Over programma's en postjes, en Wilfried Martens

Ik kan het ook niet helpen, maar wanneer oude Belgische krokodillen zoals Wilfried Martens en Mark Eyskens zich doodergeren aan de houding van de N-VA, blijf ik met de indruk zitten dat die partij op dit ogenblik correct handelt. Maar de uitspraak van Wilfried Martens op het VTM-nieuws over de keuze van Yves Leterme voor het premierschap spreekt wel boekdelen.

Bij De Standaard wordt Wilfried Martens als volgt geciteerd:

Yves Leterme heeft ook de keuze gemaakt om premier te worden, maar zoals de N-VA zich nu gedraagt, maakt ze dit praktisch onmogelijk.

Dat is natuurlijk het verschil tussen de CVP en de N-VA: de ene partij wil de postjes gebruiken om een politiek programma te kunnen uitvoeren, terwijl de andere blijkbaar eerder het politieke programma als een middel ziet om de postjes te kunnen veroveren. De vraag is nu alleen nog wat de CD&V hierover werkelijk denkt.

Federale crisis relatief goedkoop en snel terugverdiend

Quaden, Guy, gouverneur van de Nationale Bank van België (NBB) waarschuwt dat de huidige crisis 2,5 miljard euro kost. Reden hiervoor is dat er te weinig gespaard wordt op federaal niveau, en er dus twee jaar verloren gaan om de vergrijzing voor te bereiden. Op het eerste zicht lijkt dit misschien wel duur, maar vergeleken met de diefstal, pardon, solidariteit in de Sociale Zekerheid is deze crisis voor Vlaanderen mogelijk een goede investering.

Zeggen dat de crisis 2,5 miljard euro kost is gemakkelijk gedaan, en aangezien dit ontegensprekelijk veel geld is, wordt meteen ook de indruk gewekt dat dit duur is, lees: niet te verantwoorden veel geld. De fundamentele boodschap van Guy Quaden (voor alle duidelijkheid: hij heeft een PS-achtergrond) is natuurlijk dat deze crisis te lang aansleept –in september kwam hij trouwens al eens met identiek dezelfde boodschap– en dat de Vlamingen met hun eisen voor een staatshervorming maar beter inbinden. Of zou dit een verholen oproep aan de Franstaligen geweest zijn om hun verzet tegen de staatshervorming op te geven zodat snel werk kan gemaakt worden van het sociaal-economische luik in de onderhandelingen? Ik durf het te betwijfelen.

Elke euro die deze crisis kost is er natuurlijk één te veel, dat wil zeggen: wanneer er tegenover die euro geen tegenwaarde geplaatst kan worden. Maar verdelen we de schuld evenredig, dan vallen slechts 1,5 van die 2,5 miljard euro op de schouders van Vlaanderen, gespreid over twee jaar. Dat is natuurlijk veel geld dat goed gebruikt kan worden om de gevolgen van de vergrijzing voor te bereiden, maar anderzijds moeten die 0,75 miljard euro (per jaar dus) vergeleken worden met wat er zonder hervormingen in de Sociale Zekerheid elk jaar reeds van Vlaanderen naar Wallonië vertrekt: een dikke 10 miljard euro.

Ik zou dus wel eens van Guy Quaden willen weten waarom we geschokt moeten zijn over de kosten van deze crisis, maar langs Vlaamse zijde vooral niet moeilijk mogen doen wanneer een bedrag dat een veelvoud groter is elk jaar naar Zuiden vertrekt, zonder dat we zelfs nog maar mogen weten over hoeveel geld het precies gaat, laat staan zouden mogen vragen of dat geld ginder wel goed besteed wordt, want dan krijgen we prompt het verwijt van egoïsme naar het hoofd geslingerd. Over een klein dankwoordje en een beetje respect –voor de taalgrens bijvoorbeeld– heb ik het dan nog niet.

Als dus de Vlamingen het been toch maar blijven stijf houden en hun verkiezingsbeloftes nakomen, en hierdoor uiteindelijk voor enkele hervormingen in de Sociale Zekerheid zouden kunnen zorgen waardoor de scheeftrekkingen gehalveerd worden, dan mag deze crisis rustig nog anderhalf jaar blijven aanslepen zonder dat we ons zorgen hoeven te maken. Volgens Guy Quaden zal de crisis dan 1,5 miljard euro gekost hebben, en ach, laat Vlaanderen de hele rekening van 2,5 miljard euro voor zich nemen, binnen het half jaar zal die crisis al ruim terugverdiend zijn door de vermindering in de geldstromen naar het Zuiden.

En als we even mogen dromen: als deze crisis tot gevolg zou hebben dat Vlaanderen op 11 juli 2008 onafhankelijk zou worden met als neveneffect een volledig einde van die geldstromen, dan zou de volledige crisis al terugverdiend zijn vóór het einde van de schoolvakantie. Misschien eens iets waar ze op de partijraad van de N-VA over zouden moeten nadenken.

Met dank aan Guy Quaden voor de inspiratie.

Hoe men de N-VA-vis probeert te verdrinken

Het lijkt erop dat het lot van oranje-blauw één dezer dagen beslecht zal worden: zal Yves Leterme erin slagen N-VA en cdH dicht genoeg bij mekaar te brengen, zodat dan toch nog een nieuwe Belgische regering gevormd kan worden voor het einde van het jaar, of rest hem niets anders nog dan zijn opdracht terug te geven aan Albert II? Cruciaal daarbij is of N-VA toch over de brug gelokt zal kunnen worden met voldoende garanties voor een staatshervorming zonder dat cdH enige garanties op een staatshervorming hoeft te geven.

Het laatste is essentieel voor deze regeringsvorming, en tegelijkertijd de kwadratuur van de cirkel. Het betekent immers dat één van de twee partijen uiteindelijk fundamenteel zal moeten toegeven: ofwel moet cdH dan toch maar garanties geven voor een staatshervorming, ofwel moet N-VA die garanties opgeven. De constructie van een Conventie die Herman van Rompuy en Armand de Decker in mekaar geknutseld hebben moet voor dit probleem een oplossing kunnen brengen.

