Naar een N-VA-éénpartijstaat?

Gisteren werden de resultaten van een nieuwe peiling van La Libre Belgique en RTBf gepubliceerd. Opmerkelijkste resultaat was ongetwijfeld dat de N-VA deze keer voor het eerst meer dan veertig procent haalt. Voor een goed begrip: de laatste keer dat een politieke partij in Vlaanderen nog een score van boven de veertig procent haalde ligt ondertussen al meer dan dertig jaar achter ons.

Willen we toch maar beginnen met een kleine relativering. Voor deze peiling werden 2.707 kiezers ondervraagd, en de peiler geeft daarom een foutenmarge van 3,3% op. Concreet betekent dit dat Groen met een score van 7,5% zowel onder de kiesdrempel als boven de tien procent zou kunnen zitten. Het is goed dit in het achterhoofd te houden, ook bij de monsterscore van 40,1% die de N-VA deze keer haalt. Zo bekeken levert deze peiling niet zo heel veel nieuws op, maar bevestigt de reeds gekende trends.

Concreet: de N-VA scoort al een hele tijd goed, en blijft dus goed scoren. In mei scoorde de partij al 38,6%, en verleden jaar in december klokte de partij bij deze peiler al eens af op 39,8%. Statistisch gezien is dat zo goed als hetzelfde resultaat als nu, maar psychologisch is het verschil tussen 39,8% en 40,1% natuurlijk wel veel groter dan drie luttele tienden van een procent. Vraag is of de partij niet té goed scoort om op de avond van 14 oktober niet met een psychologische kater te blijven zitten, ook al wordt er winst geboekt ten opzichte van de federale verkiezingen van 2010.

Op die manier zitten de drie traditionele partijen CD&V, sp.a en Open Vld met deze peiling iets veiliger, al is het natuurlijk geen pretje om grofweg genomen slechts een derde van de score van de grootste concurrent te halen. Zelfs wanneer alle drie de federale regeringspartijen hun stemmen bij mekaar leggen komen ze nog een lengte te kort om de N-VA te evenaren. En ook al weigeren ze nú mee te gaan in de strategie van de N-VA om van de lokale verkiezingen een nationale test te maken, dan zal slechts een kleine achteruitgang tegenover 2010 volgende maand toch snel uitgelegd worden als een grote overwinning voor de partijen «die niet aan de kant zijn blijven staan». De verbetenheid om door te gaan tot 2014 (en daarna) zal er zeker niet door verminderen.

De enige troost waaraan de drie federale regeringspartijen zich misschien wat kunnen optrekken is dat ook de oppositiepartijen Vlaams Belang en Groen niet bepaald in goede doen zijn. Vlaams Belang blijft rond de tien procent slabakken, en Groen halverwege diezelfde tien procent en de kiesdrempel. Veel beterschap lijkt er ook voor hen voorlopig niet in te zitten.

Het is misschien opmerkelijk dat er nog steeds geen rem staat op de groei van de N-VA in de peilingen. Nu partijvoorzitter Bart de Wever samen met de kilo's ook een deel van zijn charmes verloren zou zijn, is het toch merkwaardig dat geen van de andere partijen van dit «charmevacuum» kan profiteren om zich wat te herstellen of zelfs winst te maken tegenover 2010. Het is misschien een noot waar de andere partijvoorzitters zich eens over zouden kunnen buigen wanneer ze 's avonds laat in de wagen terugkeren van één of andere landelijke verkiezingsmeeting.

Een simulatie voor de zetelverdeling in het Vlaams Parlement leert dat de N-VA alom dominant zou worden, en maar liefst 56 van de 124 zetels zou behalen. Dit zijn er slechts 7 te weinig om op eigen houtje een regering te kunnen vormen! Samen met het Vlaams Belang levert dit trouwens een stevige zogenaamde V-meerderheid op. Volgens deze peiling zijn de voorwaarden voor de «Maddens-hypothese» waar ik het enige tijd over had virtueel vervuld, en zou het enkel nog een kwestie van politieke wil zijn om in 2014 een republikeinse Vlaamse regering te vormen. Afwachten toch maar of het ooit zover zal komen, en dan denken we niet alleen aan de foutenmarge van deze peiling.

Kijken we tot slot nog eens over de taalgrens. Daar is het duidelijk dat de PS op verlies staat terwijl grootste concurrent MR een beetje uit een dal lijkt te klimmen. CdH en Ecolo staan status quo tegenover de laatste federale verkiezingen, maar beide partijen hebben betere tijden gekend. Een partij die het opvallend goed doet in deze peiling is Démocratie Nationale (het vroegere Front National) met een score van 6,7%. Het is echter niet de eerste keer dat extreem-rechts in Wallonië een opflakkering kent om vervolgens weer van de radar te verdwijnen, onder meer omdat extreem-rechts er nog steeds haar ergste vijand is.

Het is nu uitkijken naar de volgende peilingen –De Standaard–VRT en Le Soir–, en verder uiteraard de verkiezingen van 14 oktober. Wat dat betreft zijn het mijns inziens niet de gemeenteraadsverkiezingen die een graadmeter zullen zijn voor de federale regering, maar wel de provincieraadsverkiezingen die veel minder onderhevig zijn aan de effecten van lokale populaire burgemeesters en allerhande lijsten en ad hoc-kartels. In dat opzicht is de N-VA-strategie om van de lokale verkiezingen een nationale test te maken een blunder. Ik zou ze immers de kost niet willen geven, de voorzitters van gemeentelijke N-VA-afdelingen die zelf een CD&V-burgemeester in hun gemeente best wel zien zitten, of, zoals in Ieper, zelfs samen met CD&V naar de kiezer trekken.

Bijlage: Overzicht van alle peilingen in Vlaanderen sedert 2004 en Wallonië sedert 2006 (PDF).

Naar een overwinningsnederlaag voor N-VA?

Vrijdagavond raakten de resultaten bekend van een nieuwe peiling van La Libre Belgique en RTBf. In de berichtgeving ging de meeste aandacht naar het resultaat van de PS en de N-VA. «Le PS et la N-VA perdent quelques plumes,» schreef La Libre Belgique. «N-VA sanctionnée» aldus RTBf. «N-VA verliest terrein in peiling RTBf/La Libre,» meende De Standaard. Maar welke Vlaamse partijvoorzitter zou niet willen tekenen hebben voor het resultaat van N-VA: een vooruitgang van nog steeds negen procent vergeleken met de laatste verkiezingen?

Laten we het even op de spits drijven: als Groen in een peiling negen procent haalt – en negen procent als resultaat, geen negen procent winst vergeleken met de vorige verkiezingen zoals de N-VA vandaag – dan zouden de jubelkreten vanuit het hoofdkwartier van de ecologische partij tot ver in de omtrek te horen zijn. Na enkele peilingen waarin de N-VA flirtte met de veertig procent zijn de «kwaliteitskranten» er echter als de kippen bij om het «terreinverlies» van de N-VA dik in de verf te zetten. Dat er ondanks dat terreinverlies nog steeds sprake is van een dikke winst tegenover de laatste verkiezingsresultaten is een detail waar men dan vlug overheen wil stappen. Wie echter een beetje intellectueel eerlijk wil blijven kan niet anders dan vaststellen dat het uiteindelijk over niet meer gaat dan een consolidatie van de enorme vooruitgang die de partij de laatste maanden en jaren meegemaakt heeft.

