Letermes knieval en De Guchts bluf

Terwijl Yves Leterme deze namiddag op zijn persconferentie op zijn blote knieën hengelde naar vergeving van de Franstaligen, verkoopt Karel de Gucht behoorlijk straffe en dreigende taal aan het adres van de Franstaligen. Maar hoe realistisch zijn zijn dreigementen?

Eerlijk gezegd, het was zeer pijnlijk om de verklaringen van Yves Leterme te aanhoren. Wat moeten we daar immers van denken, dat België plots wel een meerwaarde heeft gekregen, en dan nog wel de meertaligheid? Wiens meertaligheid? De Vlamingen konden ooit hun Frans, maar veel blijft daar vandaag niet meer van over, en de jongere generaties zijn nog vrijwel uitsluitend geïnteresseerd in Engels als tweede taal. En als er dan absoluut een derde taal bij moet, dan vaak nog liever Spaans dan Frans als het even kan. De Franstaligen daarentegen zijn altijd Franstalig geweest –het woord zegt het zelf–, zijn het nog steeds, en zijn absoluut niet van plan ooit iets anders te worden. Zelfs niet als ze in het Nederlandstalige Vlaamse Gewest komen wonen. Dat is per slot van rekening precies de kern van het probleem rond Brussel-Halle-Vilvoorde: de pertinente weigering van de Franstaligen om de taal van de andere leren, zelfs als men bij de andere gaat wonen. En we zijn de Franstalige klacht tegen het «taalbereidheidscriterium» van de Vlaamse Wooncode toch nog niet vergeten zeker? Rijm het maar eens met de Belgische meerwaarde van een meertaligheid!

Als er over die persconferentie van deze namiddag dan ook één ding gezegd moet worden, dan wel dat ik in de plaats van Bart de Wever niet bepaald goed zou slapen de komende nachten.

En dan was er dus Karel de Gucht, die plots Vlaams haar op zijn tanden heeft gekregen. Als de Franstaligen neen blijven zeggen tegen een staatshervorming is hij van plan de geldkranen voor de Franstaligen dicht te draaien. Hoezo, geldkranen voor de Franstaligen? Was dat dan geen mythe? En dan nog wel geldkranen die niet in de Sociale Zekerheid ingebed zitten? Karel de Gucht zou daar gerust een woordje meer uitleg bij mogen geven, zeker daar waar hij vertelt dat de federale regering eigenlijk iets doet dat grondwettelijk niet helemaal in orde is. Zouden die geldkranen dan niet moeten stoppen, hoe dan ook, dat wil zeggen, met of zonder staatshervorming?

Verder vraag ik mij af in hoeverre Karel de Gucht wel gedekt wordt door de rest van de Open Vld. Ging die partij niet de verkiezingen in met een programma dat nog het best te omschrijven van als «L'union fait la force»? Waren de Vlaamse en de Franstalige liberale partijen niet afgeschaft ten voordele van één grote Belgische liberale familie? De Open Vld doet hier toch wel aan zware woordbreuk, al ik moet eerlijk toegeven dat als de Open Vld het deze keer écht meent, het een woordbreuk is waarmee ik persoonlijk zou kunnen leven. Hoe dat bij zijn kiezers zit durf ik mij niet voor te stellen, om over een Herman de Croo nog maar te zwijgen… Anderzijds zou het niet de eerste keer zijn dat Karel de Gucht een straffe verklaring doet die een tijdje later als een boemerang weer op zijn eigen hoofd belandt. Zo is hij toch ooit eens zijn voorzitterszetel kwijtgeraakt.

Erger is dat als Karel de Gucht het vandaag écht zou menen, ik mij niet kan voorstellen dat hij over zijn uitspraken ver heeft doorgedacht. Daarom vrees ik dat in de woordbreuk van vandaag al een nieuwe woordbreuk voor morgen besloten ligt. Laten we immers even in zijn plaats doordenken:

Stel dat de Franstaligen inderdaad neen blijven zeggen tegen elke vorm van staatshervorming, en de Open Vld voet bij stuk houdt en niet in een federale regering wil stappen. Stel dat ook CD&V, en a fortiori N-VA dat zouden doen, dan rest er nog maar één mogelijkheid: een rood-groen-Franstalige regering met 79 zetels in de Kamer en 19 zetels in de Senaat (of 20 als het FN zo'n regering zou steunen). Ik zou dan echt wel eens willen zien dat de Open Vld zo'n regering zou durven kelderen om nieuwe verkiezingen uit te schrijven. Of dat de Open Vld in het Vlaams Parlement een onafhankelijkheidsverklaring zou goedkeuren samen met CD&V, N-VA en Vlaams Belang. Dat is waar het dreigement van Karel de Gucht in essentie op neerkomt, of toch zou moeten op neerkomen.

Ik heb het er echter moeilijk mee mij voor te stellen dat de Open Vld morgen, op 17 augustus of op 1oktober zich eenzijdig zou terugtrekken uit de federale regeringsonderhandelingen. Ik heb het er ook moeilijk mee mij voor te stellen dat de CD&V dat zou doen. De enigen die ik tot zoiets in staat zou zien zijn de Franstaligen en de N-VA. Na de knieval van Yves Leterme van vandaag heb ik echter zo'n vermoeden dat de Franstaligen er absoluut niet bang voor hoeven te zijn dat als puntje bij paaltje komt zíj ooit echt redenen zouden hebben om de onderhandelingstafel te moeten verlaten. Ik hoop dus maar voor Bart de Wever dat hij echt geen onzin vertelt wanneer hij zegt dat de Franstaligen aan de onderhandelingstafel heel andere dingen zeggen dan wat zij aan de poort van Hertoginnedal verklaren.