Vanuit Vlaams standpunt is het echter duidelijk dat zo'n Conventie vooral een aquarium lijkt te zijn om de dikke vis van de N-VA in te verdrinken. Lees de schetsen er maar eens op na: volgens de ene zouden er veertig politici lid worden van de Conventie, volgens Elio di Rupo van de PS zelfs 58. Eén argument om de Conventie toch maar te beperken tot veertig leden zou zijn dat op die manier Lijst Dedecker buiten die Conventie gehouden zou kunnen worden, terwijl een intentieverklaring ervoor zou moeten zorgen dat ook het Vlaams Belang aan de deur moet blijven staan. Pottenkijkers die te veel details over het gemarchandeer naar buiten zouden kunnen brengen zijn dus duidelijk niet gewenst. Over het democratisch gehalte van die Conventie wil ik het daarbij zelfs niet hebben.

Uit de manier waarop deze Conventie in de pers voorgesteld wordt, is het trouwens duidelijk dat alles er klaargemaakt wordt om er maandenlang oeverloos te kunnen palaveren. Met veertig politici die er uitgebreid hun zeg zullen kunnen en willen doen, en desnoods zelfs zullen moeten doen, kan dat inderdaad geen probleem zijn. Bovendien is er dan nog een College dat door enkele Belgische fossielen bemand zou moeten worden, waarschijnlijk om ervoor te zorgen dat als er dan toch één of ander al te on-Belgisch voorstel door de mazen van het net zou kunnen glippen, dat in het College deskundig de nek omgedraaid kan worden. Stel je bijvoorbeeld eens voor dat een meerderheid in die Conventie zou voorstellen dat in Brussel-Halle-Vilvoorde de Grondwet gerespecteerd zou moeten worden…

Het is dan ook niet moeilijk om even een blik in de toekomst te werpen om na te gaan hoe deze Conventie zal fungeren. Stel immers dat de N-VA zou instemmen met deze constructie, dan is het duidelijk dat de regering-Leterme I pas ergens in de loop van december de eed zal kunnen afleggen, en die Conventie niet van start zal kunnen gaan voor het einde van het jaar. Daarna zijn er de nieuwjaarsrecepties, en zal het al snel midden of eind januari zijn vóór een eerste vergadering plaats zal kunnen vinden. Veel zal er tijdens die eerste vergadering trouwens niet kunnen gedaan worden: wat toespraken en verklaringen over verwachtingen, intenties en hoop, misschien al wat gebakkelei over de formuleringen in het mandaat van de Conventie, en als het wat meezit misschien zelfs een akkoord over een vage agenda. Waarbij «vaag» misschien wel het sleutelbegrip zal zijn.

Gaat die Conventie vervolgens wekelijks vergaderen? Het zal al februari zijn eer er eindelijk eens inhoudelijk gedebatteerd zal kunnen worden, vervolgens is er een krokusvakantie en daarna een paasvakantie, en of er dus nog maar een begin van een voorstel voor een staatshervorming uit de bus zal kunnen komen vóór de zomer van 2008 is dus hoogst twijfelachtig. Als de Conventie überhaupt al meer dan twee-drie keer zal samenkomen, want de PS zal ongetwijfeld niet veel excuses nodig hebben om de oranje-blauwe regering een ferme pee te stoven door de stekker uit de Conventie te trekken. Gaat de N-VA zich dan uit die federale regering terugtrekken, op een ogenblik dat de verf of het behang in het kabinet van Minister Bart de Wever nog niet helemaal droog is? Daar gaat veel volk naar komen kijken.

En er is trouwens de PS alleen niet. Wie de grijns van Charles Michel heeft gezien toen hij verleden zondag in De Zevende Dag zijn hoop op een staatshervorming vóór die zomer van 2008 kwam uitspreken, weet eigenlijk al genoeg. Had iemand hem ingefluisterd dat hij zijn verhaal met de glimlach moest brengen, en was die grijns het beste wat hij kon presteren? Of kon hij die grijns gewoonweg niet onderdrukken omdat hij zelf amper kon geloven dat die onnozele Vlamingen zo mak –en vooral ook beleefd– lieten belazeren door hem? De garanties die hij daar kwam afleveren waren in ieder geval minder waard dan de intentieverklaringen die sp.a en de toen nog VLD aan Yves Leterme leverden in 2004 bij de vorming van de Vlaamse Regering: minder dan niets dus. Als de MR (en het FDF!) de boel in die Conventie zelf mee helpen blokkeren, kan hem niets verweten worden, want meer dan wat hoop had hij uiteindelijk niet toegezegd. En hoop is een goedkope belofte, zeker in de politiek. Hij kan net zo goed morgen komen vertellen dat hij ook hoopt dat de Arabieren volgend jaar gratis olie aan België komen leveren en dat de zon alle dagen zal schijnen.

De vraag is dus wat de N-VA zal doen: uiteindelijk toch maar toegeven en instemmen met een regering zonder enige handvaste garantie op een staatshervorming (of misschien wel eerder een garantie op geen staatshervorming?), of het been stijf houden en de Belgische zwarte piet toegespeeld krijgen voor het mislukken van de federale regeringsformatie? Met het hierboven geschetste scenario moeten de leden van de partijraad wel op hun kop gevallen zijn om in te stemmen met oranje-blauw, tenzij ze er puur persoonlijk belang hebben. Niet dat ik hen van postjesjagerij zou willen beschuldigen moesten ze een regeringsakkoord toch goedkeuren, maar ze moeten dan wel beseffen dat in 2009 het feest onherroepelijk voorbij zal zijn. Bij Lijst Dedecker en Vlaams Belang zouden ze zich ongetwijfeld in de handen wrijven.

CD&V en N-VA: Woord Houden!

Dringende oproep aan N-VA en CD&V om woord te houden:

• Geen onderhandelde oplossing voor Brussel-Halle-Vilvoorde
• Garanties voor een échte staatshervorming.

Deze oproep is uitdrukkelijk niet gericht aan Yves Leterme of Herman van Rompuy — welke Vlaming gelooft immers in die mensen nog?

Is Bruno de Wever zelf wel Vlaams?

Bruno de Wever pleitte deze namiddag in een interview op Kanaal Z voor het opgeven van het taboe dat de Rand rond Brussel Vlaams zou zijn. Kunnen we in de plaats niet een ander taboe opgeven: dat Noord-Belgen die de territoriale integriteit van Vlaanderen in gevaar brengen geen Vlamingen zijn?

Je zal maar voorzitter van de N-VA zijn: je zus blijkt een Waalse werkloze te zijn, en nu pleit je broer voor het loslaten van de Vlaamse Rand. Het zou me absoluut niet verbazen als morgen zou blijken dat de vrouw van Bart de Wever in haar kleerkast een levensgrote poster van Elio di Rupo hangen heeft.