Bij de N-VA maakt men zich echter best niet te veel illusies: als de partij dit najaar minder dan tien procent winst boekt zullen de staatsbehoudende media haar met plezier een psychologische nederlaag aanpraten. Ook al wordt ze in Vlaanderen een kopje groter dan de in Wallonië alom dominante en in België incontournable PS. Het volstaat trouwens even de gastenlijst van het politieke discussieprogramma De Zevende Dag te lezen om vast te stellen hoe vuil men het spel wil spelen. Van de zeven aangekondigde politici vertegenwoordigt niet één Vlaanderens grootste partij. (Of die andere Vlaams-nationale partij, waarmee ze samen ongeveer de helft van de stemmen haalt.) De openbare omroep wordt misschien dan wel gefinancierd met het belastinggeld van alle Vlamingen, dat hoeft blijkbaar niet te betekenen dat ze zich ook politiek een beetje neutraal opstelt. Zo bruin zou men het in het zo verguisde Hongarije niet eens durven bakken.

Maar zou de N-VA dan toch pluimen laten, zoals La Libre Belgique het formuleerde, dan valt moeilijk te achterhalen welke Vlaamse partijen eigenlijk met die pluimen gaan lopen. Alleen CD&V en Vlaams Belang maken winst vergeleken met de vorige peiling, maar zitten alle twee toch nog steeds op verlies tegenover de laatste verkiezingen. Van die twee is trouwens alleen de winst van het Vlaams Belang statistisch significant, maar daar hoort dan wel weer de nuance bij dat in de vorige peiling de partij een stuk onder de tien procent gezakt was.

Ook bij sp.a of Open Vld is er weinig reden tot juichen. Beide partijen zitten op een bodemkoers met historisch lage resultaten. Gecombineerd met de reeds vermelde vooruitgang voor het Vlaams Belang betekent dit dat het verschil tussen de derde en de vijfde partij in Vlaanderen volgens deze peiling vandaag slechts een dikke anderhalve procent bedraagt. Voor geen van de drie is dit erg comfortabel.

Maar het kan nog erger. Ondanks de economische crisis en de sociale onrust slaagt de enige oppositiepartij op links er nog steeds niet in enige winst van betekenis te boeken. Inderdaad, Groen blijft hangen rond haar resultaat van de laatste verkiezingen, een goede zeven procent. En dan zeggen dat de SP – in principe eerder de tegenhanger van de PVDA, maar die partij zit in Vlaanderen dan weer ver onder de kiesdrempel – op dit ogenblik op één staat in de Nederlandse peilingen.

Mogen we de dominantie van de N-VA nog eens onderstrepen met een simulatie voor de zetelverdeling in het Vlaams Parlement? Die levert voor de Vlaams-nationale partij 50 zetels op, amper eentje minder dan CD&V, sp.a en Open Vld samen. Merk op dat die drie laatsten op federaal niveau voorwenden de «meerderheid» te vertegenwoordigen. Voor wie droomt van een zogenaamde V-meerderheid (N-VA, Vlaams Belang en LDD) brengt deze simulatie trouwens bijzonder goed nieuws, want met 65 zetels zou die zelfs ruim tegen een stootje kunnen – lees: een verschuiving van een zetel in een kieskring hier of daar als gevolg van alle fouten en veronderstellingen die nu eenmaal bij zulke simulatie horen. Over V-partijen gesproken: LDD zakt in deze peiling zo ver weg dat ze zelfs haar zetel in West-Vlaanderen niet meer zou kunnen vasthouden.

In Wallonië werd vooral ingezoomd op de achteruitgang voor de PS, de winst van de cdH en de eerste resultaten van het FDF als partij in het Waalse Gewest. De PS maakt inderdaad een diepe duik in deze peiling, maar wat de winst van de cdH betreft is het misschien toch veiliger te spreken van een optie op een herstel. De partij op basis van één enkele peiling op winst tegenover de vorige verkiezingen zetten is mijn inziens toch iets te kort door de bocht.

Het FDF breekt an sich geen potten, en blijft in Wallonië voorlopig nog ver van de kiesdrempel verwijderd. Toch is haar intrede in de Waalse politiek als onafhankelijke partij niet zonder gevolgen, want voor de MR gaan er in deze peiling enkele procenten af.

Bijlage: Overzicht van alle peilingen in Vlaanderen sedert 2004 en in Wallonië sedert 2006 (PDF).

Verkiezingswedstrijd: scepsis tegenover peilingen

Als de verkiezingswedstrijd van Politiek.Net maar één ding duidelijk aantoont, dan wel dat er onder de deelnemers een gezonde scepsis bestaat tegenover de peilingen. Zo blijkt dat minder dan de helft gelooft dat N-VA komende zondag meer dan twintig procent zal halen, terwijl de laatste peilingen die partij nog minstens vijf procent hoger plaatsen. Kijken we meer in detail naar de resultaten van de verkiezingswedstrijd, dan valt op dat voor sommige partijen de verwachtingen toch wel bijzonder ver uit mekaar liggen.

De traditionele verkiezingswedstrijd van Politiek.Net peilt niet naar de partijpolitieke voorkeuren van de deelnemers, maar wel naar hun verwachtingen over de uitslag van de verkiezingen. Bijkomend wordt er ook gevraagd naar de verwachtingen rond de nieuwe coalitie, welke partij de eerste minister zal mogen leveren, en welke peiler het dichtst bij de uiteindelijke uitslag zal zitten.

Er zijn gevallen bekend waarbij zulke wedstrijden de uitslag van de verkiezingen nauwkeuriger konden voorspellen dan de peilingen. Dit is bijvoorbeeld mogelijk wanneer kiezers van een bepaalde partij om één of andere reden systematisch ondervertegenwoordigd zijn in de peilingen, en als het ware «onpeilbaar» worden. Een verkiezingswedstrijd kan zo'n probleem opvangen als – áls – de deelnemers erin slagen beter aan te voelen wat er werkelijk leeft in de bevolking. Onder meer het bekende boek The Wisdom of Crowds van James Surowiecki beschrijft dit fenomeen en de mechanismen erachter uitvoeriger. Of er veel wisdom te verzamelen valt onder de deelnemers van de verkiezingswedstrijd valt natuurlijk moeilijk in te schatten, en omwille van de voorgeschiedenis van Politiek.Net kan aangenomen worden dat de ene strekking al wat beter vertegenwoordigd is dan de andere. Met de meer dan zeshonderd deelnemers kan er anderzijds wel al gesproken worden van een aanzienlijke crowd.

Laten we die analyse beginnen met een blik op de prognoses voor de scores van de politieke partijen in Vlaanderen. Gemiddeld zien de deelnemers CD&V dalen tot net onder de twintig procent. Vrijwel niemand ziet de partij winst boeken tegenover verleden jaar, maar slechts enkelen durven zo diep te gaan dat ze partij onder de vijftien procent plaatsen. De meesten zien de partij eindigen tussen de 18% en 21%.

