme. Of het de Westerse media veel geloofwaardiger maakt voor wanneer ze nog eens de grote trom roeren over het opkomend racisme in Europa, is een andere zaak.

zaterdag, mei 02, 2009

Varkensgriep in de media

Alle gevallen van Mexicaans griep (Influenza A (H1N1))De Mexicaanse griep, in de volksmond beter bekend als de varkensgriep, eist nu al enkele dagen een voorname plaats op in de media. Opvallend: het journaille weet zich ook deze keer, net zoals bij de uitbraak van SARS en de vogelgriep, geen houding aan te meten, en zweeft tussen paniekzaaierij, onzakelijkheid en onkunde.

Het blijft een pertinente vraag: welke wetenschappen zouden er precies onderwezen worden aan de universiteit in de richting Politiek en Sociale Wetenschappen? Luc van Balberghe heeft vermoedelijk, en zoals zo vaak, groot gelijk, wanneer hij die richting omschrijft als de vuilbak voor al wie te dom of te lui is om een échte studierichting aan te vatten. Als je dan nog weet dat het gros van onze journalisten precies die richting gevolgd heeft tijdens de studentenjaren, dan weet je wel hoe laat het is. Enig wiskundig, laat staan statisch inzicht hoef je dan ook niet te verwachten om de getallen die deze dagen vanuit alle uithoeken van de wereld geproduceerd worden een beetje in hun context te plaatsen.

Je zal dan ook maar het journalistje van dienst zijn dat alweer een artikel aan mekaar moet schrijven over een nog maar eens bijgestelde balans van het WHO. Vandaag zijn het meer dan 600 gevallen, gisteren waren het er amper 300, een paar dagen geleden zelfs nog geen honderd. Wat moet je daarvan denken? Morgen meer dan 1000 gevallen? Waar gaat dat eindigen? Telkens weer kan je tussen de lijnen door lezen hoe de paniek op de redactie toegeslagen is, dat men geen flauw benul heeft wat er precies aan de hand is, maar de journalist probeert zich dan toch een beetje verantwoordelijk te gedragen en zijn lezers rustig te stellen. Zo goed en zo kwaad als het kan dan toch.

Maar hoe zitten de zaken op dit ogenblik nu werkelijk in mekaar? Het grafiekje van hierboven toont het aantal bevestigde gevallen zoals gerapporteerd door de WHO, totaal en per land. Merk op dat de Y-as een logaritmische schaal gebruikt, en rechte lijnen dus in feite een exponentiële groei weergeven. Veel conclusies kan men voorlopig nog niet trekken, onder meer omdat in Mexico (groen) de analyses een beetje achterlopen op de feitelijke toestanden. De grafiek voor dat land maakt hier en daar dan ook enkele rare sprongen. Totaal (zwart) is echter duidelijk sprake van een exponentiële groei, met een gemiddelde stijging van zo'n 50% aan nieuwe gevallen per dag. Als die trend zich zo voortzet, zitten we morgen inderdaad aan de 1000 gevallen, over een goede week rond de 10.000, en nog een week later ver boven de 100.000. Maar is dat een reden tot paniek?

Wanneer een besmettelijke ziekte zich vrij kan verspreiden onder een bevolking, niet zo dodelijk is dat ze zichzelf uitroeit en tegelijkertijd in aantal besmettingen nog steeds relatief klein is tegenover de totale bevolking, dan zal het aantal besmettingen exponentieel toenemen. De getallen van vandaag tonen duidelijk aan dat de Mexicaanse griep tot een paar dagen geleden vermoedelijk nog steeds in dat stadium zat. De vraag van een journalist aan de Mexicaanse Minister van Volksgezondheid José Ángel Córdova over een eventuele stabilisering was dan ook compleet overbodig, en het antwoord dat de minister gaf, was het enige correcte dat kon gegeven worden: we zullen nog enkele dagen moeten afwachten om te zien hoe de toestand evolueert.

De echte proef om vast te stellen of deze uitbraak stilaan onder controle geraakt zal dan ook volgende week geleverd moeten worden. Indien het getal van 10.000 besmettingen bereikt wordt voor het einde van de week, is de ziekte nog niet onder controle. Stabiliseert de toestand zich in Mexico en worden in de rest van de wereld niet meer dan enkele alleenstaande of tientallen nieuwe gevallen ontdekt, dan hoeven we niet te vrezen dat het einde van de wereld nakend is. Verdere speculaties over de evolutie van het virus voor het echte griepseizoen, de komende winter, hebben tot slot weinig of geen zin: tegen die tijd kan de Mexicaanse griep net zo goed volledig verdwenen zijn, en een totaal andere nieuwe variant opgedoken zijn uit Azië. Of zoveel mensen laten zich uit vrees voor de varkensgriep deze herfst inenten tegen welke variant dan ook, dat het virus zich amper kan verspreiden en aantal gevallen van griep deze winter wel eens precies extreem laag zou kunnen zijn…