Zweeds feminisme

Lagere belastingen voor alleenstaande moeders en een herbronning van de emancipatiepolitiek, dat zijn de voorstellen van een Zweedse regeringscommissie. Gudrun Schyman van de nieuwe politieke partij Feministisch Initiatief (Feministiskt initiativ, Fi) verlangt echter arbeidsduurverkorting naar zes uur per dag.

Op 17 september 2006 zijn er verkiezingen voor de Zweedse Rijksdag, en naar aanleiding daarvan werd op 4 april eerder dit jaar door o.m. Gudrun Schyman het Feministisch Initiatief voorgesteld. Fi is een feministisch netwerk, maar het is de bedoeling dat het zich tegen volgend jaar zal omvormen tot een partij die kan deelnemen aan de verkiezingen. Uit opiniepeilingen is al gebleken dat Fi wel eens een bedreiging zou kunnen vormen voor de sociaal-democraten van huidig premier Göran Persson, en op die manier misschien zelfs onrechtstreeks een conservatieve regering in het zadel zou kunnen helpen.

Waarom werd Fi opgericht? De platformtekst zegt dat Fi strijdt «om de systematische onderdrukking van de vrouwen en de patriarchale machtsverhoudingen af te schaffen». Wie ooit van ver iets gehoord heeft over de «miserabele» toestand van de vrouw in Zweden, zal het misschien niet geloven, maar het staat er dus echt. En omdat de partij het zoals gezegd nogal goed doet in de opiniepeilingen, beginnen nu ook de andere linkse partijen op de feministische trom te slaan.

Zo kwam een commissie opgericht door de sociaal-democratische regering tot de conclusie dat er dringend nood is aan een nieuw orgaan ter bevordering van de emancipatie. Waarom ook niet, nu deze zomer bleek dat er in Zweden amper 552 organen en raden bestaan die een schamele 230.000 mensen onledig houden. Iemand zou misschien eens een commissie moeten oprichten om te onderzoeken hoe de Zweden in zo een minimalistische staat kunnen overleven. Staffan J. Thorsell wil alvast zoals nogal wat critici niet van nog maar eens een raad met nog maar eens vijftig werknemers weten. Maar verder stelde de commissie ook voor dat alleenstaande ouders minder belastingen zouden moeten betalen, en in de praktijk betekent dit dus dat vooral vrouwen hiervan zouden profiteren. De commissie wil ook dat er maatregelen komen zodat het ouderschapsverlof gelijker verdeeld zou worden tussen man en vrouw – minder keuzevrijheid voor de ouders dus om dat zelf te regelen en te beslissen.

Voor Fi gaan deze voorstellen echter niet ver genoeg. Zo eist het bijvoorbeeld ook een arbeidsduurverkorting tot zes uur per dag, en dat bij wet vastgelegd wordt dat het ouderschapsverlof gelijk verdeeld wordt tussen beide ouders. De Partij van Links, die de regering van Persson ondersteunt, liet alvast weten dat dit wat hen betreft twee oude strijdpunten zijn. Toch is ook binnen Fi niet alles koek en ei. Tiina Rosenberg, professor in de gender studies en lesbisch aktivist dreigt er immers mee uit Fi te stappen indien het de rechten van de homofielen, biseksuelen en transseksuelen niet hoger in het vaandel voert. Volgens haar kijken namelijk ook feministen teveel vanuit een heterofiel perspectief tegen de maatschappij aan. Hopelijk blijft ze toch maar aan boord, zodat Fi over figuren zoals haar kan blijven beschikken om wat meer evenwicht en realisme in de politiek te brengen.