Slechts een kwart van de deelnemers meent dat Vlaams Belang zal stijgen tegenover verleden jaar. Sommigen geven de partij echter een winst van zes procent! De meesten houden het op een resultaat tussen 13% en 15%, maar sommigen zien de partij toch wegzakken tot onder de tien procent. Voor sp.a geldt nagenoeg hetzelfde, al denkt niemand dat die partij boven de 17% zal uitstijgen. Van Open Vld denkt de helft dat de partij winst zal maken, terwijl de andere helft denkt dat ze verlies zal lijden. Niemand denkt echter dat de partij een erg grote winst of een erg groot verlies zal opstrijken, want in beide richtingen gaat het over niet meer dan vier procent totaal.

Over de N-VA zijn de meningen duidelijk het meest verdeeld. Weliswaar ziet niemand de partij verlies lijden, maar op dé vraag van deze verkiezingscampagne – hoeveel winst zal de N-VA maken – is ook bij onze deelnemers de onzekerheid groot. Slechts een kwart denkt dat het minder dan vier procent zal worden. De meesten houden het bij een resultaat tussen 16% en 21%, met een gemiddelde van 19,3%. Sommigen zien de partij echter stijgen tot maar liefst 28%!

Vergelijken we de prognoses voor N-VA met die van CD&V, dan blijkt dat de meeste deelnemers nog steeds denken dat CD&V de grootste partij van Vlaanderen zal blijven. Opmerkelijk is wel dat het verschil tussen de gemiddelden voor de twee partijen veertien dagen geleden nog bijna twee procent bedroeg: bijna 20% voor CD&V tegen ongeveer 18% voor N-VA. Op een paar dagen van de verkiezingen staan de twee partijen echter virtueel gelijk, maar met een flinterdunne voorsprong voor CD&V.

De meeste deelnemers denken dat Lijst Dedecker terrein prijs zal moeten geven, en ergens tussen 5% en 7% zal uitkomen. Sommigen zien de partij stijgen tot bijna 10%; een fractie denkt dan weer dat de partij onder de kiesdrempel zal eindigen. Ook Groen! haalt volgens sommigen de kiesdrempel niet, maar drie kwart van de deelnemers denkt toch dat de partij meer dan 6% zal halen. Niemand denkt echter dat Groen! de psychologische drempel van 10% zal kunnen halen.

Welke partij zal de volgende eerste minister mogen leveren? Eerste opmerkelijke vaststelling: bijna de helft van de deelnemers denkt dat er vóór 1 september geen nieuwe coalitie met een nieuwe eerste minister op de been gebracht zal kunnen. Degenen die denken dat er vóór 1 september wel een nieuwe eerste minister zal zijn, lijken het dan weer eens te zijn met de bookmakers van Unibet: iets meer dan de helft van hen gokt op de PS – Elio di Rupo dus. Een vijfde denkt dat CD&V opnieuw de eerste minister zal mogen leveren, en iets minder dan een tiende kruiste N-VA aan. Elk van de andere partijen haalde minder dan 5%.

Wat de coalitie betreft, gokte ongeveer een kwart van diegenen die denken dat er vóór 1 september een nieuwe coalitie de eed zal kunnen afleggen, op een olijfboomcoalitie, al dan niet aangevuld met N-VA. Dat zovelen een olijfboomcoalitie zonder N-VA verwachten is echter opmerkelijk. Zo'n regering zou immers aan Vlaamse zijde hoogstwaarschijnlijk niet over een meerderheid kunnen beschikken. Slechts veel verderop volgen een tripartite met of zonder N-VA, een regering van Nationale Eenheid of rooms-rood met of zonder N-VA.

Kijken we hoe vaak de verschillende partijen aangekruist werden, dan zien we dat CD&V en PS duidelijk op kop liggen, op de voet gevolgd door cdH en sp.a. Daarna volgen Ecolo en Groen!, vervolgens N-VA, en dan pas Open Vld. Slechts een kwart denkt dat MR zitting zal hebben in de volgende regering. Voor de deelnemers lijkt het dus een uitgemaakte zaak dat de christen-democratische en de socialistische partijen deel zullen uitmaken van de volgende regering, en dat de ecologische partijen vervolgens de grootste kans maken om mee aan het roer van het land te mogen staan. Over de deelname van de N-VA heerst enige onzekerheid, en ook Open Vld lijkt een twijfelgeval. Het verschil tussen Open Vld en MR is wel opvallend, en blijkbaar vermoeden een aantal deelnemers dat de regeringsonderhandelingen wel eens zouden kunnen uitmonden in een nieuwe asymmetrische regering, namelijk met Open Vld maar zonder MR.

Hoe zit het tot slot met het vertrouwen in de peilers en de peilingen van de afgelopen weken? De deelnemers van de verkiezingswedstrijd schijnen als crowd duidelijk te geloven in hun eigen wisdom, want meer dan een derde denkt dat de gemiddelde prognose het dichtst de uiteindelijke verkiezingsuitslag zal benaderen. Minder dan een vijfde denken dat de laatste peilingen van De Standaard en VRT of La Libre Belgique er het dichtst bij zal zitten, op enige afstand gevolgd door de peiling van Vers l'Avenir. Slechts weinigen geloven in de peiling van Le Soir en RTBf, of de uitgelekte geheime peiling van TNS Dimarso. Zo goed als niemand denkt dat de verkiezingsuitslagen van 2009 de peilers zullen weten te verslaan.

Wie dat wil kan nog tot de dag vóór de verkiezingen meedoen aan de verkiezingswedstrijd van Politiek.Net en er zijn eigen prognoses registreren.

De ingehouden peiling van RTBf–Vers l'Avenir

Donderdag beweerde La Libre Belgique in een artikel dat RTBf en Vers l'Avenir in juni, vlak voor de regionale verkiezingen, een peiling achtergehouden zouden hebben. Reden: de resultaten weken teveel af van de vorige peilingen. Achteraf bleek echter deze peiling de meeste «correcte» van allemaal te zijn…

In hoeverre de achtergehouden peiling van RTBf–Vers l'Avenir werkelijk de meest correcte peiling van allemaal was, valt natuurlijk moeilijk in te schatten zolang we de cijfers niet kennen. De bronnen die in La Libre Belgique aangehaald worden beweren dat de peiling géén zwaar verlies voor de PS aangaf, in tegenstelling tot de verliezen van ongeveer vijf procent die voorspeld werden in de peilingen die wel gepubliceerd werden. In dat geval is het duidelijk dat de achtergehouden peiling, uitgevoerd door Dedicated Research, een gemiste kans was voor de RTBf en Vers l'Avenir.

Het spreekt voor zich dat RTBf en Vers l'Avenir met de zaak lichtjes verveeld zitten, zeker omdat de twee vlak voor de verkiezingen uitpakten met een hele rist peilingen per provincie. Zoals een bron vertelt, werd dag na dag de ondergang van de PS voorspeld, terwijl de partij op 7 juni gewoon status quo noteerde. Het is dan pijnlijk wanneer achteraf blijkt dat men ook over een peiling beschikte die een heel ander beeld gaf. Mogen we er echter ook even aan herinneren dat de krant die nu met de geruchten op de proppen komt, La Libre Belgique, er al bij al even ver naast zat als RTBf en Vers l'Avenir, en het artikel daarom ongetwijfeld een hoge graad van Schadenfreude in zich draagt?

