Zweedse Milieupartij eist volksraadpleging over Europese Grondwet

De Zweedse Milieupartij is duidelijk uit ander hout gesneden dat het Vlaamse SPIRIT: indien de Zweedse Rijksdag op initiatief van de sociaal-democratische regering van Göran Persson de Europese Grondwet goedkeurt voor de verkiezingen van volgend jaar, zal een verdere samenwerking tussen de Milieupartij en de sociaal-democraten «zo goed als onmogelijk» zijn.

Zweden is wat de Europese Grondwet betreft in hetzelfde bedje ziek als België: de conservatieve oppositie wil er samen met de sociaal-democratische regering de Grondwet in het parlement goedkeuren, zonder een voorafgaand referendum, uit vrees dat de kiezer de Grondwet wel eens zou kunnen verwerpen. Op 14 september 2003 verwierpen de Zweden in een referendum reeds de euro en de Zweedse toetreding tot de EMU, en de kans is dus niet onbestaande dat de Zweedse bevolking ook de Grondwet zou afkeuren. Als tegenreactie op de beslissing werd er een beweging voor een volksraadpleging opgericht, Folkomröstning nu, over alle partijpolitieke grenzen heen, die ondertussen al 100.000 handtekeningen heeft verzameld tegen de beslissing van de politici.

Anders dan in België is er in Zweden geen vrees dat een volksraadpleging gekaapt zou worden om te ageren tegen een mogelijke toetreding van Turkije, maar speelt de skepsis tegen EU bij de bevolking een grote rol. De toetreding tot de EU werd slechts nipt goedgekeurd in de herfst van 1994, en de euro werd zoals reeds gezegd verworpen. De EU wordt door de Zweden ervaren als een bureaucratische moloch, die bovendien de voorzieningen van de Zweedse welvaartsstaat bedreigt door allerlei markt-liberale maatregelen. Op veel sympathie kan de EU dus niet rekenen.

De Milieupartij dreigt er nu mee een samenwerking met de sociaal-democraten onmogelijk te maken na de volgende verkiezingen indien er geen volksraadpleging komt. In Zweden is het zo dat de sociaal-democraten een minderheidsregering vormen die gesteund wordt door de groene Milieupartij en de Linkse Partij. Aangezien beide partijen op de wip zitten, riskeren de sociaal-democraten de macht te verliezen na de volgende verkiezingen indien de Milieupartij bij haar standpunt blijft. Ook de Linkse Partij is voorstander van een volksraadpleging: zij vragen zich trouwens openlijk af waarom de Spanjaarden zich wel mogen uitspreken over de Grondwet, maar niet de Zweden. Voor de Linkse Partij, die net zoals de Milieupartij tegen de Grondwet is, bestaat er echter een alternatief voor een volksraadpleging, namelijk dat er gewacht wordt met de goedkeuring van de Grondwet tot na de volgende verkiezingen. De kiezer kan dan bewust zijn stem geven aan één van de partijen die voor of tegen de Grondwet zijn.

Hoe dan ook dwingt de houding van de Milieupartij onnoemelijk meer respect af dan die van SPIRIT, waarvan de voorzitter zelfs niet durft deel te nemen aan de stemming over een volksraadpleging.