De halvemijlsaftocht

Het gemeentebestuur van Sint-Genesius-Rode besloot verleden week dat er dit jaar in haar gemeente geen start- en aankomstplaats georganiseerd zal kunnen worden voor wat voorlopig de laatste Gordel zal zijn. Een paar dagen later volgde het gemeentebestuur van Linkebeek door een wandelroute over haar grondgebied te verbieden, zogezegd omdat de veiligheid niet verzekerd kon worden. Deze twee Franstalige pesterijen stuurden niet alleen de organisatie van De Gordel in de war, maar brachten ook twee Vlaamse partijen in een lastig parket: de N-VA, omdat die partij zelfs als lid van de Vlaamse regering haar belofte niet kan waarmaken het verschil te kunnen maken, en de CD&V die de pseudo-splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde nog steeds krampachtig tracht te verkopen als een grote Vlaamse overwinning.

Laat ons eerst eens kijken naar de reacties bij de andere Vlaamse partijen. Of zoals in het geval van Open Vld, sp.a en Groen: de afwezigheid daarvan. Bij Groen ligt het ongetwijfeld aan de complete desinteresse gekoppeld aan een stuitende onkunde wanneer het over communautaire kwesties gaat. Respect voor de taal en politieke autonomie zijn misschien goed voor Tsjetsjenen, Palestijnen, Oeigoeren en misschien enkele stammen diep in het Amazonewoud, maar in Noord-België wil Groen vooral niet moeilijk doen.

Ook bij de sp.a, waar partijvoorzitter Bruno Tobback anders van zijn hart niet bepaald een moordkuil maakt, was het oorverdovend stil. Dat betekent echter niet dat we het socialistische standpunt ter zake niet zouden kennen. Als het aan Bloso-voorzitter Carla Galle had gelegen zou zelfs de vorige editie van De Gordel niet plaatsgevonden hebben, was er maar op tijd een «globaal communautair akkoord» gekomen. Ook voor de sp.a is al dat Vlaams gedoe immers maar een vervelende zaak die al te vaak de macht en vooral de postjes in de weg staat. Hoe sneller men zich daar zou kunnen omvormen tot een reguliere regionale afdeling van de PS, hoe liever.

En ook het standpunt van de Open Vld is genoegzaam bekend. Partijvoorzitter Alexander de Croo wou de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde nog wel aangrijpen als een gelegenheid om de stekker uit de regering–Leterme II te trekken. Maar verder valt men daar nog liever dood dan betrapt te worden op het zwaaien met een Vlaamse vlag, of zelfs nog maar verdacht te kunnen worden van het innemen van of een beetje sympathie voor een Vlaams standpunt. Ook wat hen betreft mocht die vervelende Gordel al enkele jaren geleden afgeschaft worden.

Dan zit Vlaams Belang in een veel gemakkelijkere positie. Het valt immers moeilijk te ontkennen dat de partij vandaag over de volle lijn gelijk krijgt: de Franstaligen houden in de Vlaamse Rand meer dan ooit huis alsof ze al een volwaardig deel van het Brussels Gewest zijn geworden, en de participationistische N-VA slaagt er vanuit de Vlaamse Regering niet in die trend ook maar een halve graad in een Vlaamsere richting om te buigen. Het probleem van het Vlaams Belang is dat zij slechts kan toekijken vanaf de zijlijn, zonder dat de partij voor haar correcte analyse ook maar één ons krediet krijgt van de media.

Over de media gesproken, het valt op dat zij zich de laatste dagen uitdrukkelijk beperkt hebben tot het registreren en weergeven van de feiten, maar zeker geen standpunt innamen. Sereniteit, en vooral niets op de spits drijven lijkt wel het devies in deze tijden van lokale verkiezingscampagnes. Is men soms bang dat al te veel kiezers hun conclusies zouden trekken, en in oktober wel eens op de «verkeerde» partijen zouden durven stemmen? Dat een Elio di Rupo het zelfs bestond om Vlaanderen nog eens goed te schofferen door zijn «spijt» over het incident uit te drukken, maar verder alles rustig blauwblauw liet en bovendien waarschijnlijk nog eens goed in zijn vuistje lachte, dat was voor hen alvast geen reden om eens een Vlaams puntje op de Belgische i te zetten. Als de media in hun berichtgeving al eens iets laten doorschemeren dat van ver op een standpunt of een mening zou kunnen lijken, dan in de eerste plaats nog leedvermaak om de moeilijke positie van de N-VA. Vindt men geen stok om de hond te slaan, dan volstaat vaak al het plezier een twijgje in de hand te hebben.

En zo kon er in de media dus ook geen kritisch geluid opgevangen worden over de ongelooflijk hypocriete houding die de CD&V in deze zaak aanneemt. In Vlaams-Brabant zou alles nu peis en vree zijn sedert de onnoemlijk grote Vlaamse overwinning die geboekt werd met de «vrij zuivere» splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde. Twee Franstalige gemeentebesturen toonden echter op afdoende wijze aan dat de nederlaag compleet is, want de Vlaamse regering heeft in de Rand duidelijk niets meer te zeggen. Zelfs een eenvoudige familiale sportmanifestatie kan er niet meer georganiseerd worden zonder dat er eerst een fiat afgekocht dient te worden van de Franstaligen.