Maar er is meer. Een maand geleden hadden we het al over het onzinnige wetsvoorstel van Philippe Mahoux, die opiniepeilingen met een te grote foutenmarge en te dicht bij de verkiezingsdatum zou willen verbieden. Dat wetsvoorstel moet in het licht van de hierboven reeds vermelde peilingenreeks van RTBf en Vers l'Avenir gezien worden, want de partij van Philippe Mahoux, de PS, ergerde er zich toen dood aan. Om begrijpelijke redenen, overigens, maar dat gaf Elio di Rupo natuurlijk nog niet het recht om RTBf de huid vol te schelden en hen te «herinneren» aan hun openbare functie. In zijn wetsvoorstel veinst Philippe Mahoux echter bezorgdheid over eventuele beïnvloeding van de publieke opinie door onzorgvuldige peilingen. Niemand wordt natuurlijk graag bestempeld als een verliezer, maar de vraag moet toch gesteld worden of de PS werkelijk zo'n slechte zaak zou gedaan hebben aan al die voor haar negatieve peilingen. Zou het kunnen dat die peilingen er net voor gezorgd hebben dat kiezers die anders misschien wel voor Ecolo of cdH zouden gestemd hebben, het toch maar op de PS hielden om de schade een beetje te beperken? Zou het ook kunnen dat de PS, precies door die voorafgaande negatieve peilingen, psychologisch veel beter door de verkiezingsnacht is gekomen dan anders wel eens het geval had kunnen geweest zijn?

Een andere vraag is natuurlijk wat er zich eigenlijk in het hoofd van een peiler of medium afspeelt wanneer er besloten wordt een peiling niet te publiceren. «Ça fait trois semaines qu’on annonçait des moins 5 % pour le PS. On n’allait quand même pas changer notre fusil d’épaule. Personne n’a eu envie de se décrédibiliser.» En nog: «Ce n’était pas très heureux d’arriver la veille ou l’avant-veille du scrutin avec un sondage et des résultats différents du sondage initial.» Achteraf zit men dan natuurlijk met de gebakken peren. Maar het is toch wel merkwaardig dat men in dit land de kleinste verschuiving, al valt ze ruimschoots binnen de foutenmarge, uitvergroot om er ellenlange artikels over te kunnen schrijven, maar wanneer een peiling te veel verschilt van de vorige, dan houdt men ze toch maar liever achter omwille van… de geloofwaardigheid. Ik had het zelf nooit kunnen verzinnen.

In het hoofdstuk «Mag het ietsje meer zijn» in Media & Journalistiek in Vlaanderen schreef ik nog dat Vlaanderen niet bepaald hoeft te snoeven over het aantal peilingen dat er uitgevoerd wordt, maar dat de toestand in Wallonië zo mogelijk nog slechter is. Ik zou echter niet durven beweren dat het bovenstaande voorval in Vlaanderen onmogelijk zou zijn. Stel je inderdaad eens voor dat één van de kranten een week voor de verkiezingen plots met de resultaten van een peiling geconfronteerd zou worden waarin een «verkeerde» partij plots vijf procent naar boven zou springen. Publiceren, of toch maar doen of de neus bloedt? Wat in ieder geval vaststaat, is dat het wetsvoorstel van Philippe Mahoux niet bepaald voor veel verbetering zou zorgen. Integendeel, in plaats van peilingen te verbieden, zou het misschien beter zijn indien de media verplicht zouden worden àlle peilingen te publiceren, of de resultaten hen nu aanstaan of geloofwaardig overkomen of niet. Misschien toch eens iets om over na te denken.

Overzicht laatste peilingen in Wallonië

Ook in Wallonië werden er op de valreep voor de verkiezingen resultaten van drie nieuwe peilingen gepubliceerd. De eerste peiling kwam van Le Soir, gevolgd door een uitgebreide peiling per kieskring van Vers l'Avenir en de RTBf, ten slotte afgerond door de driemaandelijkse barometer van La Libre Belgique.

Waar in Vlaanderen de strijd zich vooral situeert rond de vraag welke de tweede grootste partij van Vlaanderen wordt, draait het in Franstalig België rond de vraag wie de grootste partij wordt. Die strijd is al een aantal jaren aan de gang tussen PS en MR, maar sedert kort geven de peilingen aan dat ook Ecolo een kanshebber is om met de titel van grootste partij in Wallonië te gaan lopen.

Wat PS en MR betreft, is het duidelijk dat er voor geen van de twee partijen veel winst in zit vergeleken met de federale verkiezingen van twee jaar geleden. Tegenover de regionale verkiezingen van vijf jaar geleden mag de MR wel hopen op een lichte vooruitgang. Voor de PS is zo'n vergelijking ronduit catastrofaal te noemen, met een achteruitgang van vermoedelijk tien procent of meer. De tijd dat de PS in Wallonië absoluut incontournable was lijkt daarmee voorlopig over te zijn.

Mag Ecolo hopen op een eerste plaats? De peiling van Vers l'Avenir en RTBf was duidelijk een uitschieter voor die partij, en het meest realistische scenario is waarschijnlijk dat de partij stevig op de derde plaats zal eindigen. Vergeleken met vijf jaar geleden gaat de partij er vermoedelijk tien procent op vooruit, en steekt cdH afgetekend voorbij. Die laatste partij blijft dan weer stabiel, of een licht verlies vergeleken met 2004. De stugge houding van de partij op federaal vlak lijkt haar dus geen electorale winst opgeleverd te hebben.

Front National blijft het slecht doen, en flirt met de kiesdrempel. Dat betekent dat de partij er kan in slagen in een kieskring hier of daar een zetel te veroveren, maar veel zal ze niet kunnen wegen op de Waalse politiek de komende jaren. LiDé ten slotte is in de peilingen helemaal van de radar verdwenen, en zal allicht helemaal geen rol van betekenis kunnen spelen.

Bijlage: Overzicht alle peilingen in Wallonië sedert 2006 (PDF).

Peiling Le Soir/RTBf: Winst Lijst Dedecker, verlies voor Vlaams Kartel

Donderdag publiceerden Le Soir en de RTBf de resultaten van een nieuwe opiniepeiling, met voor het eerst sedert de verkiezingen van verleden jaar weer een Vlaams luik. Aan Vlaamse zijde vallen de vooruitgang van Lijst Dedecker en de achteruitgang van het Vlaams Kartel op, aan Franstalige zijde de vooruitgang voor cdH en Ecolo en de achteruitgang van MR en de PS.

Tegenover de federale verkiezingen van juni verleden jaar meet deze peiling aan Vlaamse zijde slechts twee significante verschuivingen: een vooruitgang voor Lijst Dedecker en een achteruitgang voor CD&V/N-VA. Waar het eerste resultaat volledig in overeenstemming is met de twee andere peilers, is de achteruitgang voor het Vlaams Kartel nieuw. Voor het kartel is dit het slechtste resultaat in een peiling sedert bijna twee jaar. Eén mogelijke verklaring is natuurlijk dat dit het eerste effect is van het aantreden van de regering-Leterme I –de laatste peilingen van de twee andere peilers zijn nog van vóór Pasen–, maar deze nieuwe trend zal dan wel bevestigd moeten worden in latere peilingen.

