Geen tranen voor Mama Galledou

Eind vorige maand, aan het einde van de ramadan, staken groepjes «jongeren» in Marseille enkele bussen in brand, met in één daarvan de 26-jarige studente Mama Galledou uit Senegal. Zij raakte daarbij over meer dan 60% van haar lichaamsoppervlakte verband, en vocht een tijdje voor haar leven. Het valt echter op dat, aangezien haar aanvallers tot de «verkeerde» bevolkingsgroep behoren, er op het politieke toneel een oorverdovende stilte en sereniteit heerst. Verder dan een obligate veroordeling van de feiten zonder er al te veel zijn ziel in te leggen komt men niet en wil men blijkbaar ook niet echt gaan.

Tot nu toe werd er slechts één demonstratie gehouden als steunbetuiging aan de jonge vrouw, en die bracht zeggen en schrijven 250 mensen op de been, voornamelijk onderwijzers, vorsers en andere leden van de faculteit waar Mama Galledou studeerde. Men kan de vraag stellen hoe de zaken eruit zouden gezien hebben als niet «jongeren» verantwoordelijk waren geweest, maar men de schuld op één of andere manier in de schoenen van de politie had kunnen schuiven. Mijn vermoeden is eerder dat Frankrijk dan ettelijke nachten in lichterlaaie zou staan als protest tegen het racisme van de politie, en dat er ook in Brussel snel enkele auto's in brand zouden staan, doch uiteraard officieel zonder enig verband met de eventuele gebeurtenissen in Frankrijk.

In eerste instantie werden voor de feiten vijf minderjarigen aangehouden: Cédric en Ayoub, 15 jaar oud, en Eddy, Romuald en Amdjad, 17 jaar oud, terwijl maandag nog een zesde minderjarige van 16 jaar werd ondervraagd en aangehouden. Wat zo schrijnend is aan de hele zaak is dat ook hier weer zes totaal onschuldige lammetjes aangehouden werden. Volgens de familie van Ayoub had hij de laatste tijd wel twee bêtises uitgehaald, maar stond hij nu onder streng toezicht van zijn vader en was hij op het ogenblik van de feiten aan het chatten op het Internet. Eddy daarentegen had onlangs een moto-ongeval gehad en was gespalkt aan het rechterbeen. Zijn kameraden verklaarden aan Le Figaro dat ze daarom helemaal niet konden begrijpen hoe hij in het incident betrokken zou kunnen geweest zijn, maar het is wel merkwaardig dat de politie die spalk nog niet heeft kunnen opmerken.

Van de kant van de politie komt echter een heel ander verhaal. Volgens een bron van Libération, dicht betrokken bij het onderzoek, zouden de jongeren, ondanks hun jeugdige leeftijd, niet aan hun eerste ondervraging toe geweest zijn en daarom eerder moeilijk onder druk te zetten. Allemaal zouden ze bekend zijn bij de politie voor geweldplegingen, diefstallen en vandalenstreken, en sommigen van hen worden omschreven als «serie-bekogelaars van politiewagens» («serial caillasseurs de voitures de flics»). Voowaar een vrolijke bende dus.

De advocaten van de verdachten zien de zaken dan weer helemaal anders. Zij hebben in ieder geval de heersende sereniteit niet opgemerkt, en doen zelfs ronduit hun beklag over de «mediatieke vuurzee» («embrasement médiatique») die op het dossier zou wegen. Zeker, Minister van Binnenlandse Zaken Nicolas Sarkozy was even op bezoek in Marseille en eiste de strengste straffen voor de daders «ongeacht hun leeftijd», maar dat was het dan. Meer zelfs, die uitspraak werd prompt opgevolgd door een betoging van een vijftigtal jongeren met slogans als «Sarko, fais pas ta pub!!!» en «Stop à la Gestapo». In de ogen van sommigen is blijkbaar nu ook al het eenvoudige ondervragen en oppakken van misdadigers een Gestapo-techniek geworden.

Maar misschien is voor hen al het simpele feit dat er überhaupt zoiets als een politie bestaat en dat die ook in hun wijk optreedt al een brug te ver. Bernard Coume, vertegenwoordiger van de politievakbond Alliance pour les Bouches-du-Rhône, schetst het volgende beeld van de situatie in Marseille:

In 1996 telde het departement 6.700 agenten die 40,5 uren per week werkten. In 2006 blijven er daarvan nog slechts 4.000 over die 35 uur doen. De realiteit in het departement is dat er sedert 1 augustus 24 agenten gewond zijn geraakt, meer dan 40 politiewagens bekogeld of volledig vernietigd werden door het vuur, daarvan één legerwagen van de veiligheidspolitie CRS, dat er schoten gelost werden op een politiewagen van de hulpdiensten in het 3de arrondissement van Marseille, en Molotov-cocktails geworpen werden naar het politiecommissariaat van Vitrolles…

Van een vuurzee is er dus wel degelijk sprake, maar niet zoals de advocaten het bedoelden. Op het Internet is er in ieder geval niet veel van te merken: veel meer dan een tiental artikels per krant zijn er over de zaak niet te vinden, en de journalisten schijnen niet echt uit te blinken door ijver om bijvoorbeeld alle mogelijke presidentskandidaten eens uit te vragen wat zij nu van deze zaak vinden. Laat staan dat organisaties, die er anders wel als de kippen bij zijn om één en ander in de juiste richting te duiden en uitgebreid van achtergrondinformatie te voorzien, zich nu opvallend koest houden, en bijvoorbeeld helemaal niet oproepen tot massale betogingen om het ongenoegen van de bevolking te laten blijken en niet in het minst om de democratie nog maar eens te redden. Niets van dat alles.

Mama Galledou had duidelijk het ongeluk dat zij verbrand raakte in een bus door een Molotov-cocktail die uit de verkeerde hoek kwam, en veel meer dan het absolute minimum minimorum qua berichtgeving zal er dus echt niet afkunnen. Gegeven de huidige omstandigheden en de ervaringen van verleden jaar toen Nicolas Sarkozy het naar aanleiding van de rellen in Parijs over racaille (uitschot) had, is dat waarschijnlijk nog het beste ook, om meer en erger te voorkomen. Aan de lezer om daar verdere conclusies uit te trekken…