Ethische hellende vlakken

De Standaard bracht vandaag een stand van zaken wat betreft de ethische dossiers in het parlement. Opvallend is hoe de hellende vlakken daarbij aan het werk zijn, precies zoals de tegenstanders steeds voorspeld hebben, telkens tot grote verontwaardiging van de voorstanders. Vandaag krijgen de tegenstanders gelijk, maar het zijn de voorstanders die hun slag thuishalen.

VLD en sp.a willen vandaag de euthanasiewetgeving uitbreiden tot minderjarigen en dementerenden. Maar hoe begon het ook al weer? Eerst was er de abortuswetgeving, die absoluut geen aanleiding zou geven tot een regeling voor euthanasie. Op 16 mei 2002 werd de Belgische euthanasiewet dan ook goedgekeurd in de Kamer, en vandaag wil men dus, terwijl men nog over een paarse meerderheid beschikt, snel werk maken van een regeling voor minderjarigen en dementerenden. Een meerderheid, dat betekent wel een federale meerderheid, want aangezien zowel CD&V als Vlaams Belang tegen zijn, zou er in het Vlaamse Parlement geen meerderheid gevonden kunnen worden voor de euthanasiewet, laat staan een uitbreiding ervan. Waarvoor 175 jaar België al niet goed is.

Een herlezing van het opiniestuk van 25 augustus 1999 van Herman de Dijn over euthanasie is vandaag echter meer dan de moeite waard:

Zodra euthanasie is gelegaliseerd, staat de deur open, niet alleen voor euthanasie bij depressieve jonge mensen, maar op termijn zelfs bij ,,zelfbeschikkende'' kinderen van 12 jaar (of zal het 14 zijn?).

We zijn amper zes jaar verder, en zijn woorden lijken al waarheid te worden. O ja, Ron Berghmans reageerde een paar dagen later en vond dat het opiniestuk van De Dijn niet bepaald serieus te nemen was, en stelde daarbij een zeer rake vraag:

Waarop baseert De Dijn zijn toekomstvisie dat het recht op euthanasie niet zal stoppen bij terminale patiënten, maar onvermijdelijk uitgebreid zal worden?

Misschien moet iemand Ron Berghmans vandaag nog maar eens met die vraag confronteren…

Het opiniestuk van Jos Decorte van 31 maart 2000 en de reactie erop van Mark Depauw zijn een variatie op hetzelfde thema. Jos Decorte stelt de vraag:

Als we euthanasie mogen toepassen op terminale kankerpatiënten, waarom dan niet op comapatiënten die al jaren als een plant vegeteren, en waarom dan niet op dementerende wilsonbekwame en fysiek afgetakelde bejaarden?

Mark Depauw is het er niet mee eens en windt zich behoorlijk op:

[…] Decorte ziet het breder en past zijn theorie van het hellend vlak toe op onderwerpen als snelheidsbeperking op de autoweg, alcoholverbod in het verkeer en zelfs euthanasie.
[…]
Want wat zegt Decorte nu precies? Dat A, de positie waarop we ons nu bevinden, de enige zaligmakende is, omdat wie evolueert naar B uiteindelijk uitkomt bij E, de praktijk of de stelling die iedereen wil vermijden. Deze redenering rammelt aan alle kanten, maar misschien nog het meest bij A en bij E. Want wat is A in de meeste gevallen anders dan een vroegere positie B, C, D of zelfs E?

Zélfs euthanasie! Foei dus, maar Mark Depauw wist op dat ogenblik natuurlijk nog niet dat we in 2005 de «vroegere posities» A, B (abortus) en C (euthanasie) al achter de rug zouden hebben, en er hardop en concreet nagedacht zou worden over D (euthanasie voor minderjarigen en dementerenden). Van E is er voorlopig nog geen sprake – Mark Depauw zal het daar wel volledig eens mee zijn.

In het dossier van de holebi-adoptie zijn we ondertussen even ver. Eerst was er het samenlevingscontract, want het huwelijk was achterhaald. Dat samenlevingscontract moest natuurlijk openstaan voor holebi's, om het holebi-huwelijk te kunnen voorbereiden (juni 2003). Vandaag spreken we over holebi-adoptie, hoewel de voorstanders van dat huwelijk zwoeren dat ook hier van een hellend vlak geen sprake zou zijn.

Ook deze keer zullen de voorstanders van de «vooruitgang» in de vermelde ethische dossiers verbolgen reageren wanneer de tegenstanders zich afvragen waar al deze «vooruitgang» zal eindigen, en het hellend vlak hardnekkig afwijzen, ook al heeft de haan ondertussen al drie keer of zelfs meer gekraaid. Wat de holebi-adoptie betreft hoeven we ons echter niet teveel zorgen meer maken, aangezien er van het traditionele huwelijk nog maar bitter weinig zal overblijven in de Belgische wetgeving en er dus niet veel «vooruitgang» meer te boeken valt. Misschien een regeling voor polygamie, in een vlaag van multiculturalisme, of de mogelijkheid om met de eigen kat of hond, of waarom niet een paard te trouwen? In het euthanasiedossier zijn we echter nog lang niet aan het einde toe. Mijn vermoeden is dat de paarse federale meerderheid nog snel het onderste uit de kan zal proberen te halen, nu de CD&V in de oppositie zit, om met de opgebouwde «voorsprong» een tijdje de conservatieve winter te kunnen overleven. Regeren is immers vooruitzien, ook voor paars.