Kåre Valebrokk over Selbekks verontschuldigingen

Vrijdag bood Vebjørn Selbekk, de hoofdredacteur van het Noorse tijdschrift Magazinet dat in januari de beruchte Deense cartoons publiceerde, zijn verontschuldigingen aan. Kåre Valebrokk, directeur van de Noorse privé-zender TV2, is daar niet bepaald geestdriftig over.

Het achtergrondverhaal van de verontschuldigingen van Vebjørn Selbekk is bijzonder merkwaardig. Kåre Valebrokk beschrijft het als volgt: «De Noorse-Kasjmierse Ali Khan en Dagfinn Høybråten, beiden lid van het [christen-democratische] Krf, hebben een nachtelijke vergadering gehouden met de Islamitische Raad van Noorwegen, en zijn daar overeengekomen dat Vebjørn Selbekk zijn verontschuldigingen zal aanbieden.» Die excuses werden vrijdag openbaar gemaakt op een persconferentie in de lokalen van het Ministerie van Arbeid en Sociale Integrering, maar Minister Bjarne Håkon Hanssen onderstreepte dat de Noorse regering met de zaak niets te maken had. De persconferentie was in ieder geval goed getimed zodat de verontschuldigingen bekend konden gemaakt worden vóór het vrijdaggebed, wat toch wel bijzonder goed uitkwam voor de Noorse Regering, en in het bijzonder de Noorse Minister van Buitenlandse Zaken Jonas Gahr Støre. Ongetwijfeld zuiver toeval.

Op die persconferentie bood Vebjørn Selbekk geen verontschuldigingen aan voor de publicatie van de cartoons op zich, maar wel voor de gevolgen van de publicatie, zowel voor hemzelf als voor anderen. Een nuance die ongetwijfeld aan de meeste moslims voorbij zal gaan, en Mohammad Hamdan, de voorzitter van de Islamitische Raad, kon alvast met die verontschuldigingen leven. In ieder geval is wat hem betreft de zaak daarmee afgesloten. Verder ging Vebjørn Selbekk zover de moslimgemeenschap in Noorwegen te loven voor hun houding tijdens de controverse, en haalde daarbij de persconferentie zelf aan als voorbeeld van hoe het multi-culturele Noorwegen wel degelijk werkt. Een merkwaardige uitspraak voor iemand die onder politiebescherming staat en meerdere persoonlijke doodsbedreigingen heeft mogen ontvangen, maar blijkbaar was het de bedoeling dat Selbekk op de persconferentie de kelk tot op de bodem zou leegdrinken.

Wie niet kan leven met de verontschuldigingen van Vebjørn Selbekk is Kåre Valebrokk. De man is op dit ogenblik directeur voor de Noorse privé-zender TV2, en is vroeger nog hoofdredacteur geweest van de zakenkrant Dagens Næringsliv. In zijn wekelijkse column op zondag in de krant Aftenposten gaf hij gisteren zijn mening over de hele zaak weer. Hij onderstreept dat de vrijheid van meningsuiting een fundamentale zaak is waarop niet toegegeven mag worden, maar anderzijds citeert hij ook Simon Jenkins van The Sunday Times waar die zegt dat een volledige vrijheid van meningsuiting enkel mogelijk is wanneer je helemaal alleen op een bergtop staat. In alle andere situaties hou je rekening met de andere, en pas je dus ook je stijl en je boodschap aan. Zo kan een TV-zender misschien wel het recht hebben om al in de vooravond hete sex-scènes uit te zenden, maar toch wordt daar beter mee gewacht tot de meeste kinderen al in bed liggen. Op dezelfde manier kiest hij er op dit ogenblik voor om de cartoons niet te publiceren, omdat hij in de reeds gespannen situatie niet meer levens in gevaar wil brengen. Hij blijft zich echter het recht toeëigenen dat te mogen en kunnen doen als hij dat zou toch willen.

Wat hem echter dwars zit met betrekking tot de verontschuldigingen van Selbekk is dat de vrijheid van de Noorse redacteurs in het gedrang is gekomen:

Vanaf nu hebben wij, redacteurs, geen alleenzeggenschap meer over onze TV-zenders en kranten. De Islamitische Raad is nu mederedacteur geworden. Indien de moslims het oneens zijn met wat wij tonen of schrijven, volstaat het een paar ambassades in brand te steken om ons te doen plooien. Voor een gevaarlijk groot deel hebben we de redactie afgegeven aan de fundamentalisten. Deze nieuwe rol bevalt me niet. Het is nu dat de vrijheid van meningsuiting al zijn vrienden nodig heeft.

Wijze woorden waar weinig aan toe te voegen valt, maar in de Noorse regering zal men er zich waarschijnlijk weinig of niets van aantrekken en liever zichzelf willen feliciteren met de eigen «non-interventie» van verleden week. Het is echter duidelijk dat ze er niet in slagen iedereen heel de tijd voor de gek kunnen houden.