Maar terug naar broer Bruno die er in zijn interview een punt van maakt dat hij geen politicus is, maar een hoogleraar aan de Gentse universiteit. Hij mag misschien wel een prima historicus zijn, van geo-politiek heeft hij in ieder geval nog geen flinterdun plakje kaas gegeten. Gemeenten waar 80% van de bevolking Franstalig is, is volgens hem geen Vlaanderen meer. Als we dat taboe inderdaad laten vallen, zoals Bruno de Wever dus stelt, weten de Franstaligen meteen waar ze aan toe zijn: massaal Vlaamse gemeenten komen inpalmen, de ene na de andere, er een quotum van 80% bereiken, et voilà, de Vlamingen zullen er onder leiding van hun hoogleraren wel vanzelf hun matten rollen.

Ik zou echter toch graag een paar lastige vraagjes willen stellen aan deze hoogleraar van de Gentse universiteit, ook al hangt hij van mij niet af voor zijn broodwinning. Is 80% de grens, of mag het ook wat minder zijn? Moet er eerst een referendum gehouden worden vóór een gemeente van Gewest kan veranderen, of is een eenvoudige stemming in de gemeenteraad of een talentelling al voldoende? Gaan de gemeenten naar het Brusselse Gewest, of mogen ze eventueel kiezen om onmiddellijk deel uit te maken van het Waalse Gewest? In het laatste geval: wat met eventuele faciliteiten voor de overblijvende Vlamingen? En à propos, wat als er in een gemeente ergens in Wallonië 80% Vlamingen zouden blijken te wonen? Het zijn waarschijnlijk allemaal kleine details waar een hoogleraar zich niet mee kan bezig houden wanneer hij een taboe aan het doorbreken is.

Bruno de Wever is bovendien slim genoeg om zich op voorhand al in te dekken: «Als academicus kan ik het mij veroorloven om me met pek en veren te laten overladen.» Ziedaar, mijn lastige vragen zullen dus wel «pek en veren» zijn, lees: niet echt serieus te nemen door een hoogleraar die intellectueel zo ver boven het gepeupel staat dat hij toch niets anders dan onbegrip kan verwachten. Daarmee deelt hij wel een vrijkaart aan zichzelf uit om de meest waanzinnige ideetjes los te laten op een ogenblik dat Vlaanderen echt wel iets anders nodig heeft. Bijvoorbeeld een academicus die eens de puntjes op de i zet, en de historische dimensie schetst rond de eeuwige grondhonger van de Franstaligen die nooit opgelost zal raken zonder een echte staatsgrens. Dat Bruno de Wever eerst eens over dát taboe nadenkt voor hij nog eens een interview weggeeft.

Elio di Rupos respect voor Vlaanderen

Elio di Rupo schreeuwt, na de niet-benoeming van enkele Franstalige burgemeesters-recidivisten door Marino Keulen, moord en brand, en gaat zelfs een lijstje opstellen van eden die de Vlamingen aan hem en zijn volksgenoten zullen moeten betuigen om het «respect tegenover de Franstaligen» te herstellen. Maar hoe zit het eigenlijk met zijn respect voor de grenzen van de Vlaamse Gemeenschap en het Vlaamse Gewest?

Elio di Rupo was donderdagochtend te gast bij RTBf om commentaar te geven bij de actualiteit. Tijdens het persoverzicht (La Revue de la Presse Belge) kwam uiteraard de zaak van de burgemeesters uit de Rand ter sprake, en liet hij diep in zijn kaarten kijken wat betreft zijn respect voor de territoriale integriteit van het Vlaamse Gewest en de Vlaamse Gemeenschap. Kort samengevat: Elio di Rupo beschouwt zowel de Rand als Voeren nog steeds als een onderdeel van Wallonië, zoals duidelijk op te maken valt uit zijn emotionele uitval (te horen [MP3] na ongeveer 4 m 40 s):

Et quand on parle des francophones en général, qu'ils soient de Bruxelles, de Wallonie, de la Périphérie, des Fourons, ce sont des belges, des gens qui parlent leur langue dans leur pays, dans notre pays, et donc ils ont des droits, des droits démocratiques. Ce qui est terrible avec les bourgemestres, c'est que, ils ont été élus, élus par les citoyens dans notre propre pays et ils parlent notre langue, ils n'ont rien, ils ne font mal à de personne et ils ne peuvent pas exercer leur fonction avec la nomination, c'est quelque chose inimaginable, et ça, ont doit pouvoir l'expliquer aux démocrates flamands, parce que je reste convaincu que de l'autre côté de la frontière il y a encore quelques personnes raisonables, il faut discuter avec ces personnes raisonables.

Is het aan deze man, die nog niet eens de taalgrenzen wenst te respecteren («notre propre pays»), dat wij ons respect zullen moeten betuigen in de hoop dat we zijn Sociale Zekerheid verder zullen mogen blijven betalen? (Zal dat ook op zijn lijstje staan?) Het valt trouwens op hoe taalnationalistisch («notre langue») Elio di Rupo is: het volstaat blijkbaar Franstalig te zijn om waar dan ook in de wereld speciale «democratische» rechten te verwerven, namelijk het recht om overal en steeds Frans te mogen spreken. Of de Vlamingen die zich de laatste jaren in Waals-Brabant zijn gaan vestigen evenveel democratische rechten hebben om Nederlands te spreken is waarschijnlijk een domme vraag – het democratische recht om verfranst te worden en nooit nog een woord Nederlands te spreken zullen zij in ieder geval wel hebben. Dat een ambtenaar aan het gemeenteloket ergens in Wallonië plots zijn Nederlands zou moeten bovenhalen voor zo een boerke dat niet gesnapt heeft dat hij in «notre propre pays» is komen wonen, is waarschijnlijk een krenking van de mensenrechten van… die ambtenaar, of wat had je soms gedacht?

