Morgen opent de Noorse sociaal-democratische Minister van Werk en Integratie Bjarne Håkon Hanssen officieel de «Samische Wegwijzers» die moeten helpen bij het onderricht van het Samisch alfabet
, en hij doet dat door zelf samen met enkele twaalfjarigen het Noord-Samische alfabet te gaan leren op de schoolbanken van Slemdal skole.In de zomer van verleden jaar raakte bekend dat het Samisch alfabet in het Noorse leerprogramma voor de zevende klas van de basisschool terechtgekomen was. Dit leidde toen tot nogal wat discussies. Partijvoorzitter Siv Jensen
van de Vooruitgangspartij (Fremskrittspartiet) schoot daarbij de hoofdvogel af door te verklaren dat ze niet eens wist dat Samisch een officiële taal was in Noorwegen, en dat ze niet wist of ze moest lachen of huilen met deze maatregel. Nogal wat mensen wisten op hun beurt niet of ze moesten lachen of huilen met de reactie van Siv Jensen.Erger was de reactie van een aantal pedagogen, die in zuivere mei '68-stijl kwamen verkondigen dat het aanleren van het Samische alfabet een totaal nutteloze zaak was. Aanleren van informatie is immers zo goed als taboe verklaard in de Noorse scholen – de leerlingen komen niet naar school om iets te leren, maar om sociale vaardigheden te verwerven en het leuk te hebben. Het zal misschien niet verbazen dat Noorwegen het in internationale tests erbarmelijk doet, zeker vergeleken met buurland Finland waar oubollige begrippen als vlijt en discipline nog de dienst mogen uitmaken in de scholen. Men is er zelfs niet vies van Latijn. Ter vergelijking: als ik mijn collega's eens echt de daver op het lijf wil jaren, vertel ik hen dat ik zes jaar Latijn heb gehad. Dat neemt echter niet weg dat die Noorse pedagogen zich voor geen gat laten vangen: telkens het Noorse schoolwezen nog maar eens met een slecht rapport uit een internationaal vergelijkend onderzoek komt, wijzen zij er met grote ijver op dat de sociale kant van de Noorse school in zo'n onderzoeken nauwelijks aan bod komt. Of hoe ze het ook nooit zullen leren.
Ander probleem is natuurlijk dat de duizenden leraars die het Samische alfabet zullen moeten aanleren aan hun leerlingen zélf dat alfabet nauwelijks kennen, laat staan onder de knie hebben. Maar het Samisch alfabet, wat is dat voor iets? Gaat het over duizenden tekens, zoals het Chinees? Of enkele tientallen rare kronkels, zoals het Cyrillisch of het Georgisch? Helemaal niet, het Samisch alfabet kent weliswaar drie varianten, maar is gebaseerd op het Latijns alfabet, net zoals het Noorse, en het gros van de letters is gewoonweg identiek aan het Noorse alfabet. Je kan je afvragen wat een leraar die dat op een avondje niet geleerd kan krijgen vooraan in de klas staat te doen, en of het werkelijk zo'n probleem is dat elke Noorse twaalfjarige hiermee gedurende een paar uurtjes geconfronteerd zal worden. Mij verbaast het meer, met mijn oer-Vlaamse reflex, dat hen niet veel meer aangeleerd wordt, zoals wat spraakkunst en een kleine woordenschat om tenminste toch goedendag te kunnen zeggen tegen zijn landgenoot wanneer men toevallig eens in het Noorden verzeild geraakt. Misschien een sociale vaardigheid die niet helemaal past in het wereldbeeld van de pedagogen, want dan moeten de leerlingen iets leren…
Geen opmerkingen:
Een reactie posten