Ook dikke vissen worden rot

In een interview met de krant De Morgen verplaatst nu ook N-VA-voorzitter Bart de Wever de deadline voor het tweede pakket van de staatshervorming van 15 juli naar (minstens) 30 augustus. Eerder had Yves Leterme in zijn verklaring in de Kamer het belang van 15 juli al gereduceerd van een akkoord over dat tweede pakket tot slechts een nieuwe verklaring.

Waar zijn we eigenlijk mee bezig als Bart de Wever en de N-VA al een semantische discussie willen voeren over wat «15 juli» nu precies is. In mijn kalender valt 15 juli precies tussen 14 en 16 juli, maar in die van Bart de Wever is het blijkbaar mogelijk dat 30 augustus vlak nog ergens tussenin valt, of misschien zelfs op dezelfde dag valt. Trouwens, 30 augustus, wat betekent dat dan precies? Als 15 juli 30 augustus kan zijn, kan 30 augustus dan ook 15 oktober worden? En 15 oktober daarna Sint-Juttemis?

Eerder had Yves Leterme het belang van 15 juli al sterk gereduceerd in zijn verklaring voor de Kamer verleden donderdag. Van een tweede pakket in de staatshervorming was geen sprake meer, alleen nog maar een verklaring erover. Fier als een gieter benadrukte Joëlle Milquet vrijdagmorgen op La Première dat die wending er gekomen was op uitdrukkelijke vraag van de Franstalige partijen. Daarmee bewees Joëlle Milquet twee dingen tegelijkertijd: ten eerste dat er van dat tweede pakket in de staatshervorming niet te vroeg iets verwacht/gevreesd dient te worden, en ten tweede dat zij blijkbaar meer macht heeft over de verklaringen die Yves Leterme aflegt dan omgekeerd. En vergeten we niet dat Yves Leterme eerder al aan zijn eigen achterban had laten weten dat die grote staatshervorming veel kleiner zou zijn dan hij zelf tijdens de verkiezingen nog geëist had. Om het met een beeld te zeggen: volgens Yves Leterme zullen de tien vogels in de lucht in het beste geval maar twee uitgemergelde mussen aan een respirator blijken te zijn, en volgens Joëlle Milquet zullen die op 15 juli nog altijd ergens ver weg in de lucht zweven. Voor Bart de Wever is er trouwens geen probleem als die daar tot 30 augustus blijven zweven.

Echt interessant wordt het wanneer Bart de Wever verklapt welke tactiek er schuilgaat achter het verschuiven van de deadline: «anders laten je tegenstanders je daar toch over struikelen». Volgens hem is het dus een meesterlijke zet om de deadline meer dan twee maanden op voorhand al zo ruim mogelijk te interpreteren, zodat de Franstaligen de N-VA daarover niet zullen kunnen doen struikelen. Zo'n redenering slaat natuurlijk nergens op –want wat is een deadline dan nog?– maar bij een krant als De Morgen gaat het er blijkbaar in als zoete koek. Een beetje journalist zou Bart de Wever voor de voeten gegooid hebben dat als deadlines dan toch nooit gehaald worden, het geen zin heeft ze uit te stellen, omdat de nieuwe deadline evenzeer niet gehaald zou worden, maar blijkbaar wou de krant de N-VA-voorzitter niet overtroeven in Vlaamse rechtlijnigheid.

Want hoe moet deze zet van Bart de Wever in de oren van de Franstaligen klinken? Dat er alvast tot 30 augustus niets aan de hand is. Of beter: tot aan het «zomerreces» dus. Waarop iemand met een slecht karakter –of een Franstalige– zich misschien wel eens zou kunnen beginnen afvragen wat er zou gebeuren als Kamer en Senaat dit jaar nu eens geen zomerreces zouden houden. Dat de Franstaligen het niet in hun hoofd zouden halen om zo'n streek uit te halen? Olivier Maingain kwam wel even na middernacht vertellen dat de agenda van 8 mei op 9 mei niet meer van toepassing was, en, stel je voor, daar werd nog serieus over vergaderd en nagedacht ook! En met een Kamervoorzitter als een Herman van Rompuy weet je al helemaal nooit.

Maar Bart de Wever had nog een tweede boodschap in zijn interview met De Morgen: een onderhandelde oplossing voor de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde zou tot nog toe onmogelijk geweest zijn omdat Yves Leterme, hoewel Belgisch Eerste Minister, nog steeds standvastig op zijn Vlaams verkiezingseisen zou staan. Alle geruchten als zou Yves Leterme met voorstellen afgekomen zijn die vervolgens door het Vlaams Kartel afgeschoten werden, zouden dus onzin zijn. Alleen… in hetzelfde interview bevestigt Bart de Wever wel dat hij de laatste weken ermee gedreigd heeft een einde te maken aan het Vlaams Kartel omdat de CD&V tot toegevingen bereid was die voor hem niet door de beugel konden. Waarom dat nodig was als Yves Leterme dan toch zelf nog steeds achter zijn Vlaamse eisen van vóór de verkiezingen staat, is niet helemaal duidelijk. Zou het kunnen dat Bart de Wever hier een leugentje probeert te verkopen aan de eigen achterban? Niet om bestwil, maar om een zoenoffer te brengen aan de CD&V na, inderdaad, die dreiging om het Kartel op te blazen? En ik ben toch niet de enige die gedroomd heeft dat ook die «Vlaamsgezinde» Eerste Minister Yves Leterme al gepleit heeft voor samenvallende verkiezingen, een beschuldiging die hij pakweg een jaar geleden nog zonder twijfel als achterbaks en laag-bij-de-gronds afgewimpeld zou hebben?

Wat moeten we al bij al denken van dit interview? Het is duidelijk dat de N-VA met een enorm probleem zit. Enerzijds is het nu al duidelijk dat er op 15 juli geen akkoord zal zijn over een tweede pakket van de staatshervorming. Men zal al heel tevreden mogen zijn als tegen dan het eerste pakket nog bestaat, en er over het tweede pakket al eens informeel gepraat is. Bovendien wordt het met de dag duidelijker dat Yves Leterme verloren is voor de Vlaamse zaak –la fonction crée l'homme– en iedereen die wil zien, ziet dat ook. Bart de Wever gedraagt zich daarom als een kardinaal die niet gezegd wil hebben dat de paus ziek zou zijn, ook al weet iedereen dat hij op het sterfbed ligt en het nog maar een kwestie van uren of dagen is. De strategie van Bart de Wever is daarom de volgende: op strategische ogenblikken dreigen het kartel op te blazen, waarbij het voor hem absoluut geen nadeel oplevert als dat vrijwel onmiddellijk uitlekt, en verder vooral pappen en nat houden, en hopen dat de achterban niet te ongeduldig wordt. Want dikke vissen die niet snel genoeg in de pan terechtkomen, wordt uiteindelijk ook rot. En hoe dikker die vis, hoe harder de stank natuurlijk. Hopelijk heeft de N-VA al een exitstrategie klaar voor wanneer de stank echt niet meer te dragen zal zijn.