Elio di Rupo schijnt echter de hoop nog niet opgegeven te hebben dat er in Vlaanderen nog idioten te vinden zouden zijn die met plezier de rode loper uitrollen voor Franstalige kolonisten wanneer zij ergens komen neerstrijken in een Vlaamse gemeente. Hij heeft natuurlijk gelijk: zowel Brigitte Raskin als Jan Segers zijn zelfs bereid een paar Vlaamse gemeenten te verkopen, pardon, gratis weg te geven aan de Franstaligen, maar waarom of wat hij met deze collaboristen zou willen discussiëren ontgaat mij volledig: die zitten immers al volledig in zijn zak. Erger voor Elio di Rupo is echter dat er van dit soort collaboristen steeds minder exemplaren rondlopen. Zelfs Mia barones Doornaert is hem spuugzat, in die mate zelfs dat ook zij stilaan begint in te zien dat er met de Franstaligen geen land meer te bezeilen valt. De volgende passage van haar hand zou eigenlijk ingekaderd moeten worden om naar Laken te sturen, al vrees ik dat men daar de boodschap niet zal willen begrijpen ook al komt ze van een barones:

En wat ik spuugzat ben –ras-le-bol– zijn de voortdurende Franstalige beschuldigingen, die overigens niet beperkt blijven tot de PS, over het zogenaamde imperialisme van de Vlamingen. Bij mijn weten zijn het niet de Vlamingen die de taalgrens voortdurend negeren en aanvechten.

Ik ben het spuugzat dat vele Franstaligen zich wetens en willens in Vlaanderen blijven vestigen,maar dan niet het elementaire respect voor afspraken en hun omgeving opbrengen door Nederlands te leren. Neem bijvoorbeeld Dilbeek, waar steeds meer Franstaligen zich vestigen. Het stoort me telkens weer hoe ze, als in veroverd terrein, winkels binnenkomen en in het Frans beginnen, zonder zelfs de elementaire beleefdheid om ten minste te vragen «spreekt u Frans»? En voor we het weten, is er een beduidende Franstalige «minderheid» die faciliteiten en later aansluiting bij Brussel gaat eisen. En die dan de Vlamingen voor imperialisten of fascisten zal uitmaken als zij respect voor de taalgrens vragen.

College van Dialoog: oude wijn in nieuwe, oubollige zakken

Wie zou dat eigenlijk zijn, die al die titels uitvindt? Formateur en informateur, dat kenden we al lang, en een onderhandelaar ook, maar een verkenner/explorateur? En nu dus een «College van Dialoog» met «Koninklijke Commissarissen»? Oubolligere titels om nog eens goed te onderstrepen dat België en zeker het Paleis totaal achterhaald zijn waren amper mogelijk.

Ik kan me inbeelden dat er in menig Vlaamse huiskamer een ferme vloek gelaten werd, of een enorme schaterlach. Een vloek omdat men een nieuwe Costa, een nieuwe Dialoog der Gemeenschappen, een nieuwe Derde Fase, een nieuwe Raad der Wijzen, kortom, een praatgroep met als voornaamste doel vooral de indruk te wekken dat men de Vlaamse eisen ernstig neemt om ze tegelijkertijd te kunnen verdrinken in een oeverloos en ellenlang gepalaver waarvan op voorhand al de uitslag vast ligt, namelijk niets, dat men zoiets dus nog maar eens de Vlamingen wil aansmeren met alweer een nieuw etiket, men moet het toch maar durven. En tegelijkertijd een schaterlach omwille van de idiote naam die men het ding heeft willen geven. Serieus nu, koninklijke commissarissen? Wat moet ik me daar bij voorstellen? Gaan die misschien een uniform krijgen, inclusief kepie met floche? Blijkbaar hebben niet alleen de Franstalige partijen het nog steeds niet begrepen, maar ook het Paleis niet – voor zover dat natuurlijk geen twee handen op eenzelfde Franstalige buik zouden zijn.

Want wat mogen we nog verwachten als N-VA en CD&V deze onzin onder deze naam van de hand wijzen? Misschien wel een nieuw voorstel –want de koning heeft eigenhandig kunnen vaststellen dat er nog veel goede wil is om een discussie aan te gaan– tot een, ik weg maar wat, een Intergewestelijke Palaver? En daarna een Werkgroep ter Bevordering van de Samenwerking tussen de Gemeenschappen? Willen de Vlamingen dat ook niet, misschien maar een Commissie voor een Betere Verstandhouding bij de Bevolking? Als het kind maar een naam heeft, er gebabbeld wordt, en vooral niet ingegaan wordt op de kern van de zaak, een hervorming van de staat. Dat de Vlamingen in één moeite door behandeld worden als een stelletje idioten die telkens weer opnieuw met letterlijk hetzelfde kluitje in het riet kunnen gestuurd worden, telt waarschijnlijk dan nog als een extra bonus voor onze Franstalige landgenoten.

Laten we het maar meteen zeggen: N-VA en CD&V zouden wel gek zijn als ze dit College van Dialoog zouden aanvaarden. En de vraag stelt zich trouwens opnieuw, en deze keer nog dringender: voor wiens rekening rijdt Herman van Rompuy eigenlijk? Dat het al lang niet meer die van de CD&V is, is nu wel duidelijk, en waarom CD&V-voorzitter Jo Vandeurzen hem nog niet de laan uitgestuurd heeft is voor mij één van de allergrootste mysteries van de huidige regeringsonderhandelingen. Als ik het bericht bij de VRT goed lees is zijn klacht immers vooral dat Armand de Decker veel te vroeg veel te veel verklapt heeft over het plannetje dat zij samen met de koning hebben zitten samenzweren, niet dat het niet correct zou zijn.

De allergrootste grap moet wel de duur van dit College van Dialoog zijn. Armand de Decker wil immers de ernst van de situatie onderstrepen, en stelt vast dat «de aanpassing van de instellingen een oefening is die jaren zal duren». En dat het college daarom misschien wel drie regeringen actief zal moeten blijven! Even rekenen: dat zijn dus twaalf jaren, en daarmee zal de staatshervorming dus rond zijn, ja, ergens in de buurt van… 2019. Of het jaar waarin onze geliefde vorst Koning Albert II zijn 85ste verjaardag zal vieren. Dat wil zeggen, 2019 als Joëlle Milquet niet te veel dwars ligt, last heeft van zieke kinderen (of de puberteit?), of een sabbatjaar of drie-vier nodig heeft, want je weet maar nooit. Met wat tegenslag of geluk, afhankelijk van hoe je het bekijkt, wordt Bart de Wever nog grootvader eer dat college zijn dialoog kan afronden.

Quid CD&V?

De stemming in de Kamercommissie Binnenlandse Zaken ligt nu al enkele dagen achter ons, en nog altijd is het stof niet helemaal gaan liggen. Waarschijnlijk zal het nog enkele weken duren eer helemaal duidelijk wordt wat de gevolgen zullen zijn van deze stemming, maar dat de afgelopen week een keerpunt was in de Belgische geschiedenis mag misschien toch al wel gezegd worden.

