N-VA maakt bocht - België weer eens gered

Het zat er al een tijdje aan te komen, maar sinds deze middag is het dus officieel: de N-VA maakt de bocht: een splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde zonder Vlaamse toegevingen wordt opgeborgen, en de staatshervorming wordt op de lange baan geschoven.

Het zal voor niemand die de actualiteit de laatste dagen gevolgd heeft als een verrassing komen dat de N-VA uiteindelijk dan toch de bocht maakt. De CD&V heeft die weken geleden al gemaakt, tijdens de «verkenningsopdracht» van Herman van Rompuy, in de praktijk echter vooral een plooiingsopdracht met de CD&V als lijdend voorwerp. Het slechte theater dat sedertdien door de CD&V-leden van de commissie Binnenlandse Zaken opgevoerd wordt, met Pieter de Crem in de hoofdrol, is daar misschien wel het meest frappante uiterlijke teken van, maar wat hier en daar in interviews door CD&V'ers verkondigd werd was ook al niet van de poes. Neem Etienne Schouppe bijvoorbeeld, gisteren in De Standaard nog, die het blijkbaar belangrijker vindt de Franstaligen nog in de ogen te kunnen kijken na de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde dan de eigen verkiezingsbeloften na te komen. Daar kunnen de 800.000 kiezers van Yves Leterme het dus mee doen, en wie zich de CVP nog herinnert heeft daar verder geen tekeningetje meer bij nodig. De enige vraag die daarmee nog restte was inderdaad, zoals in de Dehaene-nota, «Quid N-VA?»

En het antwoord werd deze middag door partijvoorzitter Bart de Wever zelf gegeven in De Zevende Dag: ook de N-VA maakt de bocht. Wat de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde betreft, in 2004 al eens aan de Vlaamse kiezer beloofd als onverwijld en gratis uit te voeren, en dit jaar nog eens, niet als conditio sine qua non voor een federale regeringsdeelname maar als een conditio ante qua non, is de N-VA bereid tot toegevingen, ja zelfs grote toegevingen («een grote lepel suiker»). Grote lepels suiker voor de Franstaligen betekenen ook dikke flesse azijn voor de Vlamingen, maar waarschijnlijk rekent Bart de Wever erop dat de partijraad van de N-VA die dikke flesse azijn wel zal willen leegdrinken in ruil voor het traditionele bord linzensoep – lees: een ministerpost voor raad-eens-wie. Dat de N-VA op dit ogenblik niet bereid zou zijn te betalen wat de Franstaligen willen maakt daarbij slechts weinig indruk: het betekent meer dat het Vlaams Kartel er nog niet uit is hoe het de noodzakelijke toegevingen precies zal formuleren aan de respectievelijke achterbannen, eerder dan dat de prijs werkelijk te hoog zou zijn.

Tweede punt is de staatshervorming. Er is ooit een tijd geweest dat ook die doorgevoerd moest worden vóór de regeringsvorming, vandaag is een gefaseerde staatshervorming erna blijkbaar al genoeg. Dat wordt dus wel degelijk één of andere Commissie van Wijzen die eerst ruim de tijd zal nemen om vooral de Vlaamse eisen kritisch tegen het licht te houden, om uiteindelijk te zullen aflopen in één grote sisser naar het voorbeeld van de beruchte Derde Fase. Wees er maar zeker van dat van bij het begin de Franstaligen Wijzen in die Commissie dat als uitdrukkelijk doel zullen nastreven, en dat de Noord-Belgen (Jean-Luc Dehaene? Willy Claes? Herman de Croo?) die deel zullen uitmaken van die Commissie weinig weerwerk zullen willen leveren.

Zal de N-VA zich echter uit de federale regering terugtrekken als er bijvoorbeeld binnen een jaar geen vooruitgang geboekt wordt in die Commissie van Wijzen? Natuurlijk niet. Meer zelfs: Bart de Wever wil een vis in de pan tegen de regionale verkiezingen van 2009, en geeft al aan hoe die vis er zal uitzien: de loutere afwezigheid van de socialisten in de federale regering. Niet dat ik absoluut socialisten in de federale regering zou willen zien, maar ik vraag de N-VA met aandrang hier toch eens goed over na te denken: zijn de Vlaamse toegevingen die gedaan zullen worden om Brussel-Halle-Vilvoorde te splitsen en een uitstel/afstel van de staatshervorming –over de vijf resoluties van het Vlaams Parlement hoor ik al maanden niets meer– echt de prijs die men bereid is te betalen enkel en alleen om België bij mekaar te houden zonder socialisten in de federale regering? Bart de Wever zegt wel dat hij geen schrik heeft van Franstalige alarmbellen en belangenconflicten, maar geeft toch een heel andere indruk tijdens dat interview. Als je van iets geen schrik hebt, is er ook geen reden om het proberen te ontlopen.

En ironisch genoeg vond het interview met Bart de Wever plaats rond vijf voor twaalf…