Stemmenkampioen verkoopt onzin

Het Laatste Nieuws meldt vandaag dat volgens de resultaten van De Stemmenkampioen een derde van de VLD-kiezers afhaakt. Waarom ze dit bericht de wereld insturen is me een raadsel, want het is duidelijk dat dit nonsens is, en dat weten ze zelf ook.

Allereerst een principiële opmerking die aantoont waarom het bericht onzinnig is. Indien het klopt dat de VLD nog slechts 13,3% zou halen, waar zijn dan al die kiezers naartoe? Dit resultaat ligt immers bijna 3% onder dat van de laatste opiniepeiling van Le Soir en de RTBf, en zelfs 4,5% onder het gemiddelde resultaat. Aangezien we wel kunnen aannemen dat de kiezers die de VLD ontvluchten niet naar Groen! overlopen, en slechts in mindere mate naar sp.a-SPIRIT, betekent dit dat ofwel CD&V-N-VA, ofwel Vlaams Belang, ofwel allebei een belangrijke winst maken. Men zou kunnen denken dat ook dat wel een vermelding waard zou zijn, tenzij er natuurlijk iets niet klopt…

En er klopt inderdaad iets niet. De Stemmenkampioen publiceert zoveel gegevens, dat je aan de hand van de eerste twee weekvragen de aanhang van elk van de partijen kan uitrekenen in de veronderstelling dat die dezelfde was voor beide vragen. Dit laatste is natuurlijk niet helemaal waar omdat er meer deelnemers aan de tweede weekvraag waren dan aan de eerste, maar het is toch interessant de oefening te maken. Het resultaat staat hierboven afgebeeld, en toont dat de VLD ongeveer 17% van de stemmen haalt. Ook voor sp.a-SPIRIT en CD&V-N-VA wijken de resultaten niet zoveel af van wat uit de opiniepeilingen blijkt, maar voor het Vlaams Belang en Groen! is er toch duidelijk een probleem. Het Vlaams Belang zou immers meer dan 30% van de stemmen halen, en Groen! zo goed als geen.

Wat als we het resultaat van 13,3% voor de VLD invullen? Merk vooreerst op dat dit eigenlijk fout is, omdat dit percentage voor de derde weekvraag geldt, niet voor de eerste twee. Het negatieve resultaat voor Groen! is daar misschien nog wel het beste bewijs voor. De verschuivingen die optreden leren echter dat CD&V-N-VA en Vlaams Belang communicerende vaten zijn, en als je naar de resultaten gaat kijken blijkt inderdaad dat de aanhang van CD&V-N-VA en Vlaams Belang vrijwel eenzelfde profiel hebben. (Hetzelfde geldt trouwens ook min of meer voor sp.a-SPIRIT en Groen!.) Gevolg is dat men voor CD&V-N-VA en Vlaams Belang alleen maar naar de som kan kijken, en die bedraagt in de twee gevallen ongeveer 57%, wat zo'n 5% meer is dan in de andere opiniepeilingen.

Ik ben geneigd te denken dat het Vlaams Belang sterk oververtegenwoordigd is bij De Stemmenkampioen, en Groen! sterk ondervertegenwoordigd. Voor de tweede weekvraag valt trouwens gemakkelijk aan te tonen dat Groen! ofwel 271 stemmen (4,9%), ofwel 461 stemmen (8,4%) of meer kreeg, als ze bij De Stemmenkampioen tenminste kunnen afronden en hun resultaten niet bijgewerkt hebben. Noch het eerste noch het tweede resultaat is erg realistisch, of toch ook minstens een artikel waard.

Naar mijn mening zijn de resultaten van De Stemmenkampioen wat de aanhang per partij betreft dus absoluut niet betrouwbaar. En daarmee staan we terug aan het begin: waar komt het getal 13,3% vandaan, en waar is de aanhang van de VLD naartoe? Zolang Het Laatste Nieuws niet meer details publiceert over hoe zij aan dat getal gekomen zijn —misschien maken ze een vergelijking tussen wie zegt nu nog voor de VLD te stemmen en wie dat bij de vorige verkiezingen heeft gedaan, maar wie zal het zeggen?— lijkt dit artikel meer op stemmingmakerij dan wat anders. Bart Somers heeft zeker redenen tot treuren, maar de onzin van Het Laatste Nieuws hoort daar niet toe.