Voor de nummers twee en drie in het Vlaamse partijpolitieke landschap meten Le Soir en de RTBf nagenoeg geen verandering op. Het Vlaams Belang haalt exact dezelfde score als bij de laatste verkiezingen, terwijl de Open Vld een licht verlies lijdt. Daarmee zit deze peiler veel dichter bij de laatste peiling van La Libre Belgique dan die van De Standaard/VRT.

Voor sp.a-SPIRIT tenslotte valt er geen verrassing te noteren in deze peiling: een klein, niet-significant verlies tegenover de desastreuze verkiezingsuitslag van juni 2007. Het is duidelijk dat het linkse kartel nog niet uit haar electorale dal geraakt is.

Voor Lijst Dedecker bevestigt deze peiling wat de twee andere peilers al langer vertellen: de lijst staat op winst, maar raakt voorlopig nog niet over de psychologische grens van tien procent. De partij wordt wel duidelijk een maatje groter dan de concurrent aan de andere zijde van het politieke spectrum, Groen!, dat nog steeds niet helemaal veilig uit de buurt van de kiesdrempel is geraakt.

Aan Franstalige zijde wijken de resultaten van deze peiling weinig af van die van de andere peilers, maar er is wel beweging tegenover de vorige peiling van Le Soir/RTBf. Ecolo gaat krachtig achteruit, maar blijft toch ruim boven haar resultaat van de vorige verkiezingen. De resultaten van de laatste maanden lijken aan te tonen dat de partij over een hoogtepunt is gegaan, en zich nu stabiliseert op een kleine winst tegenover juni 2007. MR doet een pas achteruit, terwijl cdH een pas vooruit neemt. De MR zit duidelijk een dalende trend, terwijl de cdH de laatste maanden de wind in de zeilen heeft. De PS stabiliseert zich op een klein verlies, terwijl het Front National aan een kleine remonte begonnen is, en opnieuw boven de kiesdrempel uitkomt.

Bijlagen: Alle Vlaamse en Franstalige peilingen sedert 2006 (PDF)

Peiling La Libre Belgique: opnieuw weinig beweging

Zondagavond publiceerde La Libre Belgique de resultaten van de laatste peiling van dit jaar. En net zoals bij De Standaard/VRT een goede week geleden viel er ook bij deze peiler weinig beweging te noteren aan Vlaamse zijde, maar de verschillen tussen de twee peilers blijven daarmee wel bestaan.

Bij La Libre Belgique staan alle partijen op status quo vergeleken met de laatste verkiezingen, met inbegrip van het Vlaams Belang. La Libre Belgique geeft voor het Vlaams Belang deze keer een klein (niet-significant) verlies, en gelooft dus niet in de neergang die De Standaard/VRT maten. Het verschil tussen de twee peilers voor deze partij is overigens groter dan de foutenmarge.

Geeft deze peiler voor het Vlaams Belang geen significant verlies vergeleken met de verkiezingen van voor de zomer, dan valt toch wel op hoe de aanhang van die partij in de loop van iets meer dan een jaar geslonken is met meer dan zeven procent: in de zomer van verleden jaar stond de partij nog op 26,6%, terwijl ze vandaag nog op amper 19,0% staat.

Ook voor Lijst Dedecker en Groen! meet La Libre Belgique voorlopig weinig beweging. Dat betekent dat ook voor Lijst Dedecker La Libre Belgique en De Standaard/VRT een duidelijk verschil meten, al is het verschil voor die partij niet zo groot tussen de twee peilers als voor het Vlaams Belang. Lijst Dedecker blijft voorlopig wel groter dan Groen!.

Bij de Franstalige partijen valt er wel beweging te noteren. De liberalen van de MR gaan vergeleken met de verkiezingen meer dan drie procent achteruit, terwijl de humanisten van cdH bijna 2,5 procent vooruit gaan. Blijkbaar heeft het verloop van de huidige onderhandelingen aan Franstalige zijde wel enige invloed op de kiesintenties.

Deze peiling toont voor de MR dus opnieuw een achteruitgang sedert de verkiezingen van juni, en voor de partij is het de slechtste peiling tot nog toe. Eigenlijk heeft ze in nog geen enkele peiling het resultaat van 10 juni kunnen evenaren. De partij blijft echter wel net iets groter dan aartsrivaal PS, maar het verschil tussen de twee partij is voor het eerst niet meer significant. Dat betekent echter niet dat de PS in deze peiling vooruit zou gaan, maar alleen maar dat ze minder achteruit gaat dan de MR.

Ook in de middenmoot is er dus beweging, maar de resultaten van La Libre Belgique verschillen voor cdH en Ecolo toch wel opvallend van de peiling van Le Soir/RTBf een week geleden. Bij La Libre Belgique blijft cdH de grootste partij van de twee en gaat er zelfs op vooruit, en mag Ecolo een even grote vooruitgang noteren. Bij Le Soir/RTBf maakte Ecolo een zo grote sprong voorwaarts dat de partij vóór de cdH eindigde, ook al maakte die laatste een kleine vooruitgang. Wat in ieder geval duidelijk lijkt is dat zowel cdH als Ecolo op dit ogenblik wind in de zeilen hebben in de peilingen ten koste van MR en PS. Front National tot slot blijft ondertussen in een erbarmelijk toestand rond de kiesdrempel zweven.

Bijlage: Alle Vlaamse en Franstalige peilingen sedert 2006 (PDF)

Peiling Le Soir/RTBf: Vooruitgang voor Ecolo

Donderdag publiceerden Le Soir en RTBf de resultaten van een nieuwe peiling. Opvallendste resultaat van die peiling was de enorme vooruitgang van Ecolo, dat meteen de derde partij van Wallonië werd en cdH net achter zich liet.

Deze peiling is de derde Franstalige peiling sedert de verkiezingen van dit jaar, en bevestigt voor de meeste partijen de resultaten van de vorige twee peilingen en de verkiezingen zelf. Grote uitzondering is de uitslag voor Ecolo, dat in deze peiling voor het eerst boven cdH uitkomt, al kan het verschil tussen de twee partijen niet significant genoemd worden.

Voor zowel MR als PS valt er in deze peiling dus weinig nieuws te rapen. De liberalen blijven de grootste partij in het Zuiden van het land, maar scoren voorlopig in de peilingen nog niet zo hoog als zij deden op 10 juni. De psychologische grens van 30% wordt echter opnieuw gehaald. Belangrijker is misschien de voorsprong op de PS, die telkens significant is zodat inderdaad zonder probleem gesteld kan worden dat de MR nog steeds de grootste Franstalige partij van het land is.

Bij de twee achtervolgers is er meer actie waar te nemen. De cdH blijft stabiel tegenover de peilingen van voor de verkiezingen en blijft daarmee iets boven de verkiezingsuitslag, maar over Ecolo zijn de drie peilers het duidelijk niet helemaal eens: La Libre Belgique hield het bij een score ongeveer gelijk aan de verkiezingsuitslag, terwijl Le Soir en de RTBf de partij vandaag een grote vooruitgang toemeten. De peiling van Vers l'Avenir van enkele weken geleden hield daarbij het midden tussen deze twee uitersten. Eén vaststelling kan men in ieder geval maken: de partij zit vandaag ver boven de 10%, het niveau uit de peilingen van voor de verkiezingen. Het Front National tot slot zit rond de kiesdrempel, wat niet echt verbaast gezien de ellendige toestand binnen de partij.