Zo kan het dus gaan: mijn voorspelling van verleden week dat er geen stemming zou plaatsvinden was er dus compleet naast. De CD&V, opgestuwd door kartelpartner N-VA en gevolgd door onderhandelingspartner Open Vld, nam een gok en stemde de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde dan toch. De Franstalige partijen MR en cdH werden daarmee na hun ultimata verplicht zelf kleur te bekennen over de toekomst van de regeringsonderhandelingen, kozen voorlopig toch maar voor een voortzetting, en leden daarmee een belangrijk gezichtsverlies. Zij hoopten echter dat zij door de stemming zouden kunnen afdwingen dat een verdere staatshervorming buiten de regeringsonderhandelingen zou gehouden worden, maar zie, een tweede wonder geschiedde: CD&V legde onder druk van de N-VA die eis naast zich neer, nadat zij eerst –in een zwak moment?– toegegeven had aan een zakenkabinet.

De Vlamingen zijn echter een merkwaardig volk. Elk ander volk zou een gelegenheid als de stemming in de Kamercommissie aangrijpen om uitgebreid een overwinning te vieren, ook al zou het dat niet zijn, maar wie de commentatoren en politicologen in de pers las en hoorde, zou gedacht hebben dat Vlaanderen verleden woensdag een enorme nederlaag heeft moeten ondergaan. Luc van der Kelen bijvoorbeeld, lid van B Plus maar in zijn vrije tijd ook hoofdredacteur van Het Laatste Nieuws, beweerde zowel voor als na de stemming dat de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde precies tegengehouden zou worden door die stemming. Er kan nochtans niet ontkend worden dat de klok nu tikt, en dat de Franstaligen zich alleen maar tijd kunnen kopen door belangenconflicten en alarmbelprocedures in te roepen, maar een splitsing niet meer kunnen tegenhouden. Om het helemaal duidelijk te maken met een bewijs uit het ongerijmde: indien verleden week niet gestemd werd, maar pas volgende week, dan zou dát de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde met een week vertraagd hebben.

Bovendien zijn het nu niet meer de Vlaamse partijen die aan zet zijn, maar wel de Franstaligen, om telkens weer opnieuw een vertragingsmaneuver in gang te zetten. (Historisch gezien heeft het echter de Franstalige partijen nooit aan vijf minuten politieke moed ontbroken, memento de wapenwet.) En indien zij werkelijk van plan zijn deze mallemolen ook heel 2008 door aan de gang te houden, dan moeten zij dat vooral doen: een betere pre-verkiezingscampagne zal men zich bij Vlaams Belang, Lijst Dedecker en N-VA amper kunnen voorstellen. Maar dat Vlaanderen door de stemming een nederlaag zou hebben opgelopen, dat is dus manifest onwaar en niet meer dan een belgicistische poging om de Vlaamse bevolking onder de knoet te houden. De onzin die de Pavianen Dave Sinardet en Carl Devos de laatste dagen hebben gespuid valt trouwens in dezelfde categorie onder te brengen.

Want het jammere aan het belgicistische mistgordijn in de Vlaamse media van de laatste dagen is dat Vlaanderen op het moment dat het misschien wel een historisch keerpunt meemaakt het zelf niet kan opmerken. Het lijkt wel een beetje alsof alle Belgische zeilen bijgezet werden in de hoop dat dit feit niet opgemerkt zou worden: niet alleen leidde de CD&V opnieuw een Vlaamse meerderheid tegen een Franstalige meerderheid in, maar bovendien werd het dwangbevel van koning Albert om de staatshervorming dringend in de koelkast te steken gewoon genegeerd, ja zelfs van de hand gewezen. Hiermee breekt de partij op twee punten met de Belgische «consensus» waar de Franstaligen zo bij zweren (opnieuw, memento de wapenwet): zij liet zich niet meer chanteren door de Franstalige minderheid, en ook niet meer de les lezen door het Paleis. Acht jaar paarse communautaire «vrede», aangevuld met het deloyale gedrag van de cdH bij het Lambermontakkoord, heeft ervoor gezorgd dat de partij vandaag blijkbaar vooral haar eigen belangen voorop stelt, en niet meer die van België. En dat laatste is werkelijk nog nooit vertoond. Enige uitzondering is echter nog Kamervoorzitter Herman van Rompuy, die de nieuwe situatie blijkbaar nog niet begrepen heeft, of niet wil begrijpen. (Vraagje terzijde: voor wie zou die man écht rijden, voor zijn partij, of voor een ander?)

De vraag is nu hoe de CD&V zich de komende dagen zal positioneren. Blijft zij bij haar huidige standpunt, zeg maar de lijn De Wever-Vandeurzen, of zal zij uiteindelijk toch zwichten en zich opnieuw aansluiten bij het punt-Van Rompuy? Indien dat laatste niet gebeurt, ziet het er eerder beroerd uit voor het Belgische koninkrijk: als noch het Paleis noch de Franstalige nog enige vat krijgen op de CD&V, zal de partij zich onherroepelijk vastrijden in een eigen logica, die in niets anders kan uitmonden dan de splitsing van België. Blijft de partij immers vasthouden aan een staatshervorming, heeft de Open Vld weinig andere keus dan de CD&V en N-VA daarin te volgen. Bij sp.a weet men niet goed wat aan te vangen met de staatshervorming, maar kan men met het oog op de verkiezingen van 2009 moeilijk onderdoen voor het kartel en schaamteloos collaboreren met de Franstaligen om een staatshervorming te torpederen, tegen een Vlaamse meerderheid in. Zo'n gedrag zou trouwens grote problemen opleveren in de Vlaamse Regering. Voeg daar nog Vlaams Belang en Lijst Dedecker bij, en het wordt duidelijk dat als de Franstaligen echt niet willen toegeven en non blijven zeggen enerzijds, en CD&V anderzijds blijft vasthouden aan een staatshervorming, Vlaamse staatsvorming nog de enige uitweg is die rest.

