VRT-debat met drie

Morgen organiseert de openbare omroep VRT een televisiedebat met de «drie Vlaamse kandidaat-Eerste Ministers». Alleen wil minstens één van de drie niet gezegd hebben dat hij kandidaat is, terwijl een vierde die beweert uitdrukkelijk wel kandidaat te zijn niet alleen niet uitgenodigd werd, maar ook botweg geweigerd wordt. Maar wie wordt eigenlijk het meest gediend door dit debat?

Eerlijk gezegd doe ik mijn hoed af voor de creativiteit die men bij de openbare omroep aan de dag legt om het Vlaams Belang blijvend te kunnen uitsluiten, want dit voorwendsel had ik eigenlijk niet zien aankomen. Maar wat een zootje dus als we de perikelen rond al de kandidaten even op een rijtje zetten. Guy Verhofstadt bijvoorbeeld is één van de genodigden, maar wil eigenlijk geen debat met drie, maar slechts met twee, namelijk alleen met Yves Leterme. Yves Leterme dan weer is de facto kandidaat voor de post van Eerste Minister, maar wil dat niet gezegd hebben. Officieel trekt hij immers alleen maar de Senaatslijst van de CD&V(-N-VA), maar als dat in het belang van het Vlaams volk zou zijn, wil hij zich na 10 juni wel opofferen en de Vlaamse regering verlaten. Enfin, dat is toch wat hij de kiezers wil doen geloven.

Frank Vanhecke werd door de VRT niet uitgenodigd, omdat zijn partij volgens de VRT toch niet in een federale regering wil stappen. Wanneer de partijvoorzitter van het Vlaams Belang vervolgens uitdrukkelijk stelt dat hij wel degelijk kandidaat is om Eerste Minister te worden, antwoordt de VRT eenvoudigweg dat zij hem niet willen geloven. Het is voor het kleinste kind duidelijk dat de VRT hier ver buiten zijn boekje gaat door als openbare omroep een politiek standpunt in te nemen, maar het zal anderzijds ook geen enkel kleinste kind verbazen dat de VRT zich zo gedraagt en er nog weg mee komt ook. Het verschil in behandeling tussen Frank Vanhecke die uitdrukkelijk zegt kandidaat te zijn en voorzitter is van de grootste Vlaams partij, en Yves Leterme die officieel niet eens kandidaat wíl zijn, is in ieder geval opmerkelijk. Een neutrale openbare omroep zou bijvoorbeeld beide heren op hun woord kunnen nemen, en een ander debat met drie kandidaten kunnen organiseren: Frank Vanhecke, Johan vande Lanotte en Guy Verhofstadt. Benieuwd hoe lang het dan zou duren eer ook Yves Leterme zich zou melden als officiële kandidaat voor de post van Eerste Minister. Of dit alles uiteindelijk veel verschil zal uitmaken voor de uitslag van het Vlaams Belang op 10 juni durf ik te betwijfelen, maar het is wel een goede gelegenheid voor een stukje theater dat er bij de achterban van die partij zonder twijfel zal ingaan als zoete koek.

Ondertussen houdt Johan vande Lanotte zich op de vlakte, want hij weet ongetwijfeld dat hij de man is die uiteindelijk het best bediend wordt door een debat met drie. Immers, als de VRT zich de luxe kan veroorloven de voorzitter van het Vlaams Belang links(!) te laten liggen voor zo'n debat, dan kan zij dat a fortiori ook voor de voorzitster van Groen!. Groen! zelf heeft trouwens niet eens de ambitie de Eerste Minister te leveren, maar «eist» een vice-premier van klimaat op. Als het al iets aantoont, dan wel dat men bij Groen! zich deze keer niet al te grote illusies maakt over het komende resultaat, en er ondertussen stilletjes hoopt dat een tripartite mislukt en rooms-rood te krap eindigt om alleen een regering te vormen.

Johan vande Lanotte zal morgen dus volledig vrij spel hebben op de linker- en groene flank van het politieke spectrum, terwijl hij tegelijkertijd door het simpele feit dat hij mee aan de debattafel met Guy Verhofstadt en Yves Leterme mag gaan staan opgetild wordt tot één van de «grote» kandidaten. Zijn probleem in deze campagne is immers reeds van in het begin geweest dat er veel aandacht gaat naar enerzijds het paars-roomse duel tussen Guy Verhofstadt en Yves Leterme en anderzijds het Vlaams-Waalse duel tussen Yves Leterme en Elio di Rupo, en hij voortdurend in de vergeethoek dreigt terecht te komen.

Ter linkerzijde heeft men echter blijkbaar toch bloed geroken: als men Groen! moet opofferen om de sp.a een procentje extra vooruit te kunnen helpen zodat de socialistische familie na 10 juni sterker staat om de portefeuille van Eerste Minister op te eisen, dan weze het zo. Groen! mag er morgen dus niet bij zijn, en ook het Vlaams Belang kan de strategie om Johan vande Lanotte even in de schijnwerpers te plaatsen alleen maar komen verstoren, en dus wordt het een debat met drie. Trouwens, stel je dat even voor zeg: voor het eerst sedert 33 jaar weer een socialistische Eerste Minister: Johan vande Lanotte, één van de eigen kameraden zelf, of anders een homoseksuele Franstalige immigrant van de tweede generatie. Kan het nog beter? En dat mag dus al iets kosten – Bruxelles vaut bien une messe! Hoe dan ook, Johan vande Lanotte mag zijn geloofsbroeders bij de VRT dankbaar zijn voor de organisatie van dit debat.