Hoofddoeken en de vrije keuze van Groen!

Groen! wil in Antwerpen een campagne voeren onder de slogan «Met of zonder hoofddoek: 't Stad is van iedereen». Bij die campagne hoort een affiche die een jonge moslima met een hoofddoek toont.

Toen ik de affiche zag, dacht ik eerst even dat het ging om een affiche van het Vlaams Belang. Ik weet nog altijd niet of het wel zo een geniaal idee is van Groen! om Antwerpen vol te hangen met verkiezingsaffiches met daarop een moslima met een hoofddoek. Het is best mogelijk dat de partij zelf met deze campagne enkele kiezers zal weten te bekoren, maar ik vermoed dat er door deze affiche evenveel naar het Vlaams Belang gedreven zullen worden, indien niet meer, al zal het Groen! niet zijn dat hiervoor zal moeten bloeden.

Wat de campagne en de slogan zelf betreft, het is duidelijk waar de partij de mosterd gehaald heeft: de Pro-Choice-campagnes uit de VS. Meyrem Almaci verwoordt het immers zo: «Groen! is niet voor of tegen een hoofddoek. We spreken ons uit voor vrije keuze, voor het recht om je identiteit te behouden.» En ook in een reactie op een commentaarstuk van Mathias Danneels legt ze nogmaals de nadruk op de vrijheid van keuze: «Wat betreft ons hoofddoekstandpunt kiezen wij expliciet voor de vrije keuze.» De tactiek is eenvoudig: men verschuift de aandacht van de hoofddoek (of abortus) naar de vrijheid van keuze (en wie kan daar nu tegen zijn, nietwaar…), en wast vervolgens de handen in onschuld, want men neemt zelf zogezegd geen stelling in.

Deze houding is uiteraard slechts een constructie, die moet camoufleren dat de partij zich op een gevaarlijk hellend vlak begeeft. Zo zegt de partij dat een hoofddoekenverbod de kansen op de arbeidsmarkt verkleint voor diegenen die effectief gedwongen worden een hoofddoek te dragen, een groep die reeds kwetsbaar was op voorhand. Dit houdt echter een capitulatie in tegenover hen die hun vrouwen en zussen dwingen, en de vraag is dan ook hoever de partij bereid is hen tegemoet te komen. Immers, vandaag gaat het om een hoofddoek achter het loket, morgen om gescheiden loketten voor mannen en vrouwen, want we willen toch niet de kansen op de arbeidsmarkt verkleinen voor die vrouwen die van hun man of broer geen contact met het andere geslacht mogen hebben, ja toch? En overmorgen lopen de vrouwen van Groen! zélf met een hoofddoek rond, kwestie van de kansen van de moslimmannen op de arbeidsmarkt niet te verkleinen…

Overigens, om even terug te komen op het commentaarstukje van Mathias Danneels: de campagne van Groen! counteren met de vrouwenbesnijdenis was misschien niet helemaal ter zake, maar anderzijds gaat Meyrem Almaci in haar reactie toch ook wel zeer kort door de bocht. In Somalië bijvoorbeeld is vrouwenbesnijdenis heel sterk verbonden met de islam, en in het algemeen blinkt de islam niet uit door harde veroordelingen van de vrouwenbesnijdenis, integendeel zelfs. En haar verdediging als dat de vrouwenbesnijdenis niet in de islam (sic, maar ze bedoelt ongetwijfeld de Koran) zou staan kan gemakkelijk naar haar teruggestuurd worden met de vraag waar in de Koran staat dat vrouwen een hoofddoek moeten dragen. Misschien is de hoofddoek net zoals de vrouwenbesnijdenis wel historisch een culturele traditie die niets met de islam te maken heeft? Dat ze het anders misschien eens in Turkije gaat vragen!

Een ander opmerkelijk aspect is dat volgens Meyrem Almaci –en daarbij verwijst ze ook naar BOEH (Baas over eigen hoofd) en het Vrouwen Overleg Komitee– de hoofddoek niet het kernprobleem is. Als dat waar is, waar maken Groen! en BOEH zich dan eigenlijk druk om? Meer zelfs, als de hoofddoek toch maar een bijkomstigheid is, waarom plaatst de Antwerpse afdeling van Groen! het dan zo prominent op zijn affiches en maakt het er een verkiezingsthema van? Gelukkige stad waar alles zo perfect verloopt dat men het in het heetst van de verkiezingsstrijd over pietluttigheden kan hebben!

Tot slot ook nog even iets over het principe van de vrije keuze zelf. Het is immers ironisch dat uitgerekend die partij die in de korte tijd die ze aan de macht was uitblonk door regelneverij op alle mogelijke vlakken, en verder steeds bijzonder dogmatisch optreedt, vandaag een lans wil breken voor de vrije keuze. Hoe zit het immers bijvoorbeeld met de vrije keuze van de werkgever, als die niet moet hebben van diversiteit op de werkvloer? Wat met een verhuurder van flats: krijgt die voortaan ook de vrije keuze om al dan niet aan allochtonen te verhuren? En als ik morgen een kantelpoort bestel, zal ik dan de vrije keuze hebben liever geen Marokkaan over de vloer te krijgen om die te installeren? Ik meen mij namelijk te herinneren dat Groen! daar een totaal ander standpunt over heeft.