Dit betekent meteen ook dat Didier Reynders zich in zijn «analyse» van vandaag wel eens pijnlijk zou kunnen misrekenen. Bluft hij, of is het werkelijk bij hem nog niet opgekomen dat meer dan 150 dagen regeringsonderhandelingen het klimaat in Vlaanderen grondig veranderd hebben. Het leven gaat immers gewoon verder, ook zonder federale regering, en de Vlaamse bevolking, die jarenlang de schrik op het lijf gejaagd werd met de boodschap dat het einde van België meteen ook het einde van de wereld zou inluiden, merkt dat daar blijkbaar toch niets van aan was. Zoiets doet de geesten rijpen, en zelfs bij De Standaard noemt men vandaag, nuchter en zonder franjes, de splitsing van België één van de mogelijke scenario's. Wie had dat een jaar geleden durven denken? Wanneer Didier Reynders dus zegt dat niemand in België incontournable is, zal hij wel gedacht hebben dat hijzelf de uitzondering is die die regel bevestigt, maar voor steeds meer mensen in Vlaanderen zijn het de Franstaligen in hun geheel die minder en minder incontournable worden. Kiezen voor de N-VA betekent voor de CD&V dus niet noodzakelijk meer kiezen voor de oppositie, maar misschien wel iets helemaal anders, al zullen ze het zelf misschien nog niet beseffen. Maar de dag dat men bij de CD&V die mentale stap gezet heeft, kan koning Albert zelfs gewoon het hele jaar door in zijn buitenverblijf rustig van zijn oude dag genieten, zonder dat daar iemand om maalt. Ik wens het hem van harte toe.

Peiling De Standaard/VRT: welke voorspellende waarde?

Gisterenavond maakten De Standaard en de VRT de resultaten van een nieuwe peiling bekend. Meest opvallende resultaten waren de sterke achteruitgang voor het Vlaams Belang, en de sterke vooruitgang van Lijst Dedecker.

Tegenover de verkiezingen van juni geeft deze peiling geen significante verschillen weer voor oranje-blauw, maar het valt wel op dat de twee partijen in deze peiling een andere richting uitgaan dan in die van La Libre Belgique van veertien dagen geleden. Voorlopig ter plaatse stilstand is dus de enige juiste conclusie, en ook logisch als men bedenkt dat nog geen van de twee partijen in de federale onderhandelingen grote toegevingen heeft moeten doen. Wie op 10 juni voor CD&V-N-VA of Open Vld stemde, heeft vandaag weinig reden om in een peiling een andere partijvoorkeur aan te duiden.

Voor Vlaams Belang en sp.a-SPIRIT ligt dat misschien toch anders. Wat het Vlaams Belang betreft: die partij is de laatste maanden weinig aan zet geweest omdat alle media-aandacht voorlopig naar de oranje-blauwe onderhandelaars is gegaan. Wanneer de partij dan toch eens in het nieuws kwam, was het gewoonlijk omdat een aantal van hun mandatarissen overliep naar Lijst Dedecker. Het is dus mogelijk een verhaal op te hangen aan het zware verlies voor die partij in deze peiling, maar anderzijds moet toch ook opgemerkt worden dat de peiling van La Libre Belgique een radicaal ander beeld gaf.

Voor sp.a-SPIRIT kan eigenlijk hetzelfde gezegd worden als voor het Vlaams Belang: dat kartel is de laatste vijf maanden bijna niet in de media geweest, tenzij af en toe met negatief nieuws (de voorzittersverkiezingen), en dus kan het inderdaad kloppen dat het kartel op dit ogenblik pluimen laat. Bovendien gaf de peiling van La Libre Belgique voor het kartel wel eenzelfde tendens aan.

Lijst Dedecker is de grote winnaar in deze peiling, en dat hoeft ook niet te verwonderen. De partij heeft het de laatste maanden goed gedaan in de media, met enerzijds een continue stroom aan nieuwe mandatarissen, en bovendien kon de lijst het ontslag van Fientje Moerman opeisen. Daar komt nog bij dat de partij na de verkiezingen duidelijk met een overwinningsgevoel zit, en dat trekt in peilingen altijd kiezers aan. Dat is niet het geval voor Groen!, dat in een negatieve trend zit, ongetwijfeld ook omdat de partij de laatste maanden in de media niet aan de bak is kunnen komen. Zelfs een Nobelprijs voor Al Gore heeft daar niet veel aan kunnen helpen.

Of deze peiling correct is, is één zaak: het is in ieder geval zo dat er voor de verschillende bewegingen een verklaring kan gevonden worden die realistisch is. Of deze peiling ook een voorspellende waarde heeft indien er morgen nieuwe verkiezingen zouden gehouden worden is natuurlijk een heel andere zaak. Een nieuwe verkiezingscampagne zou bijvoorbeeld Vlaams Belang, sp.a-SPIRIT en Groen! veel meer aandacht geven dan die partijen de laatste maanden hebben gekregen, en daarmee de zaken grondig kunnen veranderen. In het geval van CD&V-N-VA en Open Vld zou zo'n campagne dan weer kunnen knagen aan de resultaten van vandaag. Dat neemt niet weg dat men zich bij Vlaams Belang, sp.a-SPIRIT en Groen! misschien eens zou moeten bezinnen over de huidige mediastrategie, terwijl Lijst Dedecker voorlopig op rozen zit.

Petitie voor de eenheid van België 90% Franstalig

De krant De Standaard meldt vandaag dat er op 18 november in Brussel een optocht voor de eenheid van België wordt georganiseerd –zal die wel de toelating krijgen van de lokale burgemeester?– maar dikt in het bericht het aantal ondertekenaars van de petitie wel met een kwart aan, en «vergeet» te vermelden dat zo'n 90% van de ondertekenaars Franstaligen zijn.

De petitie van Marie-Claire Houard dook de afgelopen maanden regelmatig op in de pers, en iemand met een slecht karakter zou daar zelfs een campagne durven achter vermoeden om mensen toch maar de petitie te doen ondertekenen. De aankondiging dat er iets meer zou kunnen volgen als de kaap van de 100.000 ondertekenaars gehaald zou worden was ook een dankbare gelegenheid om de petitie nog maar eens onder de neus van de lezers te duwen, en nu die kaap sinds een paar dagen ook effectief bereikt is, wordt er nog maar eens een reclameblok vermomd als kwaliteitsberichtgeving ingelast zodat vooral niemand zou vergeten om de petitie toch maar te ondertekenen. Want stel je eens voor dat er ergens een onwetende Belg zou rondlopen die de petitie nog niet opgemerkt heeft!

