Vrije meningsuiting in Zweden

Högsta domstolen, het hoogste gerechtscollege in Zweden, heeft dinsdag dominee Åke Green vrijgesproken van de beschuldiging dat hij aangezet zou hebben tot haat jegens een bevolkingsgroep. In 2003 had hij in een preek in de Pinksterkerk in Borgholm op het eiland Öland «sekuele abnormiteiten een diep kankergezwel in de maatschappij» genoemd.

In de zomer van 2003 hield de Zweedse dominee Åke Green in zijn kerk op Öland een preek met als thema «Is homoseksualiteit een drift of een spel van het Kwade met de mens?» Tijdens deze preek beweerde Green dat homo's gemakkelijker geneigd zouden zijn dieren en kinderen te misbruiken, en dat homoseksualiteit niet aangeboren is maar een keuze. Deze preek hield hij in de beslotenheid van zijn eigen parochie, met alles bij mekaar slechts vijftig toehoorders. Toch werd hij voor de rechter gedaagd, en in eerste instantie werd hij in Kalmar veroordeeld tot één maand gevangenisstraf. In beroep sprak Göta hovrätt in Jönköping hem vrij, maar het openbare ministerie ging in beroep bij Högsta domstolen. Door dat laatste gerechtscollege werd hij eergisteren uiteindelijk vrijgesproken.

In haar oordeel schrijft Högsta domstolen dat de vrijheid van godsdienst en de vrijheid van meningsuiting, besloten in artikel 9 en 10 van het Europese Verdrag van de Rechten van de Mens, voorrang hebben op de Zweedse wetgeving die het aanzetten tot haat tegenover bevolkinsgroepen («hate speech») verbiedt. Deze wetgeving werd trouwens amper twee jaar geleden nog uitgebreid om ook homoseksuelen te beschermen tegen oproepen tot haat. Hoe dan ook is Högsta domstolen van mening dat wanneer een dominee in zijn eigen parochie in een beperkte groep zulke uitspraken tijdens een preek over het standpunt van de Bijbel over homoseksualiteit, er van aanzetten van haat tegenover een bevolkingsgroep moeilijk sprake kan zijn, hoe verwerpelijk de uitspraken van Åke Green ook mogen zijn.

Nogal wat juristen hebben erop gewezen dat het meest opmerkelijke aan de uitspraak van Högsta domstolen is dat zij rekening heeft gehouden met hoe het Europese Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) over de zaak geoordeeld zou hebben indien de zaak daar voorgebracht zou worden. Op een manier werd dus de Zweedse wetgeving door een Zweeds gerechtscollege terzijde geschoven ten voordele van een internationale wetgeving. Homo-activisten vragen zich ondertussen af wat de wetswijziging van twee jaar geleden eigenlijk wel waard is, als Högsta domstolen die toch terzijde schuift wanneer puntje bij paaltje komt.