Kunnen uit deze peilingen conclusies getrokken worden over de regeringsonderhandelingen van de laatste zes maanden? Waarschijnlijk niet: met uitzondering van de score van Ecolo in deze peiling heeft nog geen enkele partij een verschil met de verkiezingsuitslagen kunnen optekenen dat groter is dan de foutenmarge. Of de Franstalige kiezer dus tevreden of ontevreden is met hoe de onderhandelingen gevoerd werden en nog worden is daarom moeilijk te achterhalen. Voor Ecolo kan gezegd worden dat de partij in een stijgende trend lijkt te zitten, maar het valt af te wachten of de andere peilers deze trend zullen kunnen bevestigen.

Bijlage: Alle Franstalige peilingen sedert 2006 (PDF)

Niet de crisis maar België schaadt de Vlaamse economie

Charles Picqué deed er bij RTBf zijn beklag over dat Vlaanderen Brussel zou verstikken. Dat is een merkwaardige uitspraak uit de mond van de Minister-President van het Brusselse Gewest dat zich de laatste jaren danig ingespannen heeft om het de luchthaven van Zaventem zo moeilijk mogelijk te maken.

Ik vind het getuigen van surrealisme dat de rivaliteit tussen de politieke strategieën zo ver kan gaan dat ze de mobiliteit bijna verlamt.

Aan het woord is dus wel degelijk Charles Picqué. En eigenlijk moet je er toch maar het lef voor hebben: Jarenlang probeerden de Franstaligen in Brussel de luchthaven van Zaventem tweetalig (lees: vooral Franstalig) te maken, tot daar plotseling de luchthaven van Charleroi –of moeten we Brussels South schrijven?– opdook. Plots werd het geweer van schouder verwisseld, en sindsdien steken de Franstaligen zoveel mogelijk stokken in de wielen van de Vlaamse luchthaven. Nog liever een luchthaven vlak bij de deur om zeep helpen en in de plaats daarvan de langere verplaatsing naar Charleroi maken, desnoods zelfs met de economische nadelen qua werkgelegenheid erbij, enkel en alleen omdat Zaventem nu eenmaal in het Vlaamse Gewest ligt. En dan nu dus moord en brand schreeuwen omdat enkele wegen in Sint-Genesius-Rode er niet effen genoeg bijliggen om de Franstaligen zo snel mogelijk naar Bruxelles te kunnen brengen, en omdat enkele «strategische plaatsen» in Brussel niet voldoende geafficheerd zouden worden op de snelwegen op Vlaams grondgebied.

Waar een mens dan al helemaal van omver valt is dat de Vlaamse Minister van Openbare Werken Hilde Crevits onmiddellijk reageerde om te vertellen dat ze… bereid is om te onderhandelen. Als een Brusselse PS'er even met de vingers knipt, is het inderdaad niet meer dan normaal dat CD&V'ster Hilde Crevits onverwijld in de houding springt. In één moeite door even informeren naar die Brusselse geluidsnormen en hoe het daar nu ook al weer mee zat is er natuurlijk niet bij.

Maar er is meer. Charles Picqué klaagt er bijvoorbeeld ook over dat het gemeentebestuur van Sint-Genesius-Rode voorgesteld had het herstel van de Steenweg op Waterloo op eigen kosten uit te voeren, maar dat het Vlaams Gewest dat weigerde. En hij vindt dat dus ook surrealistisch. Maar doet dit verhaal dan geen belletje rinkelen? Iets van een Vlaams Gewest dat met eigen geld het spoorwegennet in en rond de Antwerpse haven wil verbeteren en uitbreiden, maar dat niet mag doen omdat… ja, waarom eigenlijk? Omdat de Franstaligen in hun solidariteit vinden dat het beter is dat de Antwerpse haven verstikt in een te kleine spoorcapaciteit dan dat ze zou kunnen uitbreiden en meer geld in het laatje brengen om, ik zeg maar wat, de Sociale Zekerheid te spijzen? Als Vlaanderen al egoïstisch is omdat het voor de eigen toekomst wil kunnen zorgen, kan je de houding van de Franstaligen in België niet anders omschrijven dan puur racisme, want ze snijden nog liever indirect in hun eigen vlees dan de Vlamingen economische voorspoed te gunnen. Over het achterbakse gedrag om met de Nederlanders gemene zaak te maken om de IJzeren Rijn te blokkeren willen we het dan nog niet eens hebben…

En dan komt de ULB daar dus met een «studie» uitpakken dat de regionalisatie van het loonbeleid «nutteloos en gevaarlijk» zou zijn. Ik zal het meteen maar toegeven: ik heb de «studie» niet nagelezen, maar het korte bericht erover in De Standaard citeert argumenten die werkelijk nergens op slaan. Zo zouden er in de helft van de paritaire comités al salarisverschillen bestaan tussen de gewesten, en de ULB ziet hierin het bewijs dat een regionalisatie nutteloos is. Iemand anders zou kunnen stellen dat dit juist aantoont hoe noodzakelijk een regionalisatie wel is, want de salarisverschillen treden nu al op ondanks het samenhouden van het loonbeleid. Het tweede argument, dat loonvergelijkingen tussen Vlaanderen, Brussel en Wallonië in de hoofden zouden blijven bestaan en daardoor zouden blijven wegen op de onderhandelingen is ook onzin: vandaag worden de lonen in België ook al vergeleken met die in Nederland, Duitsland en Frankrijk, zonder dat dat een probleem vormt. Of wil de ULB soms pleiten voor een pan-Europees loonbeleid, wat zeg ik, een globaal?

Dat door een regionalisatie de administratie hopeloos ingewikkeld zou worden is een al lang afgezaagd liedje, maar het ultieme argument dat een splitsing van het loonbeleid de weg naar een splitsing van de Sociale Zekerheid zou voorbereiden toont aan dat de ULB met deze «studie» geen serieus wetenschappelijk werk heeft afgeleverd, doch een ordinair Franstalig politiek propagandastukje. Als het werkelijke gevaar van de regionalisatie van het loonbeleid schuilt in de mogelijke voorbereiding van de regionalisatie van iets helemaal anders, dan geeft de ULB toe dat die regionalisatie op zich helemaal niet gevaarlijk is. Daar zullen die geleerde professoren van de ULB wel niet aan gedacht hebben, maar misschien kunnen ze zich voor dit academiejaar nog snel laten inschrijven voor een basiscursus logica aan één van hun faculteiten, zodat ze die kemel in de toekomst niet nog eens hoeven te schieten.

Ook het tijdstip van de publicatie van die «studie» van de ULB is op z'n mint merkwaardig te noemen. Ik heb altijd gedacht dat een serieuze economische studie al snel een paar maanden of zelfs jaren vergt, maar blijkbaar slagen de knappe koppen van de ULB erin zo'n studie in de loop van enkele weken af te leveren. Of zou het werkelijk puur toeval zijn dat de publicatie net nu gebeurt, tijdens de (niet-)onderhandelingen over een staatshervorming? De resultaten van die «studie» passen anders opvallend goed in het rijtje van noodkreten van de laatste dagen dat de crisis de Belgische economie zou schaden. Lees: dat het tijd wordt dat de Vlaamse onderhandelaars rap-rap toegeven aan de Franstaligen en een staatshervorming laten varen, niet dat de Franstalige onderhandelaars maar snel een staatshervorming –volgens hen trouwens totaal bijkomstig, dus wat is voor hen eigenlijk het probleem?– moeten goedkeuren om van het gezaag van die Vlamingen weer even af te zijn.