Kwaliteitsberichtgeving? Het is toch wel een flater van jewelste om het aantal ondertekenaars met een kwart aan te dikken wanneer de lezer gewoon kan doorklikken om te lezen dat er slechts 100.000 mensen de petitie hebben ondertekend, en geen 125.000. Maar dit détail even terzijde gelaten, is dit aantal eigenlijk iets om over naar huis te schrijven? Na bijna drie maanden is Marie-Claire Houard erin geslaagd ongeveer 1% van de Belgische bevolking via het internet te bereiken voor een petitie die in zo ongeveer eender welk ander land totaal absurd zou overkomen. Iemand al gehoord van een petitie voor de eenheid van Nederland? Van la douce France? Of om het even bij federale en confederale staten te houden, de VS, de Duitse Bondsrepubliek of de Confœderatio Helvetica? Geen kat die het in zijn hoofd zou halen om zo'n petitie te organiseren, maar in België is dit dus wel enkele krantenberichten waard. En niet om de ongerijmdheid van zulke petitie te analyseren, maar wel om ze te promoten, of hoe moeten we het laatste zinnetje –«Wie wil, kan de petitie nog tot 16 november ondertekenen.»– soms interpreteren als objectieve berichtgeving?

Wat nog meer irriteert is dat de redactie van De Standaard nalaat de lezer een beetje meer achtergrondinformatie te verschaffen over wie die petitie precies ondertekend heeft. En dat ze in Groot-Bijgaarden niet komen vertellen dat ze het niet zouden weten of kunnen weten hebben: twee maanden geleden reeds schreef ik dat de petitie voor 90% een Franstalige bedoening is, en daar is voorlopig nog niet veel verandering in gekomen.

Zeker, het Franstalige overgewicht is een ietsiepietsie afgenomen de laatste weken, maar er zullen nog een heel pak lezers van De Standaard snel naar de petitie moeten surfen om het aandeel Vlamingen boven de 10% te duwen. Het is een ontluisterend feit dat ik toch graag gelezen had in een krant die naam waardig, namelijk dat wanneer 100.000 «Belgen» die petitie ondertekend hebben, het gaat over een dikke 85.000 Franstaligen en alles samen hoop en al misschien wel 10.000 Vlamingen. Het zet meteen ook heel de petitie en de optocht van 18 november in een merkwaardig perspectief, en het feit dat dit niet vermeld wordt de berichtgeving hieromtrent nog meer. De vraag is nu welk mediacircus we de komende twee weken zullen mogen verwachten om de Vlaming warm te maken voor deze «Belgische» optocht, of misschien beter gezegd, hoe groot dat mediacircus zal worden. Ik reken er alvast op dat de NMBS wel haar steentje zal willen bijdragen met gratis vervoer, en dat ook de Nationale Loterij zoals naar traditie van de partij zal zijn. Maar dat ze maar niet denken dat het allemaal veel indruk zal maken.

7 november 2007 - Dies Iræ voor Brussel-Halle-Vilvoorde en het Vlaams Kartel?

Het ziet ernaar uit dat woensdag 7 november een scharnierdatum zal worden voor de toekomst van Brussel-Halle-Vilvoorde, en misschien meer nog het Vlaams Kartel. Die dag zullen immers aan Vlaamse zijde de bokken van de schapen gescheiden worden: het zal zowel van CD&V als N-VA politieke moed vergen om een stemming door te drukken, omdat het hoogstwaarschijnlijk het finale einde van de huidige rooms-blauwe regeringsonderhandelingen zal inluiden. Komt het niet tot een stemming weet de Vlaamse kiezer eindelijk wat voor Vlaams vlees er werkelijk in de kartelkuip zit.

Eerste vraag is wat commissievoorzitter Pieter de Crem zal doen op de commissievergadering van komende woensdag. Laat hij het tot een stemming komen, of verandert hij van een «rem» in een «obstakel»? Last hij immers nog maar eens een vertraging in, dan gaat het woordspelletje van Gerolf Annemans niet meer op. Pieter de Crem vertraagt dan een oplossing voor Brussel-Halle-Vilvoorde niet meer, maar blokkeert ze. En met hem uiteraard ook de top van de CD&V.

Volgende vraag is dan inderdaad wat de rest van de CD&V doet, in het bijzonder commissielid Michel Doomst. Zal hij een nieuw uitstel mee goedkeuren, of zal de CD&V in bovenstebeste tsjeventraditie haar januskop tonen door dissidentie toe te laten om de Vlaamse kiezer (en de N-VA!) toch wat te sussen? Of dissidentie van de kant van Michel Doomst erg geloofwaardig zal overkomen als de rest van de CD&V nog maar eens voor het Belgische staatsbelang kiest, is echter zeer de vraag.

Vervolgens is het aan de N-VA. Kiest de CD&V voor een stemming, is er natuurlijk geen probleem, maar wordt een stemming weer eens uitgesteld, al dan niet met een januskop, is het uitkijken hoe de N-VA zal reageren. Laten zij zich nog maar eens met een kluitje in het riet sturen –een toegeving, uitzicht op een akkoord, contouren van een akkoord, noem maar op– of houden zij vast aan hun principes? Het kiertje van Bart de Wever van vandaag doet echter het ergste vermoeden, maar Flor van Noppen redt voorlopig nog de Vlaamse eer van de partij.

Gaat de N-VA onder de lat door, zullen politici als Flor van Noppen en Frieda Brepoels zich eens ernstig moeten bezinnen over hun positie binnen de partij. Er zijn immers grenzen, en een overstap naar het Vlaams Belang, of misschien nog het meest interessant Lijst Dedecker dringt zich op als zij hun Vlaams profiel werkelijk willen behouden.

Wat in ieder geval duidelijk is, is dat de cdH op dit ogenblik de meest klare taal spreekt: als het woensdag tot een stemming komt, verlaat Joëlle Milquet de onderhandelingstafel. Van een kiertje is er bij de Franstalige humanisten dus geen sprake, en is er trouwens nog geen één keer sprake geweest de laatste 150 dagen. Het is toch wel opvallend dat het inderdaad de Vlaamse partijen zijn die ondertussen al bijna vijf maanden lang geduld oefenen en zich hoffelijk (naïef?) opstellen tegenover de Franstalige partijen, terwijl er aan de overzijde nog niet één constructief voorstel geteld kon worden.