Meer zelfs, in CD&V-kringen wil men de spot met de Vlaamse kiezer zelfs zover drijven dat partijvoorzitter Wouter Beke en politieke has been Eric van Rompuy al aankondigden komende zondag burgerlijk ongehoorzaam te zullen zijn in Sint-Genesius-Rode. Ze gaan er –hou je vast– stoppen om «Europees president» Herman van Rompuy op te pikken. Mooie zaak is dat: wel een «Europees president» leveren met ondertussen al de pretentie van de vadsigste keizer-god die de wereld ooit gekend heeft, en een loon groter dan dat van de Amerikaanse president, maar een start- en aankomstplaats voor een Vlaamse sportmanifestatie op Vlaams grondgebied afdwingen zit er wel niet in bij deze staatsmannen die de hele wereld ons zou benijden. Het is dan ook onduidelijk of de burgerlijke ongehoorzaamheid van het trio een volle vijf minuten van politieke moed uitgehouden zal worden, of dat het beperkt zal blijven tot slechts een twee seconden voetje aan de grond vooraleer men schichtig weg zal fietsen richting Alsemberg…

Laten we het maar zeggen zoals het is: als men bij de CD&V ook maar een greintje schaamte zou bezitten, dan bleef men dit jaar weg van die Gordel. Of nam men deel in een boetekleed–een T-shirtje van ARCO bijvoorbeeld, met als opschrift «De Zes voor een handvol euro's verkocht».

Maar wat moeten we ondertussen denken van de N-VA? Veel kracht of verandering valt er daar blijkbaar niet te bespeuren wanneer de Franstaligen nog eens de oorlogstrom roeren op tot nader order nog Vlaams grondgebied. En ik schrijf «tot nader order», want minister van Sport Philippe Muyters blies opvallend snel de aftocht. Ach ja, van Sint-Genesius-Rode naar Alsemberg is het maar 850 meter, een dikke halve mijl, maar qua symboliek kan deze aftocht wel tellen. Men wil bij de N-VA nog wel Vlaams zijn, maar het mag ook niet te veel kosten. De obsessie om toch maar binnen de lijntjes te kleuren is zo groot dat men voor alle zekerheid zelfs vijf centimeter van de rand afblijft. Of 850 meter als het moet. In ieder geval ging het zelden zo snel van de kracht van verandering naar de zwakte van de aftocht.

Van enige toepassing van de Maddens-doctrine was in ieder geval geen sprake. De smeekbede om een federale regeringscommissaris, nota bene bij minister van Binnenlandse Zaken Joëlle Milquet, partijgenote van de Rodense burgemeester Myriam Delacroix-Rolin, maakte alvast niet veel indruk. We kunnen het toevoegen aan het rijtje van verbrackingssymptomen van de N-VA, zoals bijvoorbeeld ook de weigering om te filibusteren tegen de stemming van het eerste luik van de staatshervorming omdat anders de zomervakantie van meerderheid en oppositie in het gedrang kwam, en de –op enkele symbolische stemmen na– afkeuring van een Vlaamse belangenconflict tegen dat eerste luik in het Vlaams Parlement.

Over verbracking gesproken: verleden week liet Jan Jambon in een interview met Le Vif/L'Express optekenen het niet meer luidop over Vlaamse onafhankelijkheid te willen hebben. In Vlaanderen zou er volgens hem toch maar dertig procent separatisten te vinden zijn, en de partij wil «democratisch» blijven. Dit is opmerkelijk, en wel om twee redenen. Waar haalt Jan Jambon het cijfer dertig procent vandaan? Uit zowat alle rechtstreekse peilingen –en dus niet de als wetenschappelijke studies verpakte rookgordijnen die soms opgevoerd worden in de media– blijkt immers ongeveer de helft van de Vlamingen liever vandaag nog dan morgen in een Vlaamse republiek te willen wonen. Maar bovendien, sinds wanneer is het ondemocratisch dat een partij opkomt voor haar eigen eerste programmapunt, wars van wat de publieke opinie daar over zou denken? Het is alsof Groen zich zou neerleggen bij nucleaire energie omdat slechts dertig procent van de Vlamingen het zou zien zitten deze winter de papieren krant bij kaarslicht te lezen. Als er dus iets ondemocratisch is, dan wel dat een partij haar standpunt verwatert onder druk van een gepercipieerde meerderheid tegen. Dan kan men immers net zo goed overschakelen naar een éénpartijsysteem, en hoeven we straks zelfs geen lastige verkiezingen meer te houden. De schrik om in 2014 opnieuw uit de Belgische salons geweerd te worden zit er blijkbaar dieper in dan de schrik voor de Vlaamse kiezer. En, ach ja, waar is de tijd dat Jan Jambon een vooraanstaand lid was van de VVB?

De enige die zich dankzij zijn lange staat van dienst binnen de N-VA toch nog een beetje een Vlaamse reflex en wat voeling met de Vlaamse Beweging kan veroorloven was blijkbaar minister van Binnenlandse Zaken Geert Bourgeois. Vrijdag liet hij dan ook de beslissing van het Rodense gemeentebestuur nietig verklaren, en maandag die van Linkebeek. Zal het echter veel uitmaken? Dat de start- en aankomstplaats naar Alsemberg verhuist lijkt intussen al definitief. Zondag weten we in hoeverre de wandeling door Linkebeek zal kunnen doorgaan.