Neen, dan komt het Voka toch iets serieuzer uit de hoek, niet met een wetenschappelijke «studie», maar een politieke verklaring over de stand van zaken: dat het regeringsoverleg helemaal niet te lang duurt, en dat een goed programma belangrijker is dan een snelle regering. En dat een verdere staatshervorming een absolute prioriteit is voor de Vlaamse economie. En daarmee komen we terug uit bij het begin van dit verhaal, want in het onderhandelingspakket voor die staatshervorming zit ook de Vlaamse eis om in Vlaanderen met Vlaams geld uitbreidingen en verbeteringen aan het spoorwegennet te mogen financieren. En dat mag dus niet van Joëlle Milquet en de rest van de Franstalige onderhandelaars, want dat is egoïstisch en extremistisch. Misschien moet Charles Picqué maar eens naar Joëlle Milquet bellen, en haar eens goed de volgende les lezen:

Ik vind het getuigen van surrealisme dat de rivaliteit tussen de politieke strategieën zo ver kan gaan dat ze de mobiliteit bijna verlamt.

Kon het eigenlijk nog beter gezegd worden? Charles Picqué zal het echter misschien zo niet bedoeld hebben.

Excuses Franstaligen voor eis Franse excuses Leterme?

Als nog aangetoond moest worden dat de Vlamingen en de Franstaligen niet alleen in twee verschillende landen maar blijkbaar ook op twee verschillende planeten wonen, dan werd dat bewijs toch wel bijzonder overtuigend geleverd door de RTBf en de hele hetze rond de Marseillaise van Yves Leterme. Zouden we in Vlaanderen bijvoorbeeld evenveel kabaal gemaakt hebben had Didier Reynders het Wilhelmus gezongen? Gelukkig de Franstaligen dus die blijkbaar werkelijk niets belangrijkers hebben om zich druk over te maken dan de zangkunsten van een Eerste Minister in spe.

Probeer het je even voor te stellen: Ivan de Vadder die op de trappen van Sint-Michiel en Sint-Goedele een aantal politici aanklampt met de vraag of ze de Brabançonne wel kunnen zingen, en die tot zijn stomme verbazing meemaakt dat Didier Reynders het Wilhelmus begint aan te heffen. Uiteraard verwacht je dan dat het avondjournaal met dat wereldschokkende item opent, er minstens vijf minuten over dooremmert, en de volgende dagen de Vlaamse kranten bol staan van de eisen om verontschuldigingen –in het Nederlands!– en de analyses dat nu toch wel eens en voorgoed bewezen werd dat Didier Reynders de Vlamingen minacht tot het uiterste.

Ik heb het daar dus erg moeilijk mee. Om te beginnen: zou Didier Reynders weten dat het Wilhelmus het Nederlandse volkslied is? Zou hij het kunnen zingen, of iets gemakkelijker: de melodie herkennen? Het zou mij verbazen. Het zou mij zelfs al aangenaam verrassen moest Ivan de Vadder de melodie kunnen herkennen – niet dat ik hem een kwaad hart toedraag, maar hij werkt tenslotte toch bij de VRT, niet bepaald een orangistische burcht in de Zuidelijke Nederlanden, zeker niet nu Siegfried Bracke zijn microfoon aan de wilgen heeft gehangen.

Maar goed, laten we toch even meegaan en stellen dat dat dus wel degelijk zou gebeuren, zou de nieuwsdienst van de VRT het dan werkelijk gebruiken als openingsitem in het avondjournaal en hierrond schandaal proberen te schoppen? Ik vermoed van niet, al was het maar omdat ze aan de Reyerslaan ook wel beseffen dat de kijker als de bliksem op zoek naar echt nieuws zou wegzappen naar de concurrentie. Zelfs de trouwste VRT-kijker. Heel Vlaanderen zou zich in ieder geval afvragen wat de VRT in 's hemelsnaam bezielde om met zo'n onnozelheid uit te pakken als er toch wel iets belangrijkere zaken op de agenda staan, zoals een regeringsonderhandeling en een staatshervorming. En een grote meerderheid, ondergetekende incluis, zou serieus met de vinger naar het voorhoofd beginnen wijzen moest één of andere geschifte commentator het in zijn hoofd halen de volgende dag excuses te eisen van Didier Reynders voor die vuile Walenstreek. En in het Nederlands dan nog wel, en een beetje rap!

Maar zo ging het verhaal dus wel aan de Franstalige zijde van de taalgrens. Merkwaardig eigenlijk, want ze hebben daar toch wel andere katten te geselen, zou ik denken. De Vlamingen maken zich druk over de werkgelegenheid, de vergrijzing en de toepassing van de Grondwet, maar de Franstaligen, met een werkloosheidsgraad die het dubbele van die in Vlaanderen bedraagt, een sociale zekerheid die totaal afhankelijk is van een stevige sponsoring uit het Noorden en die ondertussen al aan een derde of vierde Marshallplan toe zijn –ik, en ik alleen niet ben de tel al kwijtgeraakt– die Franstaligen eisen dus dat Yves Leterme zijn excuses in het Frans zou aanbieden omdat hij het volkslied van een buurland aanhief. Wie echter durft te beweren dat het erop lijkt dat de Franstalige journalisten hem zoeken en er daarbij niet voor terugschrikken de spreekwoordelijke spijkers desnoods op het droge te gaan zoeken na ze er zelf gelegd te hebben is natuurlijk wel van bijzondere kwade (Vlaamse) wil – enfin, volgens die Franstalige journalisten dan toch.

Eerlijk gezegd, zou het niet passender zijn als de Franstaligen eens hún excuses zouden aanbieden voor al die onzin? Het hoeft zelfs niet in het Nederlands, want daar krijgen we gewoonlijk toch alleen maar oorpijn van. En dat ze daarna eens de meststallen in en rond Charleroi uitkuisen, iets aan hun economie doen, en ons verder gewoon met rust laten. Zo een beetje zoals een volwassen volk misschien, dat zich niet met de regelmaat van de klok hoeft op te peppen door op het buurvolk te schimpen. Misschien dat er dan zelfs nog een toekomst zou kunnen bestaan voor de Belgische federatie…

Ook in de peiling van Le Soir/RTBf weinig nieuws

Le Soir en de RTBf publiceerden deze avond de resultaten van een nieuwe opiniepeiling. Aan Vlaamse zijde valt er in deze peiling weinig nieuws te rapen: zowat alle partijen blijven ter plaatse trappelen.

De vorige peiling van Le Soir en RTBf is slechts één maand oud, en dus hoeft het eigenlijk ook niet te verbazen dat er weinig of geen verandering gemeten werd. En dat geldt a fortiori wanneer we rekening houden met de manier waarop er deze keer campagne gevoerd wordt. Een snelle blik op de resultaten leert dat de grootste wijzigingen zich weliswaar bij Open Vld en Groen! voordoen, maar dat ze ruim binnen de foutenmarge vallen.