Ondertussen lacht men bij de Open Vld eens goed in zijn vuistje: wat er woensdag ook gebeurt, winnen zij op korte termijn. Immers: ofwel krijgt cdH de schuld voor het einde van de federale regeringsonderhandelingen, ofwel de N-VA, ofwel is N-VA onder de lat door gegaan precies zoals zij voorspeld hebben. Of zij ook op langere termijn aan het langste eind zullen trekken is een andere zaak: daarvoor moet oranje-blauw immers wel degelijk vroeg of laat van start kunnen gaan, want anders dreigt de partij alsnog in een zwart gat te vallen. Vanbinnen hoopt de top van Open Vld ongetwijfeld dat N-VA woensdag finaal onder de lat door gaat, zodat federaal oranje-blauw gered wordt.

Wat is nu mijn prognose voor woensdag? De cdH heeft het duidelijkste ultimatum, en zal daarom winnen, dat wil zeggen: er zal woensdag niet gestemd worden over de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde. Zowel CD&V als N-VA zullen een nieuw uitstel goedkeuren, maar eventuele dissidentie binnen de rangen niet tegenhouden of bestraffen. Vergis ik me echter en komt het woensdag toch tot een stemming in de commissie, dan zal ik met veel plezier mijn ongelijk vieren.

Bart de Wever en de «verontschuldigingen»

Bart de Wever kwam deze week zwaar onder vuur te liggen omdat hij de zogenaamde verontschuldigingen van Patrick Janssens aan de Joodse Gemeenschap als «gratuit» afdeed. Bart de Wever had met zijn uitspraak tegelijkertijd gelijk en ongelijk: inhoudelijk had hij gelijk, maar wat de timing betreft zat hij er mijlenver naast.

Uiteraard zijn kunnen «verontschuldigingen» van Patrick Janssens op geen manier echte verontschuldigingen genoemd worden. Opdat iets een verontschuldiging zou kunnen zijn, moet er immers sprake zijn van spijt en berouw, en in het geval van Patrick Janssens is dat duidelijk niet het geval. Meer zelfs, de verontschuldigingen zijn, zoals Bart de Wever ook opmerkt, eerder op te vatten als een aanval op het Vlaams Belang, en iedereen weet dat, de hardste critici van Bart de Wever incluis. Of misschien zelfs vooral. Hier is dus met andere woorden sprake van een stukje misselijk makend politiek theater op de kap van de Joodse slachtoffers van Wereldoorlog II. Als Patrick Janssens een man met een geweten zou zijn, zou hij bij een volgende gelegenheid precies daarvoor zijn verontschuldigingen aanbieden.

En er zijn trouwens wel meer zaken waarvoor de burgemeester van Antwerpen zijn verontschuldigingen zou kunnen aanbieden, veel passender en vooral ook intellectueel veel eerlijker en moediger. Aan de zeventig miljoen slachtoffers van het communisme bijvoorbeeld, omdat zijn partij zo'n voorstander is van een samenwerking met de PvdA in de districtsraad van Hoboken. En over communisme gesproken, ook verontschuldigingen aan de Tibetanen zouden wel eens mogen omwille van de vele zoete broodjes die het Antwerpse stadsbestuur de laatste jaren gebakken heeft voor allerlei officiële delegaties uit communistisch China. Voeg daar misschien meteen ook maar excuses aan de bevolking van Birma en Darfoer aan toe, want China blokkeert in de Veiligheidsraad elke resolutie die nog maar een begin van een oplossing zou kunnen bieden. Zulke zaken passen echter niet in het kraam van een loftsocialist zoals Patrick Janssens, en enig consequent gedrag hoeven we op dat vlak van hem dus ook niet te verwachten. Niet dat we dat ook maar één ogenblik deden.

Had Bart de Wever dus overschot van gelijk toen hij de verontschuldigingen van Patrick Janssens gratuit noemde, de timing was ronduit ellendig. De zenuwen staan op dit ogenblik in het linkse en vooral belgicistische kamp immers uiterst gespannen omwille van de federale regeringsonderhandelingen, en het was dus te verwachten dat hij voor zijn uitspraak uitgebreid en gretig gekielhaald zou worden. Dat iemand als een Karel de Gucht daarbij absoluut haantje-de-voorste wou spelen hoeft trouwens ook niet te verwonderen. De man is Belgisch kampioen in de categorie gelegenheden missen om zijn mond te houden, en zag natuurlijk zijn kans schoon om eens een ander politicus op precies dat punt onderuit te kunnen halen. Bart de Wever heeft gelijk dat hij hem ook morgen nog steeds een hand zal geven – het is immers een christelijke deugd om de zwakker begaafden correct te behandelen, en welk ander Belgisch politicus dan Karel de Gucht is er nu beter geschikt om christelijke deugden op te oefenen?

Hoe dan ook had Bart de Wever er beter aan gedaan zich van commentaar op de «verontschuldigingen» van Patrick Janssens te onthouden, zeker omdat het een onderwerp betrof dat zo gevoelig ligt zowel binnen als buiten de Vlaamse Beweging, en vooral ook omdat het ook zo gemakkelijk is voor de tegenstanders van de Vlaamse Beweging om in verband met deze zaak welke uitspraak dan ook vanuit de Vlaamse Beweging in een kwaad daglicht te stellen. Bart de Wever zal dat bij deze nu ook wel geleerd hebben, en volgende keer zijn tong minstens een dozijn keer omdraaien voor hij nog eens zo'n uitspraak doet.

Wat aan de hele zaak misschien nog het meest verwonderlijke is, is echter dat enkele voormannen uit de Joodse gemeenschap zich in dit cynische politieke spelletje zo hebben willen laten misbruiken en zich voor de kar van Patrick Janssens hebben willen laten spannen. Hun gedrag kan niet anders dan verwerpelijk en ronduit grotesk genoemd worden, en het lijdt geen twijfel dat er in Antwerpen binnen de Joodse gemeenschap wel meer dan een paar mensen zullen rondlopen met een «eigen» mening over deze zaak. Dat het gedrag van de betrokken voormannen zo grotesk is, is echter geen nadeel voor Joodse gemeenschap in Antwerpen, maar uiteindelijk zelfs een voordeel: sommige Vlamingen zouden anders misschien kunnen gedacht hebben dat er nogal wat uilskuikens rondlopen in de Joodse gemeenschap. Nu was het immers duidelijk wat voor verwerpelijk spelletje er gespeeld werd, en kon het misprijzen niet de hele Joodse gemeenschap treffen. Al bij al nog een geluk bij een ongeluk.