Voor CD&V-N-VA kunnen we noteren dat deze peiling de score van de vorige peiling bevestigt door een status quo. Het kartel blijft daarmee bij alle drie de peilers onder de psychologische grens van de dertig procent. Ook het Vlaams Belang staat bij Le Soir en RTBf nagenoeg stil in de buurt van de 22%. Wat bij deze twee formaties opvalt is dat de deelnemers van de verkiezingswedstrijd van Politiek.Net er een duidelijk andere mening op nahouden: zij geven het Vlaams Kartel van CD&V en N-VA ongeveer twee procent minder, en Vlaams Belang-VLOTT ongeveer twee procent meer.

sp.a-SPIRIT zakt deze keer onder de grens van de twintig procent, en Le Soir, RTBf en de deelnemers van de verkiezingswedstrijd van Politiek.Net zijn het voor die partij blijkbaar eens over welk resultaat het kartel volgende zondag zal halen: 19,7%. Open Vld maakt dan weer het verlies uit de vorige peiling goed, maar dat betekent nog niet dat de partij een goede score weet te halen. Over de uitslag van deze partij bestaat er onder de peilers een relatief grote eensgezindheid, en die zegt dat de partij deze keer heel wat aanhang zal verliezen.

Groen! boekt net zoals bij De Standaard en de VRT twee weken geleden een kleine winst, wat voor de partij ongetwijfeld een opkikker zal zijn.

Voor Lijst Dedecker vermeld Le Soir geen resultaten. Verleden keer haalde de partij 2,8%, en samen met de categorie «anderen» leverde dat 4,9% op. Deze keer halen Lijst Dedecker en de «anderen» samen slechts 4,3%, wat dus een achteruitgang voor de lijst doet vermoeden. Dit is daarmee de vijfde peiling op kort tijd die de partij ver onder de kiesdrempel plaatst.

Lijst Dedecker opnieuw ver onder de kiesdrempel

Le Soir en RTBf hebben op iets meer dan een maand voor de federale verkiezingen een nieuwe peiling laten uitvoeren. Opnieuw blijft Lijst Dedecker ver onder de kiesdrempel steken. Verder klopt de conclusie dat de liberalen de premier niet zouden mogen leveren, maar daar kan ook aan toegevoegd worden dat het een dubbeltje op z'n kant zal worden voor Yves Leterme en Elio di Rupo, met voorlopig een licht voordeel voor Yves Leterme.

De resultaten van deze peiling zijn opvallend gelijklopend met de twee andere peilingen van een maand geleden. Meer zelfs, de afwijkingen met de peilingen van maart vallen allemaal binnen de foutenmarge: de grootste afwijking is die voor het Vlaams Belang, dat bij La Libre Belgique in maart 2,0% hoger scoorde. Belangrijkste nieuws is misschien echter dat dit de derde peiling is die bevestigt dat de Lijst Dedecker weinig of geen kans maakt om in juni de kiesdrempel te halen. Een simulatie voor de zetelverdeling leert verder dat socialisten en christen-democraten even groot worden, waarbij CD&V-N-VA afgetekend de grootste partij wordt in de Kamer.

Voor CD&V-N-VA bevestigt de peiling overigens de lichtjes dalende trend van de laatste maanden. De vorige peiling van Le Soir en RTBf is echter zo oud dat de piek die het kartel bij de twee andere peilers had niet zichtbaar is. Voor het Vlaams Belang zijn de resultaten bij de drie peilers veel meer gelijklopend, en de partij is er gemiddeld ongeveer twee procent op achteruit gegaan de laatste twaalf maanden. Daarmee staat ze trouwens vandaag in de peilingen op ongeveer hetzelfde niveau als vlak voor de verkiezingen van 2004.

sp.a-SPIRIT blijft rond de twintig procent schommelen, deze keer met een score er net boven. Gemiddeld zit het kartel daarmee op hetzelfde niveau als de verkiezingsuitslag van 2004, maar een goede twee procent onder dat van de laatste peilingen van voor die verkiezingen. Dan zijn de zaken voor de Open Vld duidelijker: de partij staat een groot verlies te wachten, en de vraag is alleen maar hoe groot dat verlies zal zijn. Vergeleken met de verkiezingen van 2004 gaat het daarbij al gauw om een derde van de aanhang.

Groen! blijft stabiel tussen de zes en de zeven procent, genoeg om met wat reserve de kiesdrempel te halen in een aantal van de kieskringen. Voor Lijst Dedecker geeft deze peiling dan weer een resultaat dat tussen dat van de twee andere peilers ligt, en daarmee ver onder de kiesdrempel. Tenzij de lijst in Antwerpen of West-Vlaanderen lokaal kan stunten dankzij de naambekendheid van Jurgen Verstrepen of Jean-Marie Dedecker zit er voor die lijst dus voorlopig geen zitje in de Kamer in.

Over naar een simulatie voor de zetelverdeling in de Kamer, deze keer op basis van het gemiddelde van de laatste peilingen van de drie peilers. Wat onmiddellijk opvalt is dat CD&V-N-VA afgetekend de grootste partij in de Kamer wordt. De liberale familie verliest veel pluimen, zowel aan Vlaamse als aan Nederlandstalige zijde, maar socialisten en christen-democraten komen in deze simulatie op precies evenveel zetels uit. Dat geeft meteen een licht voordeel voor CD&V-N-VA om als grootste partij de post van Eerste Minister te mogen opvullen – Yves Leterme dus.

Ook over de mogelijke coalities kan één en ander gezegd worden. In principe zijn alle zes «redelijke» coalities mogelijk (paars, paars-groen, tripartite, rooms-rood, rooms-rood-groen en rooms-blauw). Alleen een tripartite beschikt daarbij over een bijzondere meerderheid om de Grondwet te kunnen hervormen, en die meerderheid is zeer ruim. Kijken we echter naar de meerderheden binnen de taalgroepen, dan blijkt dat noch paars noch paars-groen aan Vlaamse zijde over een meerderheid beschikken. Rooms-blauw dan weer heeft aan Franstalige zijde net geen meerderheid. Op basis van die regel blijven er dus nog slechts drie mogelijke coalities over: een tripartite, rooms-rood en rooms-rood-groen. Merk op dat slechts in één ervan de liberalen vertegenwoordigd zijn, wat kan verklaren waarom de Open Vld recentelijk zoveel belang is beginnen hechten aan een staatshervorming.

Coalitie	Uitslag 2003	Prognose 2007	NL	FR
Paars	97	76	36	40
Paars-groen	101	84	41	43
Tripartite	126	119	66	53
Rooms-rood	77	86	49	37
Rooms-rood-groen	81	94	54	40
Rooms-blauw	78	76	47	29

Deze simulatie moet natuurlijk met een grote korrel zout genomen worden, maar het is hoe dan ook duidelijk dat als paars, paars-groen of rooms-blauw aan een meerderheid zouden raken, die meerderheid niet bepaald ruim zal zijn en daarom moeilijk werkbaar. Het is daarom niet ondenkbeeldig dat de volgende federale regering van start zal gaan als een tripartite, met als vangnet een afslanking naar een rooms-rode coalitie na de staatshervorming moesten er onderweg problemen optreden.